Έτος υψηλών επιτοκίων για την Ευρώπη και τη χώρα μας θα είναι και το 2024, καθώς παρά το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει σηματοδοτήσει την αντίστροφη μέτρηση για την μείωση των επιτοκίων μετά από δέκα διαδοχικές αυξήσεις την τελευταία διετία, οι συστημικές τράπεζες εκτιμούν ότι τα μέσα επιτόκια θα διατηρηθούν σε υψηλά επίπεδα τη φετινή χρονιά.
Τον Ιούλιο του 2022 η ΕΚΤ προχώρησε στην αύξηση του βασικού επιτοκίου παρέμβασης της ΕΚΤ (ECB -Deposit facility rate) στο 0% από -0,5% και στη συνέχεια ακολούθησαν πολλές αυξήσεις φτάνοντας το 4% τον Σεπτέμβριο του 2023, αυξήσεις που οδήγησαν στη μεγάλη επιβάρυνση επιχειρήσεων και νοικοκυριών. Σημειώνεται ότι το Euribor 3 Μηνών, που αποτελεί επιτόκιο αναφοράς για τα περισσότερα δάνεια, διαμορφώνεται σήμερα στο 3,938% από 2,81% που ήταν ένα χρόνο πριν, τον Μάρτιο του 2023.
Οι αγορές προεξοφλούν την πρώτη μείωση των επιτοκίων του ευρώ τον προσεχή Ιούνιο ωστόσο οι εμπορικές τράπεζες εκτιμούν ότι οι μειώσεις θα είναι μικρές και σταδιακές το 2024, αν και υπάρχουν πολλές φωνές εντός ΕΚΤ που ζητούν επιθετικότερες μειώσεις. Ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, σε συνέντευξή του πριν λίγες ημέρες υπογράμμισε την ανάγκη για τέσσερις μειώσεις επιτοκίων την εφετινή χρονιά.
Τι προβλέπουν οι τράπεζες για τα επιτόκια
Όπως προκύπτει από τα business plan των συστημικών τραπεζών για την τριετία 2024 – 2026, οι τράπεζες προβλέπουν την διατήρηση των επιτοκίων του ευρώ σε υψηλά επίπεδα και την εφετινή χρονιά ενώ μεγαλύτερες μειώσεις επιτοκίων θα δούμε το 2025 και το 2026. Αν οι εκτιμήσεις αυτές επιβεβαιωθούν τότε από το επόμενο έτος επιχειρήσεις και νοικοκυριά θα δουν ουσιαστικές μειώσεις επιτοκίων και κατ’ επέκταση μείωση του κόστους εξυπηρέτησης των δανείων τους.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με το business plan της Eurobank το 2024 το μέσο επιτόκιο της ΕΚΤ θα διαμορφωθεί στο 3,69% (από 4% σήμερα), στο 2,88% το 2025 και στο 2,75% το 2026. Σε ό,τι αφορά το Euribor 3 μηνών (που αφορά περισσότερο τους δανειολήπτες), η Eurobank προβλέπει ότι το μέσο επιτόκιο θα διαμορφωθεί στο 3,55% την εφετινή χρονιά (από 3,40% το 2023), στο 2,80% το 2025 και στο 2,70% το 2026.
Οι εκτιμήσεις των τραπεζών για την εξέλιξη του Euribor 3 Μηνών
(μέσο επιτόκιο) | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 |
Eurobank | 3,40% | 3,55% | 2,80% | 2,70% |
Alpha Bank | 3,40% | 3,50% | 2,60% | 2,40% |
Τράπεζα Πειραιώς | 3,40% | 3,80% | 3,10% | 2,40% |
Πηγή: Business plan τραπεζών
Λίγο χαμηλότερα «βλέπει» τα επιτόκια η Alpha Bank. Σύμφωνα με το business plan της τράπεζας το Euribor 3 μηνών, το μέσο επιτόκιο, θα διαμορφωθεί στο 3,5% το 2024, στο 2,6% το 2025 και στο 2,4% το 2026.
Υψηλότερα επίπεδα επιτοκίων προβλέπει η Τράπεζα Πειραιώς. Σύμφωνα με το business plan της τράπεζας το μέσο επιτόκιο του Euribor 3M θα διαμορφωθεί κοντά στο 3,8% το 2024, κοντά στο 3,1% το 2025 και κοντά στο 2,4% το 2026. Η πρόβλεψη της τράπεζας για το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ είναι 3,75% για το 2024 (τέλος περιόδου), στο 2,75% στο τέλος του 2025 και στο 2,5% στο τέλος του 2026.
To business plan της Εθνικής Τράπεζας περιλαμβάνει την εκτίμηση της τράπεζας μόνο για το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ και είναι 3% για το 2025 (στο τέλος του χρόνου) και 2,25% το 2026 (επίσης στο τέλος του χρόνου).
Το σημαντικό για τις τράπεζες, και την κερδοφορία τους, είναι ότι δεν προβλέπεται να επιστρέψουμε σε μια κατάσταση πολύ χαμηλών επιτοκίων όπως είχε συμβεί την περίοδο 2017 – 2022, κατάσταση μη φυσιολογική. Η παρατεταμένη περίοδος σχεδόν μηδενικών επιτοκίων, οι μεγάλες δημοσιονομικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας αλλά και εξωτερικές διαταραχές όπως η ενεργειακή κρίση οδήγησαν στα ύψη τις τιμές και τον πληθωρισμό με τελικό αποτέλεσμα τις μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ.
Η πορεία του Euribor 3 Μηνών 2010 - Μάρτιος 2024
Πηγή: https://www.euribor-rates.eu/
Το ευνοϊκό επιτοκιακό περιβάλλον οδήγησε σε επίπεδα ρεκόρ την κερδοφορία των τραπεζών το 2023, τροφοδοτώντας παράλληλα πολλή κριτική για την απόκλιση μεταξύ των επιτοκίων καταθέσεων – δανείων. Οι τράπεζες προβλέπουν ισχυρές επιδόσεις για την τριετία 2024 – 2026 καθώς και σημαντικές μερισματικές αποδόσεις προς τους μετόχους τους.