Αντιμέτωπη με τα πολιτικά «αγκάθια» που δημιουργεί το σχέδιο «Ηρακλής», σε συνδυασμό με τη λήξη του νόμου για την προστασία της πρώτης κατοικίας στα τέλη Απριλίου, βρίσκεται η κυβέρνηση και επιχειρεί να ασκήσει πολιτική πίεση στις εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων (servicers) για να προτείνουν στους δανειολήπτες ευνοϊκές ρυθμίσεις των οφειλών τους, ακόμη και με «κούρεμα».
Ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, έχει προγραμματισμένη συνάντηση, αυτή την ώρα, με εκπροσώπους των εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων, οι οποίες ήδη διαχειρίζονται μεγάλο μέρος των μη εξυπηρετούμενων δανείων και θα αναλάβουν την είσπραξη επιπλέον δανείων άνω των 30 δισ. ευρώ, στο πλαίσιο των τιτλοποιήσεων που θα γίνουν με το σχέδιο «Ηρακλής».
Το κλίμα πίεσης στους servicers, ενόψει αυτής της συνάντησης, διαμορφώθηκε νωρίτερα με «διαρροές» από το υπ. Οικονομικών, σύμφωνα με τις οποίες «υπάρχει διάθεση από κυβερνητικής πλευράς να “στριμωχθούν” τα funds τα οποία προσφέρουν καλές λύσεις σε σχέση με τις τράπεζες, αλλά δεν είναι ακόμα οργανωμένα».
Οι ίδιες πηγές του υπ. Οικονομικών σημείωναν ότι τα funds «αγοράζουν αρκετά χαμηλά κι έτσι έχουν περιθώριο να προσφέρουν καλή αναδιάρθρωση και "κούρεμα". Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση δανείου 300.000 ευρώ που "κουρεύτηκε" στις 120.000 ευρώ. Δεν αρκούν, όμως, οι μεμονωμένες περιπτώσεις και γι' αυτό θέλουμε συνολική εικόνα από τους διαχειριστές».
Στις προθέσεις του υπουργείου Οικονομικών, τόνιζαν οι ίδιοι κυβερνητικοί κύκλοι, είναι να γίνει κίνηση από κοινού με την Τράπεζα της Ελλάδος, έτσι ώστε η PQH (εκκαθαριστής 17 τραπεζών, μεταξύ των οποίων η Αγροτική και το Ταχυδρομικό Ταμειευτήριο) να αποκτήσει τα χαρακτηριστικά ευελιξίας που έχουν οι διαχειριστές, γιατί στην παρούσα φάση δεν μπορεί να προσφέρει λύσεις στους δανειολήπτες που προσφέρουν τα funds.
Από την πλευρά τους, οι εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων, χωρίς να δείχνουν αρνητική διάθεση στη συνεργασία με το υπ. Οικονομικών, αναμένεται να ξεκαθαρίσουν στην κυβέρνηση ότι δεν μπορεί να προσβλέπει σε οριζόντιες λύσεις «κουρέματος» δανείων, παρότι αυτό θα γίνει σε ορισμένες περιπτώσεις.
Οι εταιρείες θα χρησιμοποιήσουν νέα εργαλεία και μεθόδους συλλογής πληροφοριών για να προσεγγίσουν την πραγματική οικονομική κατάσταση των δανειοληπτών, να αποκαλύψουν τους στρατηγικούς κακοπληρωτές και να προσφέρουν λύσεις προσαρμοσμένες στις ανάγκες των δανειοληπτών, ώστε να επιτυγχάνεται μια «χρυσή ισορροπία» ανάμεσα στη μεγιστοποίηση της ανάκτησης και στη βιωσιμότητα της ρύθμισης. Δηλαδή, να εισπραχθεί το μεγαλύτερο δυνατό ποσό, χωρίς όμως η ρύθμιση να κινδυνεύει να χαθεί στο μέλλον, επειδή θα είναι «βαριά» για το δανειολήπτη.
Ώρα για δύσκολες αποφάσεις
Το μείζον πολιτικό πρόβλημα που έχει να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση με τα «κόκκινα» δάνεια, ιδιαίτερα όσα συνδέονται με κύρια κατοικία, είχε αναδείξει το Business Daily σε αναλυτικό δημοσίευμα, την Δευτέρα. Όπως τονίζαμε, μεταξύ άλλων,
- Μπροστά σε δύσκολες αποφάσεις θα βρεθεί σύντομα η κυβέρνηση, καθώς μετά από πολλά χρόνια καθυστερήσεων και αδράνειας το φλέγον ζήτημα της αντιμετώπισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων μπαίνει σε νέες βάσεις εξαιτίας των μαζικών πωλήσεων χαρτοφυλακίων «κόκκινων» δανείων από τις τράπεζες σε εξειδικευμένες εταιρίες διαχείρισης απαιτήσεων.
