Η ψηφοφορία άρχισε το πρωί σε ένα τμήμα της Ουκρανίας που ελέγχεται από τη Ρωσία, σε ένα δημοψήφισμα που η Ρωσία αναμένεται να χρησιμοποιήσει για να δικαιολογήσει την προσάρτηση τεσσάρων περιοχών, ενώ ένας Ουκρανός αξιωματούχος δήλωσε ότι η ψηφοφορία είναι υποχρεωτική.
«Άρχισε η ψηφοφορία στο "δημοψήφισμα" για την περιοχή Ζαπορίζια που θα γίνει τμήμα της Ρωσίας ως συνιστώσα της Ρωσικής Ομοσπονδίας! Επιστρέφουμε στο σπίτι μας! Καλή επιτυχία, φίλοι!», δήλωσε ο Βλαντίμιρ Ρογκόφ, αξιωματούχος της υποστηριζόμενης από τη Ρωσία διοίκησης της εν λόγω περιοχής.
Τα «δημοψηφίσματα» έχουν καταδικαστεί ευρέως από τη Δύση ως παράνομα και ως προάγγελος παράνομης προσάρτησης.
Ο Serhiy Gaidai, ο Ουκρανός κυβερνήτης της περιοχής του Λουχάνσκ, δήλωσε ότι στη ρωσοκρατούμενη πόλη Μπιλοβόντσκ, ο επικεφαλής μιας επιχείρησης είπε στους υπαλλήλους ότι το «δημοψήφισμα» ήταν υποχρεωτικό και όσοι αρνούνταν να ψηφίσουν θα απολύονταν και τα ονόματά τους θα δίνονταν στην υπηρεσία ασφαλείας.
Είπε ότι στην πόλη Σταρομπίλσκ, οι ρωσικές αρχές απαγόρευσαν στον πληθυσμό να εγκαταλείψει την πόλη μέχρι την Τρίτη και είχαν σταλεί ένοπλες ομάδες για να ψάξουν τα σπίτια και να εξαναγκάσουν τους ανθρώπους να βγουν έξω για να συμμετάσχουν στο «δημοψήφισμα».
Σύμφωνα με το Reuters, η ψηφοφορία στις τέσσερις περιοχές των επαρχιών Λουχάνσκ, Ντονέτσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια, που αντιπροσωπεύουν περίπου το 15% της ουκρανικής επικράτειας, θα διεξαχθεί από την Παρασκευή έως την Τρίτη.
Οι ψηφοφορίες διεξάγονται αφότου η Ουκρανία ανακατέλαβε αυτό το μήνα μεγάλες εδαφικές εκτάσεις σε μια αντεπίθεση, επτά μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας και την έναρξη ενός πολέμου που έχει σκοτώσει χιλιάδες ανθρώπους, έχει εκτοπίσει εκατομμύρια και έχει βλάψει την παγκόσμια οικονομία.
Τα «δημοψηφίσματα» συζητούνταν εδώ και μήνες από τις φιλορωσικές αρχές, αλλά οι πρόσφατες νίκες της Ουκρανίας προκάλεσαν την αγωνιώδη προσπάθεια των αξιωματούχων να τα προγραμματίσουν.
Με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν να ανακοινώνει επίσης αυτή την εβδομάδα μια μερική επιστράτευση 300.000 στρατιωτών για να πολεμήσουν στην Ουκρανία, η Μόσχα φαίνεται να προσπαθεί να ανακτήσει το πάνω χέρι στη σύγκρουση.
Η Ρωσία υποστηρίζει ότι είναι μια ευκαιρία για τους ανθρώπους στην περιοχή να εκφράσουν την άποψή τους.
«Από την αρχή της επιχείρησης ... είπαμε ότι οι λαοί των αντίστοιχων εδαφών θα πρέπει να αποφασίσουν για τη μοίρα τους και όλη η σημερινή κατάσταση επιβεβαιώνει ότι θέλουν να είναι κύριοι της μοίρας τους», δήλωσε αυτή την εβδομάδα ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ.
Η Ουκρανία λέει ότι η Ρωσία σκοπεύει να χρησιμοποιήσει τα αποτελέσματα του «δημοψηφίσματος» ως ένδειξη λαϊκής υποστήριξης και στη συνέχεια ως πρόσχημα για προσάρτηση, παρόμοια με την κατάληψη της Κριμαίας το 2014, την οποία η διεθνής κοινότητα δεν έχει αναγνωρίσει.
Με την ενσωμάτωση των τεσσάρων περιοχών στη Ρωσία, η Μόσχα θα μπορούσε να δικαιολογήσει τη στρατιωτική κλιμάκωση ως αναγκαία για την υπεράσπιση του εδάφους της. Ο Πούτιν δήλωσε την Τετάρτη ότι η Ρωσία θα χρησιμοποιήσει «όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας» για να προστατευτεί, μια προφανής αναφορά στα πυρηνικά όπλα. «Αυτό δεν είναι μπλόφα», είπε.
«Η εισβολή στο ρωσικό έδαφος είναι ένα έγκλημα που σας επιτρέπει να χρησιμοποιήσετε όλες τις δυνάμεις αυτοάμυνας», δήλωσε ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ο οποίος ήταν πρόεδρος της Ρωσίας από το 2008 έως το 2012, σε ανάρτηση στο Telegram.
Τα αποτελέσματα του «δημοψηφίσματος» υπέρ της Ρωσίας θεωρούνται βέβαια. Η ψηφοφορία στην Κριμαία το 2014, που επικρίθηκε διεθνώς ως στημένη, είχε επίσημο αποτέλεσμα 97% υπέρ της επίσημης προσάρτησης.