Συναντώνται την Τρίτη, 22 Αυγούστου, στη Νότια Αφρική οι ηγέτες των BRICS, για να συζητήσουν τα μέσα ώστε αυτή η ομάδα πέντε ανόμοιων χωρών, που παράγει το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πλούτου, να επεκτείνει την επιρροή της στην παγκόσμια πολιτική και οικονομική σκηνή. Οι ηγέτες πέντε αναδυόμενων οικονομιών (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική), που σκέπτονται να υποδεχθούν νέα μέλη, αναμένονται στις 15:00 ώρα Ελλάδας σε συνεδριακό κέντρο στο Γιοχάνεσμπουργκ, όπου θα πραγματοποιηθεί η σύνοδος κορυφής μέχρι και την Πέμπτη.
Ο Νοτιοαφρικανός πρόεδρος Σίριλ Ραμαφόζα υποδέχεται τους πρoέδρους της Βραζιλίας, Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα και της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ. Η Ινδία θα εκπροσωπηθεί από τον πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι και η Ρωσία από τον υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ. Έπειτα από μήνες εικασιών, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, στο στόχαστρο εντάλματος σύλληψης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για έγκλημα πολέμου στην Ουκρανία, θα λάβει τελικά μέρος στη σύνοδο κορυφής μέσω βιντεοδιάσκεψης.
Εκπροσωπώντας μια ομάδα διάσπαρτων γεωγραφικά χωρών και με άνισα επίπεδα οικονομικής μεγέθυνσης, οι BRICS έχουν ως κοινό μέτωπο τις επιφυλάξεις απέναντι σε μια παγκόσμια τάξη η οποία θεωρούν ότι εξυπηρετεί τα συμφέροντα των πλούσιων χωρών και κυρίως των Ηνωμένων Πολιτειών.
«Το παραδοσιακό σύστημα παγκόσμιας διακυβέρνησης έχει γίνει δυσλειτουργικό, ανεπαρκές και αναποτελεσματικό», δήλωσε την Παρασκευή στους δημοσιογράφους ο πρεσβευτής της Κίνας στην Πραιτόρια, Τσεν Σιαοντόνγκ, διαβεβαιώνοντας πως «οι BRICS γίνονται μια όλο και πιο στέρεα δύναμη». «Αναζητούν πολυμερείς χώρους που δεν θα κυριαρχούνται αυτόματα από δυτικές δυνάμεις», εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο (AFP), ο Κόμπους Βαν Στάντεν, Νοτιοαφρικανός ερευνητής που ειδικεύεται στις σχέσεις Κίνας-Αφρικής.
Λίγες πληροφορίες είναι γνωστές για το πρόγραμμα της συνόδου κορυφής. Όμως σύμφωνα με τον Ανίλ Σουκλάλ, Νοτιοαφρικανό πρεσβευτή για την Ασία και τους BRICS, που μίλησε στο AFP, «η διεύρυνση είναι ένα σημαντικό σημείο της ημερήσιας διάταξης». Η Πραιτόρια δήλωσε τον περασμένο μήνα πως περίπου 40 χώρες ζήτησαν να γίνουν μέλη ή εκδήλωσαν ενδιαφέρον για να ενταχθούν στην ομάδα. Το Ιράν, η Αργεντινή, το Μπανγκλαντές και η Σαουδική Αραβία περιλαμβάνονται σε αυτές κυρίως. Στην Αφρική, η Αλγερία, η Αίγυπτος και η Αιθιοπία εξέφρασαν την επιθυμία να ενταχθούν στον συνασπισμό.
Η Κίνα επιδιώκει να επεκτείνει την επιρροή της απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες. H Ρωσία, υπό το βάρος των κυρώσεων λόγω της εισβολής της στην Ουκρανία, έχει ανάγκη διπλωματικούς συμμάχους. Η Πραιτόρια, που αρνείται από την έναρξη της σύγκρουσης να καταδικάσει τη Ρωσία, είναι ήδη ένας σύμμαχος με βάρος στην Αφρική, έχοντας γίνει ένα νέο διπλωματικό διακύβευμα στην παγκόσμια σκηνή. Η Μόσχα και το Πεκίνο διεκδικούν την επιρροή στην ήπειρο σε ένα πλαίσιο διαιρέσεων που υποδαυλίζει η ουκρανική σύγκρουση.
Η σύνοδος κορυφής, το θέμα της οποίας είναι «Οι BRICS και η Αφρική» πραγματοποιείται τη στιγμή που «το υφιστάμενο πολυμερές σύστημα έχει τεθεί σε σκληρή δοκιμασία», υπογραμμίζει ο Στίβεν Γκρουζντ του Νοτιοαφρικανικού Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων (SAIIA). Ωστόσο οι BRICS «δεν είναι σε θέση να επιβάλουν μια νέα μορφή πολυμέρειας» σε αυτό το στάδιο, «η εξουσία εξακολουθεί να βρίσκεται στα χέρια δυτικών χωρών», εκτιμά ο ειδικός. Και «κάθε διεύρυνση των BRICS θα περιπλέξει τη γεωπολιτική κατάσταση», προειδοποιεί ο Βαν Στάντεν, με κάθε νεοεισερχόμενο να φέρνει το «δικό του μερίδιο προβλημάτων, περιφερειακών σχέσεων ή [σχέσεων] με τις Ηνωμένες Πολιτείες».
Διαδήλωση κατά της Ρωσίας στην οποία καλεί η ΜΚΟ Διεθνής Αμνηστία και μια τοπική ουκρανική ένωση αναμένεται να πραγματοποιηθεί το πρωί της Τρίτης στο Γιοχάνεσμπουργκ. Οι διοργανωτές καλούν τους ηγέτες της συνόδου να «απαιτήσουν από τις ρωσικές αρχές να βάλουν τέλος στην επίθεση εναντίον της Ουκρανίας». Συνολικά, κάπου πενήντα αρχηγοί κρατών «φίλων των BRICS» αναμένονται, «καταδεικνύοντας τη σημασία και το βάρος της Νότιας Αφρικής», υπογράμμισε χθες, Σάββατο, ο Σίριλ Ραμαφόζα. Η τελευταία σύνοδος κορυφής είχε οργανωθεί διαδικτυακά πέρυσι από την Κίνα.