Οι Ιρλανδοί ψηφίζουν σήμερα σε δημοψήφισμα που έχει στόχο να εκσυγχρονισθούν οι αναφορές στις γυναίκες και την οικογένεια στο Σύνταγμά τους, το οποίο χρονολογείται από το 1937, όταν η Καθολική Εκκλησία κυριαρχούσε στη δημόσια και την ιδιωτική ζωή της χώρας.
Οι κάλπες άνοιξαν στις 07:00 (τοπική ώρα, 09:00 ώρα Ελλάδας) και τα σχεδόν 3,5 εκατομμύρια ψηφοφόροι, που είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους, θα μπορούν να ψηφίζουν μέχρι τις 22:00 (μεσάνυχτα ώρα Ελλάδας). Τα αποτελέσματα αναμένονται αργά το Σάββατο.
Η πρώτη ερώτηση, που τίθεται στους Ιρλανδούς, αφορά τον ορισμό της οικογένειας και προτείνει να διευρυνθεί πέραν του ορισμού ο οποίος βασίζεται στο γάμο, ώστε να συμπεριλάβει επίσης τις «σχέσεις με διάρκεια», όπως τα ζευγάρια που συζούν εκτός γάμου και τα παιδιά τους.
Η δεύτερη ερώτηση προτείνει να απαλειφθεί μια ξεπερασμένη αναφορά στο ρόλο των γυναικών στο σπίτι, σύμφωνα με την οποία οι γυναίκες έχουν το καθήκον να φροντίζουν τα άλλα πρόσωπα που βρίσκονται κάτω από τη στέγη τους.
Μια νέα, ευρύτερη διατύπωση αποδίδει σε όλα τα μέλη της οικογένειας την ευθύνη να φροντίζουν το ένα το άλλο. Οι δύο τροπολογίες αφορούν το άρθρο 41 του Συντάγματος. Η Ιρλανδία, μια χώρα 5,3 εκατομμυρίων κατοίκων που είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, νομιμοποίησε το γάμο ζευγαριών του ίδιου φύλου το 2015 και τις αμβλώσεις το 2018.
Όλα τα μεγάλα πολιτικά κόμματα είναι υπέρ του «Ναι» και, μέχρι πρόσφατα, οι δημοσκοπήσεις προέβλεπαν μια αρκετά εύκολη ψηφοφορία στο δημοψήφισμα, το οποίο διεξάγεται στις 8 Μαρτίου, διεθνή ημέρα των δικαιωμάτων των γυναικών. Όμως οι τελευταίες δημοσκοπήσεις αποκάλυψαν μια αυξανόμενη αβεβαιότητα για το αποτέλεσμα, ιδιαίτερα εξαιτίας της ασάφειας των ερωτήσεων που τίθενται. Επιπλέον λίγοι μόνο ψηφοφόροι αναμένεται ότι θα συμμετάσχουν στη σημερινή ψηφοφορία.
Αυτή την εβδομάδα, ο πρωθυπουργός Λίο Βαράντκαρ, ο οποίος ηγείται του κεντροδεξιού κυβερνητικού συνασπισμού που πρότεινε το δημοψήφισμα, παραδέχθηκε ότι η νίκη του «Ναι» δεν είναι εγγυημένη για τα δύο ερωτήματα.
«Θεωρούμε ότι αυτές οι αλλαγές είναι μικρά βήματα προς τα εμπρός και, συνολικά, είμαστε υπέρ του 'Ναι'», δήλωσε χθες, Πέμπτη, η Μέρι Λου Μακντόναλντ, επικεφαλής του Σιν Φέιν, του αριστερού κόμματος που τάσσεται κατά της ένωσης της Βόρειας Ιρλανδίας με το Ηνωμένο Βασίλειο.
Το δημοψήφισμα αυτό έχει στόχο «να γίνει ένα νέο βήμα προς τα εμπρός για την ισότητα», δήλωσε η Όρλα Ο'Κόνορ, διευθύντρια του Εθνκού Συμβουλίου Γυναικών της Ιρλανδίας. Όμως αυτοί που αντιτίθενται κάνουν λόγο για αόριστες διατυπώσεις στο δημοψήφισμα. «Κανένας δεν ξέρει ακριβώς τι είναι μια 'σχέση που διαρκεί', ενώ όλοι ξέρουν ακριβώς τι είναι ένας γάμος», λέει ο Ντέιβιντ Κουίν, ιδρυτής του Ινστιτούτου Iona, που υπερασπίζεται τα συμφέροντα της καθολικής κοινότητας. «Πολλοί θα ψηφίσουν 'Όχι' εξαιτίας της σύγχυσης» που προκαλείται και της εξαφάνισης των λέξεων «γυναίκα» και «μητέρα», εκτιμά.
Άλλοι σχολιαστές, οι οποίοι πρόσκεινται στην άκρα δεξιά, επέσεισαν το φόβητρο των πολυγαμικών σχέσεων ή της οικογενειακής επανένωσης μεταναστών, που θα μπορούσαν, σύμφωνα με αυτούς, να ενθαρρυνθούν. Για την πολιτειολόγο Ιβόν Γκάλιγκαν, η δεύτερη τροπολογία αναφορικά με τη φροντίδα στους κόλπους της οικογένειας, είναι η «πιο περίπλοκη» από τις δύο ερωτήσεις και θα μπορούσε να απορριφθεί.