Τα τελευταία χρόνια έχουν υλοποιηθεί ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις σε αδειοδότηση, περιβαλλοντική αδειοδότηση και χωροταξία, οι οποίες χωριστά αλλά κυρίως ως συνεκτικό άθροισμα, ήδη, διευκολύνουν σημαντικά την καθημερινότητα των επιχειρήσεων της μεταποίησης που εγκαθίστανται σε περιοχές με κατάλληλες χρήσεις γης ή σε οργανωμένους υποδοχείς ενώ συμβάλλουν ουσιαστικά και στην προστασία του περιβάλλοντος.
Οι μεταρρυθμίσεις αυτές συζητήθηκαν στα πλαίσια ψηφιακού εργαστηρίου με θέμα τις μεταρρυθμίσεις για την επιτάχυνση και απλοποίηση των αδειοδοτικών διαδικασιών που διοργάνωσε, στις 13 Φεβρουαρίου 2023, ο ΣΕΒ με τη στήριξη των Περιφερειακών Βιομηχανικών Συνδέσμων (ΣΒΑΠ, ΣΒΘΣΕ, ΣΒΣΕ, ΣΕΒΠΔΕ και ΣΘΕΒ) και το video της οποίας είναι διαθέσιμο εδώ.
Οι μεταρρυθμίσεις αυτές είναι σημαντικές γιατί δημιουργούν προϋποθέσεις και ήδη υλοποιούν μια ριζική αλλαγή του τρόπου με τον οποίο η πολιτεία αδειοδοτεί και εποπτεύει τη μεταποίηση καθώς και τη διασαφήνιση του πλαισίου χωροθέτησης. Η υλοποίηση των σχεδιασμών και επόμενων δράσεων που συζητήθηκαν στο εργαστήρι θα συμπληρώσει αυτές και θα διαμορφώσει ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον άσκησης επιχειρηματικότητας αλλά και προστασίας του περιβάλλοντος σε σχέση με όσα έχουμε συνηθίσει μέχρι σήμερα.
Φυσικά, όπως δήλωσε κατά τον χαιρετισμό του ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων κ. Άδωνις Γεωργιάδης, οι μεταρρυθμίσεις είναι συνεχιζόμενη διαδικασία, αλλά από όσα έχουν ήδη γίνει και από όσα δρομολογούνται μπορούμε ήδη να αντικρίζουμε ένα μέλλον στο οποίο οι επιχειρήσεις θα μπορούν να δημιουργούν ευημερία και θέσεις εργασίας με ρυθμούς πρωτόγνωρους για τη χώρα και με τρόπο που θα διασφαλίζει ταυτόχρονα τον ελεύθερο ανταγωνισμό, την προστασία του περιβάλλοντος και την ποιότητας ζωής όλων μας.
Επιπλέον, όπως τόνισε ο Πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΣΕΒ κ. Ευθύμιος Βιδάλης, η απλοποίηση του τρόπου με τον οποίο οι επιχειρήσεις και ιδιαίτερα οι βιομηχανίες εγκαθίστανται στο χώρο, είναι μία ιδιαιτέρως σύνθετη διαδικασία, η οποία απαιτεί διυπουργική αλλά και διεπιστημονική συνεργασία. Αξίζει συνεπώς να τονιστεί ότι κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου αναδείχθηκε ο υψηλός βαθμός συντονισμού και συνεργασίας των Γενικών Γραμματείων σε ότι αφορά στην προώθηση του εν λόγω μεταρρυθμιστικού σχεδιασμού.
Ειδικότερα, από την πλευρά της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας τονίστηκε από τη Γενική Γραμματέα Βιομηχανίας κα Θ. Ευτυχίδου, η σημαντική επέκταση των διαδικασιών γνωστοποίησης/έγκρισης εγκατάστασης και λειτουργίας που καταργεί τις σχετικές άδειες (και άρα και διαδικασίες και καθυστερήσεις) για πλήθος δραστηριοτήτων περιλαμβανομένης πλέον και της μεταποίησης.
Τις άδειες ήδη αντικαθιστά η γνωστοποίηση μέσω του συστήματος Notify Business, το οποίο με τη σειρά του θα διαδεχθεί ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα (με το Open Business), το οποίο θα συγκεντρώνει τα στοιχεία των επιχειρήσεων αλλά και θα διαχειρίζεται τον προγραμματισμό βάσει ανάλυσης κινδύνου των ελέγχων που θα πραγματοποιούνται βάσει σύγχρονων φύλων ελέγχου. Το Open Business ήδη υλοποιείται και αναμένεται να λειτουργήσει δοκιμαστικά εντός του 2023 και πλήρως το 2024. Έτσι, θα υλοποιηθεί στη διάσταση εγκατάστασης και λειτουργίας η μετάβαση από το σύστημα εκ των προτέρων ελέγχων γραφειοκρατικών αδειοδοτήσεων στο σύγχρονο υπόδειγμα άμεσης εκκίνησης λειτουργίας και στη συνέχεια έλεγχο κατά τη διάρκεια της παραγωγικής λειτουργίας.
