Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα επέκρινε την Τετάρτη τον προτεινόμενο από την ιταλική κυβέρνηση φόρο στα έκτακτα κέρδη των τραπεζών, λέγοντας ότι δεν λαμβάνει υπόψη τις μακροπρόθεσμες προοπτικές των χρηματοοικονομικών ομίλων και θα μπορούσε να καταστήσει ορισμένους από αυτούς ευάλωτους σε μια οικονομική ύφεση.
«Το ποσό του έκτακτου φόρου ενδέχεται να μην είναι ανάλογο με τη μακροπρόθεσμη κερδοφορία ενός πιστωτικού ιδρύματος και την ικανότητά του να δημιουργεί κεφάλαια», ανέφερε η ΕΚΤ σε νομική γνωμοδότηση, η οποία, όμως, δεν είναι δεσμευτική για τις κυβερνήσεις της ΕΕ.
Παράλληλα σημειώνει ότι ο έκτακτος φόρος μπορεί να καταστήσει την προσέλκυση νέων ιδίων κεφαλαίων και τη χρηματοδότηση χονδρικής πιο δαπανηρή για τις τράπεζες, καθώς οι εγχώριοι και ξένοι επενδυτές μπορεί να έχουν λιγότερη όρεξη να επενδύσουν σε ιταλικά πιστωτικά ιδρύματα που έχουν πιο αβέβαιες προοπτικές.
Επιπλέον, η εισαγωγή ενός έκτακτου αναδρομικού φόρου αυξάνει αδικαιολόγητα την αβεβαιότητα πολιτικής όσον αφορά το φορολογικό πλαίσιο, πλήττοντας την εμπιστοσύνη των επενδυτών και ενδεχομένως επηρεάζοντας επίσης το κόστος χρηματοδότησης για τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις. Επίσης, ο αναδρομικός του χαρακτήρας μπορεί να τροφοδοτήσει τις αντιλήψεις για ένα αβέβαιο φορολογικό πλαίσιο και να προκαλέσει εκτεταμένες δικαστικές διαμάχες, δημιουργώντας προβλήματα νομικής αβεβαιότητας.
«Ως αποτέλεσμα της γενικής εφαρμογής του έκτακτου φόρου, τα πιστωτικά ιδρύματα που έχουν χαμηλότερη φερεγγυότητα ή επικεντρώνονται περισσότερο στη δανειοδοτική δραστηριότητα (όπως οι μικρές τράπεζες) ή έχουν δύσκολες κεφαλαιακές προβλέψεις θα μπορούσαν να καταστούν λιγότερο ικανά να απορροφήσουν τους δυνητικούς καθοδικούς κινδύνους μιας οικονομικής ύφεσης», επισημαίνει, ακόμη, η κεντρική τράπεζα.
Επιπροσθέτως, αναφέρει η ΕΚΤ ότι ο έκτακτος φόρος μπορεί να οδηγήσει σε κατακερματισμό του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος λόγω του ετερογενούς χαρακτήρα τέτοιων φόρων.
Ο κίνδυνος της διπλής φορολογίας για πιστωτικά ιδρύματα που λειτουργούν και μέσω υποκαταστημάτων σε άλλες δικαιοδοσίες όπου επιβάλλεται έκτακτος φόρος που επίσης επιβάλλονται μπορεί να είναι μια περαιτέρω πηγή τέτοιου κατακερματισμού.
Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, η ΕΚΤ τονίζει ότι, προκειμένου να αξιολογηθεί εάν η νομοθετική πρωτοβουλία της Ιταλίας δημιουργεί κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, και ιδίως κατά πόσον έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει αρνητικά την ανθεκτικότητα του τραπεζικού τομέα και να προκαλέσει στρέβλωση της αγοράς, το νομοθετικό διάταγμα πρέπει να συνοδεύεται από ενδελεχή ανάλυση αναφορικά με τις πιθανές αρνητικές συνέπειες για τον τραπεζικό τομέα.
Η ανάλυση αυτή θα πρέπει να αναφέρει λεπτομερώς, ειδικότερα, τις συγκεκριμένες επιπτώσεις του έκτακτου φόρου στη μακροπρόθεσμη κερδοφορία και το κεφάλαιο των πιστωτικών ιδρυμάτων, την πρόσβαση στη χρηματοδότηση και την παροχή νέων όρων δανεισμού και ανταγωνισμού στην αγορά, και τις πιθανές επιπτώσεις της στη ρευστότητα.
Υπενθυμίζεται ότι η ιταλική κυβέρνηση επέβαλε, αρχικά, έκτακτο φόρο 40% στα «υπερβολικά» κέρδη από τόκους για τις τράπεζες της χώρας, ενώ μετά από σωρεία αντιδράσεων προχώρησε σε μείωσή του, θέτοντας ανώτατο όριο το 0,01% του ενεργητικού.