Ολοκλήρωσε το 2022 ως μία από τις ελάχιστες αγορές της υφηλίου με σημαντικά κέρδη. Όμως, το ξεκίνημα του 2023 δεν είναι διόλου ευχάριστο για το Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης, το οποίο βουλιάζει, με τους επενδυτές να ρευστοποιούν και την πορεία του να γίνεται στοιχείο πολιτικής αντιπαράθεσης.
Το ράλι του 2022 δικαιολογείται από το γεγονός ότι η Τουρκία, δια χειρός του προέδρου της Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ήταν μία από τις ελάχιστες χώρες που διατήρησε πολύ χαλαρή νομισματική πολιτική, παρά την εκτίναξη του πληθωρισμού και την ακόμη πιο δυσμενή εικόνα των μακροοικονομικών της μεγεθών.
Όπως εξηγεί ο Ενβέρ Ερκάν, επικεφαλής οικονομολόγος της Tera Securities στην Κωνσταντινούπολη, «υπάρχει έλλειψη εναλλακτικών λύσεων για να βγάλουμε χρήματα. Οι άνθρωποι που θέλουν να προστατεύσουν τις αποταμιεύσεις τους από τον πληθωρισμό και να αυξήσουν την αξία των επενδύσεών τους σε πραγματικούς όρους δεν έχουν πολλά άλλα μέρη για να στραφούν» και ως εκ τούτου στράφηκαν σε τοποθετήσεις σε μετοχές.
Η πορεία του Χρηματιστηρίου της Κωνσταντινούπολης το 2023
Η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας μείωσε τα επιτόκια το 2022 κατά 500 μονάδες βάσης, καθιστώντας τις επενδύσεις μία «φθηνή» υπόθεση και στρέφοντας αρκετούς επενδυτές σε τοποθετήσεις σε μετοχές προκειμένου να έχουν υψηλές αποδόσεις. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το ράλι του 2022 για το τουρκικό χρηματιστήριο στηρίχθηκε κατά κύριο λόγο σε εγχώριους επενδυτές, καθώς οι ξένοι έχουν εγκαταλείψει τη χώρα φοβούμενοι μία κατάρρευση λόγω της ανορθόδοξης οικονομικής και νομισματικής πολιτικής που ακολουθεί.
Το 2023, όμως, είναι προεκλογικό έτος για τη γειτονική χώρα, με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν ότι ο Ερντογάν θα δυσκολευθεί πολύ να παραμείνει στην εξουσία και τη «βουτιά» στο Χρηματιστήριο, να προκαλεί την παρέμβαση του επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου. Ο πρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος της Τουρκίας κάλεσε τη ρυθμιστική αρχή των αγορών της χώρας να προστατεύσει τους μικροεπενδυτές.
«Καλώ το Συμβούλιο Κεφαλαιαγορών για τελευταία φορά: εκτελέστε το καθήκον σας και προστατέψτε τους μικροεπενδυτές», δήλωσε στο Twitter ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, χωρίς πάντως να αναφέρει με ποιο τρόπο θα «τιμωρήσει» τη θεωρητικά ανεξάρτητη αρχή εάν δεν το πράξει.
Η πτώση άνω του 10% από την αρχή του έτους για τον βασικό δείκτη του Χρηματιστήριου της Κωνσταντινούπολης, ανάγκασε τις τουρκικές αρχές να μεταθέσουν για τις 28 Απριλίου από τις 30 Ιανουαρίου την υποχρέωση αμοιβαίων κεφαλαίων διαχείρισης διαθεσίμων να κλείσουν τις θέσεις τους σε συμβόλαια χρηματαγοράς. Αυτή η τεχνική παρέμβαση ενίσχυσε τη ρευστότητα και ήταν αρκετή για να οδηγήσει σε ισχυρή άνοδο (πάνω από 5%) τον βασικό δείκτη την Πέμπτη 12/1. Την Παρασκευή, η άνοδος περιορίστηκε σε 0,28% και κανείς δεν γνωρίζει εάν θα διατηρηθεί αυτή η δυναμική.
«Πρέπει να δούμε τι είδους μακροοικονομική στρατηγική θα προκύψει μετά τις εκλογές και αυτό είναι πολύ, πολύ ασαφές», δήλωσε ο Πιέρ-Ιβ Μπαρό, κορυφαίος διαχειριστής κεφαλαίων που κατευθύνονται σε αναδυόμενες αγορές στην JPMorgan Asset Management και προσέθεσε ότι «πρέπει να δούμε προσαρμογές που θα βάλουν την τουρκική οικονομία σε μια βιώσιμη πορεία», προκειμένου να συστήσει τοποθετήσεις κυρίως σε τουρκικό χρέος.
Τη μεταβλητότητα της αγοράς ενισχύει το γεγονός ότι ο Ταγίπ Ερντογάν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τη μεγαλύτερη πολιτική πρόκληση των δύο δεκαετιών που βρίσκεται στην εξουσία, καθώς οι Τούρκοι προσέρχονται στις κάλπες στην πιο σημαντική ψηφοφορία στις αναδυόμενες αγορές.
Η χώρα έχει παλέψει με την εκτίναξη του κόστους διαβίωσης και την πτώση του νομίσματος, με τη λίρα να πέφτει σε ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου τις τελευταίες ημέρες. Τα χρόνια ανορθόδοξης νομισματικής πολιτικής οδήγησαν πολλούς επενδυτές να μειώσουν την έκθεσή τους στα περιουσιακά στοιχεία της χώρας. Μια αλλαγή στην ηγεσία της θα μπορούσε να σηματοδοτήσει μια εντυπωσιακή στροφή.