- Ήδη περισσότερα από 30 δισ. ευρώ προβληματικών δανείων έχουν μεταβιβαστεί από τις τράπεζες στις εταιρίες διαχείρισης απαιτήσεων, τα αποκαλούμενα funds, ποσό που θα ξεπεράσει τα 70 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους μετά την επιτάχυνση του σχεδιασμού των τραπεζών για πωλήσεις «κόκκινων» δανείων.
- Το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων δεν είναι καινούργιο: είναι τόσο παλιό όσο και η κρίση, ωστόσο κανένας ούτε οι κυβερνήσεις αλλά ούτε και οι δανειστές έδειξαν ιδιαίτερη διάθεση να το αντιμετωπίσουν τα προηγούμενα χρόνια. Όλες οι κυβερνήσεις από το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2008 και μετά, αρχικά περιόρισαν και αργότερα έβαλαν πάγο σε κάθε προσπάθεια των τραπεζών να ανακτήσουν προβληματικά δάνεια, παρέχοντας αδιακρίτως προστασία στους πάντες.
- Παράλληλα τα κόμματα υπόσχονταν μη ρεαλιστικές λύσεις όπως η περίφημη Σεισάχθεια που υπόσχονταν τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ πριν τις εκλογές του 2015, ενθαρρύνοντας την μη πληρωμή τραπεζικών δανείων. Έτσι το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων πήρε διαστάσεις πολύ μεγαλύτερες από όσο θα δικαιολογούσε η κρίση.
- Οι εταιρίες διαχείρισης απαιτήσεων, που αποκτούν έστω και σε χαμηλές τιμές τα δάνεια των κακοπληρωτών, θα πρέπει όχι μόνο να πάρουν πίσω τα λεφτά που επένδυσαν για να αποκτήσουν τα προβληματικά δάνεια, αλλά να πληρώσουν τα κόστη λειτουργίας τους και φυσικά να πετύχουν μια αξιόλογη απόδοση. Όλα αυτά οδηγούν στο τέλος της ασυλίας των κακοπληρωτών.
- Επιταχυντή στην κατεύθυνση αυτή αποτελεί το σχέδιο «Ηρακλής», το οποίο προβλήθηκε από την κυβέρνηση ως game changer μέσω του οποίου θα εξυγιανθούν οι τραπεζικοί ισολογισμοί από το μεγάλο πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
- Το σχέδιο πραγματικά θα βοηθήσει τις τράπεζες να απαλλαγούν από το μεγαλύτερο βάρος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ωστόσο παράλληλα περιορίζει δραστικά την ευελιξία των κυβερνήσεων να... παίζουν καθυστέρηση. Με το σχέδιο «Ηρακλής» η Ελληνική Δημοκρατία γίνεται άμεσα συμμέτοχος στην προσπάθεια μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων και στο εξής η αδράνεια θα έχει σοβαρό κόστος και συγκεκριμένες επιπτώσεις.
- Είναι δεδομένο ότι το θέμα θα αποτελέσει αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι ήδη στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ σημειώνουν ότι «μέσω του σχεδίου "Ηρακλής" θα υπάρξει μια μεγάλη μεταβίβαση πλούτου. Είναι η μεγαλύτερη μετά τα χρόνια 1998-1999 που είχαμε τη λεγόμενη ληστεία του Χρηματιστηρίου». Και αυτά παρά το γεγονός ότι πρόκειται για σχέδιο που υιοθέτησε και επεξεργάστηκε ο πρώην υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος.
- Εξίσου προβληματική για την κυβέρνηση, και την κάθε κυβέρνηση στη εξής, θα είναι η επιστροφή στο «παιχνίδι των καθυστερήσεων». Δηλαδή να μην γίνουν όσα απαιτούνται προκειμένου οι εταιρίες διαχείρισης να μπορέσουν να μεγιστοποιήσουν τις ανακτήσεις δανείων. Να διατηρηθεί ο σημερινός νομικός λαβύρινθος και να παραμείνει το καθεστώς οριζόντιας ασυλίας.
- Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να ενεργοποιηθούν οι κρατικές εγγυήσεις που θα χορηγηθούν για τις τιτλοποιήσεις που θα γίνουν στο πλαίσιο του σχεδίου Ηρακλής, συνολικού ύψους 12 δισ. ευρώ, δηλαδή η κυβέρνηση θα πρέπει να πληρώσει τους επενδυτές, επιβαρύνοντας το δημόσιο χρέος και περιορίζοντας δραστικά την προσπάθειά της για την δημιουργία δημοσιονομικού χώρου τα επόμενα χρόνια.