Η ένταξη της Ουκρανίας, ο ορισμός διαδόχου του Γενς Στόλτενμπεργκ και οι στρατιωτικές δαπάνες θα βρεθούν στο επίκεντρο της συνάντησης των χωρών του ΝΑΤΟ που θα προσπαθήσουν να καταλήξουν σε συμβιβασμό για τα τρία ακανθώδη αυτά θέματα. Οι συνομιλίες θα επικεντρωθούν στην παροχή εγγυήσεων ασφαλείας που θα συνοδεύσουν την Ουκρανία στην πορεία της προς την ένταξη στην Ατλαντική Συμμαχία και θα λειτουργήσουν αποτρεπτικά σε νέα πολεμική σύγκρουση με την Ρωσία.
«Θα πρέπει να φροντίσουμε να μην επαναληφθεί η ιστορία», δήλωσε ο γενικός γραμματέας της Συμμαχίας Γενς Στόλτενμπεργκ κατά την έναρξη της συνόδου του Οσλο, σημειώνοντας και πρόσθεσε ότι «για τον λόγο αυτόν θα πρέπει να θέσουμε τα πλαίσια για να προσφέρουμε στην Ουκρανία εγγυήσεις ασφαλείας μετά το τέλος του πολέμου». Για το θέμα αυτό, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν ζήτησε χθες «σαφείς και αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας».
Η θέση των ΗΠΑ θα είναι κεφαλαιώδους σημασίας. Η Ουάσινγκτον αρνείται προς το παρόν την προσφορά τέτοιων εγγυήσεων εκ μέρους το ΝΑΤΟ, εξήγησε στο AFP υπουργός Εξωτερικών που δεν κατονομάστηκε. Τέτοιου είδους εγγυήσεις, που συνίστανται στην επίσημη διακήρυξη παροχής υποστήριξης σε περίπτωση επίθεσης, έχουν προσφερθεί πρόσφατα από πολλές χώρες του ΝΑΤΟ στην Σουηδία, η ένταξη της οποίας στην Συμμαχία μπλοκάρεται από την Τουρκία και την Ουγγαρία.
Μετά την επανεκλογή του Ταγίπ Ερντογάν στην τουρκική προεδρία, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ ανακοίνωσε σήμερα ότι θα επισκεφθεί προσεχώς την Αγκυρα για να προσπαθήσει να άρει τα τελευταία προσκόμματα για την επικύρωση της ένταξης της Σουηδίας από την Τουρκία.
Όμως, η περαιτέρω διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς, με την ένταξη της Ουκρανία διχάζει τους συμμάχους. Για την προστασία της Ουκρανίας ο Εμανουέλ Μακρόν επικαλέσθηκε το μοντέλο της δέσμευσης που έχει διατυπωθεί από τις ΗΠΑ προς το Ισραήλ. «Πρέπει να δούμε τι μπορούν να προσφέρουν οι χώρες μας, όχι απαραιτήτως εντός του πλαισίου του ΝΑΤΟ», εξήγησε η υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας Κατρίν Κολονά. «Είναι σημαντικό η Ουκρανία να μπορεί να έχει πρόσβαση σε οπλικά συστήματα, στην στρατιωτική εκπαίδευση, αλλά επίσης στην οικονομική υποστήριξη. Πρέπει να υπάρχουν συγκεκριμένες εγγυήσεις», δήλωσε η Καναδή ομόλογός της Μελανί Ζολί.
Τα ρίσκα είναι μεγάλα. «Το ΝΑΤΟ θα κλείσει τα 75 χρόνια του και ποτέ μία εμπόλεμη χώρα δεν έχει ενταχθεί στην Συμμαχία, διότι θα μπορούσε να επικαλεσθεί το άρθρο 5 την ημέρα της ένταξής της και, στην περίπτωση της Ουκρανίας, αυτό θα σήμαινε πόλεμο ανάμεσα στο ΝΑΤΟ και την Ρωσία», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου Ζαν Ασελμπορν.
Χωρίς συναίνεση, δεν θα υπάρξει απόφαση, υπενθύμισε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ. Κατά συνέπεια, έναν μήνα πριν από την σύνοδο κορυφής, τα θέματα παραμένουν εκκρεμή. Η ηγεσία της Λιθουανίας, οικοδεσπότη της συνόδου κορυφής του Βίλνιους, φοβάται αποτυχία.
Οι προσδοκίες του Κιέβου είναι τεράστιες. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι επιδιώκει «ένα σαφές μήνυμα που θα λέει ότι η Ουκρανία θα ενταχθεί στην Συμμαχία μετά τον πόλεμο», δήλωσε η Γαλλίδα υπουργός Εξωτερικών. «Στο Βίλνιους, αναμφίβολα , δεν θα υπάρξει ούτε ημερομηνία ούτε χρονοδιάγραμμα για την ένταξη, διότι πολλά πράγματα παραμένουν σε εκκρεμότητα. Πρόκειται για μία πορεία με στάδια και προόδους», δήλωσε η Κατρίν Κολονά.
Ο Γενς Στόλτενμπεργκ αρνείται να κάνει προβλέψεις. «Κανείς δεν είναι σε θέση να πει ποια ακριβώς θα είναι η τελική απόφαση της συνόδου του Βίλνιους για το θέμα», είπε.