Οδηγίες για την απόδοση ΑΜΚΑ σε πολίτες χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρέχει ο Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) με γενικό έγγραφο που εξέδωσε.
Στο έγγραφο υπενθυμίζεται ότι, με τις διατάξεις του ν. 3655/2008 (ΦΕΚ Α'/58/3-4-2008) άρθρο 153, προβλέπεται ότι: «ο Αριθμός Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ), από 1/6/2009, καθιερώθηκε υποχρεωτικά ως αριθμός εργασιακής και ασφαλιστικής ταυτοποίησης όλων των πολιτών της χώρας. Από την ίδια ως άνω ημερομηνία, ουδείς δύναται να απασχοληθεί ως μισθωτός ή ως αυτοαπασχολούμενος, να καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές, να εκδώσει ή να ανανεώσει βιβλιάριο ασθενείας, να δικαιωθεί και να εισπράξει συντάξεις και, γενικότερα, πάσης φύσεως παροχές, επιδόματα και βοηθήματα, εάν δεν διαθέτει ΑΜΚΑ».
Όπως αναφέρεται, οι πολίτες της Ένωσης που πρόκειται να διαμείνουν στην Ελλάδα για χρονικό διάστημα που υπερβαίνει τους τρεις μήνες από την ημερομηνία άφιξής τους, υποχρεούνται, πριν από τη λήξη του τριμήνου, να εμφανίζονται αυτοπροσώπως στις αρμόδιες για το χειρισμό θεμάτων αλλοδαπών αστυνομικές αρχές του τόπου κατοικίας τους για καταγραφή.
Για τη χορήγηση βεβαίωσης εγγραφής από την αστυνομία, απαιτείται να πληρούνται οι προϋποθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 7 παρ. 1 του Προεδρικού Διατάγματος 106/2007, σύμφωνα με τις οποίες οι πολίτες της ΕΕ έχουν δικαίωμα μόνιμης και νόμιμης διαμονής στην Ελλάδα για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των τριών μηνών, εφόσον:
α) Είναι μισθωτοί ή ασκούν ανεξάρτητη οικονομική δραστηριότητα ή
β) διαθέτουν επαρκείς πόρους για τον εαυτό τους και τα μέλη των οικογενειών τους, ούτως ώστε να μην επιβαρύνουν, κατά τη διάρκεια της περιόδου διαμονής τους, το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας της χώρας, καθώς και πλήρη ασφαλιστική κάλυψη ασθένειας.
Αναλυτικότερα, προβλέπονται τα εξής:
Μισθωτοί
Προκειμένου να πραγματοποιηθεί η προβλεπόμενη υπαγωγή στην ασφάλιση προσώπων που απασχολούνται ως μισθωτοί σε επιχειρήσεις που έχουν έδρα τη χώρα μας και δεν υπάρχει η προηγούμενη τρίμηνη παραμονή στη χώρα, θα πρέπει να προσκομίζεται απαραιτήτως στις αρμόδιες υπηρεσίες για τη χορήγηση ΑΜΚΑ, βεβαίωση εργοδότη για απασχόληση πολίτη χώρας Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την οποία θα πιστοποιείται η πρόσληψη του Ευρωπαίου πολίτη, καθώς και η διάρκεια αυτής.
Η ως άνω βεβαίωση θα προσκομίζεται εις διπλούν και αντίγραφο αυτής θα κατατίθεται σε υποκατάστημα μισθωτών του ΕΦΚΑ ή στις δημιουργηθείσες Τοπικές Διευθύνσεις, βάσει του ΠΔ 8/2019, προκειμένου να επιβεβαιώνεται, σύμφωνα με τα συμπληρωθέντα, ο Αριθμός Μητρώου Εργοδότη (ΑΜΕ) ή ο Αριθμός Μητρώου Οικοδομοτεχνικού Έργου (ΑΜΟΕ) του εργοδότη.
Ο αρμόδιος υπάλληλος του υποκαταστήματος, μετά από τον έλεγχο των προσκομισθέντων δικαιολογητικών, αποδίδει ΑΜΚΑ, εν συνεχεία συμπληρώνει τη βεβαίωση ως προς το μέρος που αφορά την υπηρεσία, προβαίνει στην καταχώρηση του ΑΜΚΑ του ασφαλισμένου στο Μητρώο ΕΦΚΑ (Απογραφή Ασφαλισμένου) και χορηγεί βεβαίωση απογραφής.
Ακολούθως, διαβιβάζει το ένα από τα δύο αντίγραφα της συμπληρωμένης βεβαίωσης στο τμήμα ασφάλισης και εισφορών για έλεγχο απασχόλησης.
Όλα τα σχετικά έγγραφα αρχειοθετούνται.
Μη μισθωτοί
Για περιπτώσεις απόδοσης ΑΜΚΑ σε μη μισθωτούς, όταν δεν έχει συμπληρωθεί η τρίμηνη προθεσμία παραμονής, ο υπόχρεος της ασφάλισης μη μισθωτός καταχωρείται στην εφαρμογή της ΗΔΙΚΑ ΑΜΚΑ-ΕΜΑΕΣ, προσκομίζοντας στο υποκατάστημα της έδρας το καταστατικό της εταιρείας ή τη βεβαίωση έναρξης εργασιών της ΔΟΥ.
Στη συνέχεια, του αποδίδεται ΑΜΚΑ, καταχωρίζεται στο Μητρώο ΕΦΚΑ και χορηγείται βεβαίωση απογραφής.
Μεταξύ άλλων, ο ΕΦΚΑ διευκρινίζει ότι οι πολίτες κρατών μελών της ΕΕ που διαμένουν προσωρινά στην Ελλάδα και δεν είναι υπόχρεοι ασφάλισης στον ΕΦΚΑ, πρέπει να διαθέτουν την ευρωπαϊκή κάρτα ασφάλισης ασθενείας, η οποία παρέχει πρόσβαση σε ιατρικά αναγκαία κρατική περίθαλψη κατά την προσωρινή διαμονή τους στη χώρα μας, με χρέωση του αντίστοιχου εθνικού παρόχου υγείας της χώρας προέλευσης.
Ως εκ τούτου, όπως επισημαίνει ο ΕΦΚΑ, είναι προφανές ότι στις περιπτώσεις αυτές δεν θα εκδίδεται ΑΜΚΑ.