Το πετυχημένο παράδειγμα αποκατάστασης σε οικογενειακό περιβάλλον βρεφών και παιδιών, που ξεκίνησαν τα Παιδικά Χωριά SOS και το Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Αττικής πριν από τρία χρόνια «δείχνει το δρόμο» για την αποϊδρυματοποίηση των περίπου 3.000 παιδιών, που ζουν ακόμα σε ιδρυματικές δομές.
Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Στέργιος Σιφνιός, διευθυντής Κοινωνικής Εργασίας και Συνηγορίας των Παιδικών Χωριών SOS, 165 βρέφη και παιδιά αποκαταστήθηκαν οικογενειακά, είτε μέσω της υιοθεσίας, της αναδοχής είτε μέσω της επανένωσης με τη βιολογική τους οικογένεια, βιώνοντας πλέον τη σπιτική θαλπωρή και αγάπη.
Σε αυτά τα τρία χρόνια 69 βρέφη ή παιδιά υιοθετήθηκαν, 74 αποκαταστάθηκαν σε ανάδοχη οικογένεια και 22 επέστρεψαν στη βιολογική τους οικογένεια.
Η Ελλάδα παραμένει η μοναδική χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου η φροντίδα των παιδιών ανατίθεται ακόμα στα ιδρύματα. Γειτονικές χώρες, όπως η Ρουμανία και η Βουλγαρία είναι σε πολύ πιο προχωρημένο στάδιο από εμάς, εξηγεί ο κ. Σιφνιός. «Το ίδρυμα πρέπει να σταματήσει να είναι η λύση για τα παιδιά, η οικογενειακή αποκατάσταση πρέπει να επιτευχθεί με κάθε μέσο».
Ο καινούργιος νόμος, ο οποίος καθορίζει τον τρόπο αίτησης, την αξιολόγηση, την κατάρτιση του μητρώου κ.λπ., που ψηφίστηκε την άνοιξη του 2019, δεν έχει ακόμα εφαρμοστεί. Σύμφωνα με αυτόν, είναι υποχρεωτικό τα παιδιά να παραμένουν λίγο διάστημα σε ίδρυμα και να προχωρούν οι διαδικασίες οικογενειακής αποκατάστασης. Είναι καταστροφικό για ένα παιδί να μένει χρόνια και να ενηλικιώνεται μέσα στο ίδρυμα, προσθέτει ο κ. Σιφνιός. «Αν το σύστημα δεν λειτουργήσει καθ’ ολοκλήρου, θα υπάρχει πρόβλημα. Και για το δικό μας πρόγραμμα, το οποίο συνεχίζεται. Πρέπει να επιταχυνθούν οι διαδικασίες, είναι κρίμα τα παιδιά να βρίσκονται στα ιδρύματα. Στη νέα ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων έχουμε στείλει εδώ και δυο μήνες συγκεκριμένες προτάσεις για την αναδοχή και την υιοθεσία και αναμένουμε», λέει ο κ. Σιφνιός.
Για τα Παιδικά Χωριά SOS «κάθε παιδί αξίζει μια οικογένεια», για αυτό η φιλοσοφία τους δεν ακολουθεί την κλασική ιδρυματική πρακτική. Έχουν καθιερώσει χώρους φροντίδας οικογενειακού τύπου: τα παιδιά, το πολύ πέντε, μένουν σε σπίτια κανονικά, όπου μια γυναίκα, η οποία ονομάζεται «μητέρα» μένει όλο το 24ωρο μαζί τους, όχι με βάρδιες και ανθρώπους να εναλλάσσονται. Παρότι δεν είναι υιοθετημένα, τα παιδιά μεγαλώνουν όσο γίνεται σε ένα πλαίσιο πιο κοντά στην οικογένεια, και ο προσανατολισμός παραμένει η αναδοχή ή υιοθεσία τους, περιγράφει ο κ. Σιφνιός. Στην Ελλάδα πάνω από το 80% των παιδιών βρίσκονται σε κλασικά ιδρύματα.
«Ο κόσμος πολλές φορές τρέχει να βοηθήσει τέτοιες ιδρυματικές δομές, αλλά δεν είναι σίγουρο κατά πόσο αυτοί οι χώροι ωφελούν ένα παιδί», προσθέτει ο κ. Σιφνιός. Υπάρχουν συγκεκριμένες προτάσεις και οδηγίες από το Συμβούλιο της Ευρώπης και τον ΟΗΕ για τα δικαιώματα των παιδιών από το 2005, αναφορικά με την υποχρέωση των κρατών να ακολουθήσουν συστήματα αποϊδρυματοποίησης.