Αυτή η απλοποιημένη αδειοδότηση όμως έπεται όμως και μιας άλλης σημαντικής εξέλιξης που εκπορεύεται του ενωσιακού δικαίου, δηλαδή της ορθολογικοποίησης της περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Στο πεδίο αυτό, όπως τόνισε ο Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, κ. Πέτρος Βαρελίδης, πρόσφατα έχει γίνει μια σημαντική εκλογίκευση των κατατάξεων των δραστηριοτήτων της μεταποίησης και εφοδιαστικής αλυσίδας στις επιμέρους κατηγορίες, δηλαδή διαχωρισμός αυτών που η δραστηριότητα τους απαιτεί μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων και αυτών που αξιολογείται ότι μπορούν με ασφάλεια για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία να εκκινήσουν τη λειτουργία τους εφόσον συμμορφώνονται με συγκεκριμένες προδιαγραφές, τις λεγόμενες Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις – ΠΠΔ, η επικαιροποίηση των οποίων για τη μεταποίηση αναμένεται άμεσα. Το γεγονός αυτό θα διευκολύνει τη διαδικασία για σημαντικό αριθμό δραστηριοτήτων, θα διασφαλίσει ενίσχυση της προστασίας περιβάλλοντος και του ελεύθερου ανταγωνισμού μέσω μιας επικαιροποίησης σημείων των ΠΠΔ ενώ αντίστοιχα, προωθείται η έναρξη λειτουργίας του Μητρώου Αξιολογητών Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, ώστε να επιταχυνθεί η διαδικασία αξιολόγησης των περιπτώσεων που απαιτούν τέτοια μελέτη.
Συνεπώς έχει, ήδη, γίνει σημαντικό έργο για να στηθεί ο μηχανισμός, θεσμικός και σε υποδομές, που θα στηρίξει μια προσέγγιση λειτουργίας του κράτους «σαφείς, σύγχρονοι και γνωστοί όροι για εγκατάσταση, λειτουργία και προστασία περιβάλλοντος» και «αποτελεσματικός εκ των υστέρων έλεγχος».
Παραμένει η αντιμετώπιση ενός από τα ιστορικά μεγαλύτερα προβλήματα της χώρας, τη διασαφήνιση του «τι επιτρέπεται και πού». Σχετικά, ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος κ. Θ. Μπακογιάννης, ανέπτυξε το σημαντικό έργο ολοκλήρωσης του σχεδιασμού στην επικράτεια καθώς και προώθησης επιμέρους έργων που θα έχουν ως αποτέλεσμα για πρώτη φορά να είναι γνωστό «τι μπορεί κανείς να κάνει που». Ειδικότερα, αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στη πρόοδο εκπόνησης των Ειδικών Χωρικών Πλαισίων για τη Βιομηχανία, τις Ορυκτές Πρώτες Ύλες, τις ΑΠΕ, τον τουρισμό και τις υδατοκαλλιέργειες καθώς και την ανάθεση σε σύντομο χρόνο του πρώτου κύκλου υλοποίησης των Τοπικών Χωρικών Σχεδίων, ενώ έθιξε και άλλα σημαντικά ζητήματα όπως τον εκπόνηση ειδικού Οικονομικού Κανονισμού για τη βιομηχανία και λιμενικές εγκαταστάσεις.
Στη συζήτηση αναπτύχθηκαν και λοιπές δράσεις για την αντιμετώπιση ζητημάτων που συμπληρώνουν το βασικό, προαναφερόμενο, κορμό του εκσυγχρονισμού της αδειοδότησης, της εποπτείας και του χωρικού σχεδιασμού, όπως ενδεικτικά το ειδικό καθεστώς της Αττικής, ζητήματα αγροτικής γης υψηλής παραγωγικότητας, της αναγκαιότητας αξιολόγησης των μεταρρυθμίσεων σε εύλογο χρονικό διάστημα ώστε να διασφαλίζεται η επίτευξη, η μη, των στόχων της εκάστοτε μεταρρύθμισης, χαρακτηρισμού του οδικού δικτύου και των Επιχειρηματικών Πάρκων και Επιχειρηματικών Πάρκων Εξυγίανσης.
*Ο κ. Μιχάλης Μητσόπουλος είναι Διευθυντής Τομέα Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος και Ρυθμιστικών Πολιτικών του ΣΕΒ.