Η ελληνική αμυντική βιομηχανία και τα ναυπηγεία βρίσκονται σε κρίσιμη καμπή, καθώς η Λευκή Βίβλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Άμυνα δημιουργεί νέες προοπτικές για τον κλάδο.
Η χώρα, με περισσότερες από 400 ενεργές επιχειρήσεις, σημαντική τεχνογνωσία και στρατηγική γεωγραφική θέση, έχει την ευκαιρία να αναβαθμίσει τη θέση της στον ευρωπαϊκό χάρτη παραγωγής και τεχνολογίας.
Τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, Ελευσίνας και Σύρου μπορούν να μετατραπούν σε κόμβους συμπαραγωγής και καινοτομίας, με στόχο η Ελλάδα να περάσει από τον ρόλο του αγοραστή σε αυτόν του ενεργού συμπαραγωγού ισχύος και αξίας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε πρόσφατα τη Λευκή Βίβλο με τον Οδικό Χάρτη Άμυνας, φέρνοντας στο προσκήνιο τις δυνατότητες της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας και των ναυπηγείων για συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα. Η Κομισιόν προτείνει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ενίσχυσης των ευρωπαϊκών αμυντικών δυνατοτήτων, μέσω τεσσάρων εμβληματικών πρωτοβουλιών: την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Άμυνας Drone, το Eastern Flank Watch, την Ευρωπαϊκή Ασπίδα Αεράμυνας και την Ευρωπαϊκή Διαστημική Ασπίδα. Βασικός στόχος είναι η ανάπτυξη προηγμένων τεχνολογιών, η επιτάχυνση της παραγωγής και η ενίσχυση της βιομηχανικής βάσης της ΕΕ, ενισχύοντας παράλληλα τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης.
Ο οδικός χάρτης περιλαμβάνει τη δημιουργία εναρμονισμένης ευρωπαϊκής αγοράς αμυντικού εξοπλισμού, που θα επιτρέπει οικονομίες κλίμακας και ταχεία παραγωγή, ενώ προωθεί την καινοτομία. Έμφαση δίνεται στην ανθεκτικότητα των αλυσίδων εφοδιασμού, στη χρήση τεχνολογικών λύσεων - ακόμη και από την Ουκρανία - και στη μείωση κρίσιμων εξαρτήσεων σε πρώτες ύλες. Η πρωτοβουλία ReArm Europe/Readiness 2030 δίνει στα κράτη-μέλη μεγαλύτερη οικονομική ευελιξία για δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, ενισχύοντας την παραγωγική δυναμική και ταχύτητα.
Η ελληνική αμυντική βιομηχανία περιλαμβάνει περίπου 400 επιχειρήσεις, ερευνητικά κέντρα, start-ups και πανεπιστημιακά τμήματα, απασχολώντας πάνω από 15.000 εργαζόμενους και καταγράφοντας κύκλο εργασιών 1,5 δισ. ευρώ. Περίπου 100 από αυτές συμμετέχουν ήδη σε ευρωπαϊκά προγράμματα όπως το EDF και το EDIP, με την Ελλάδα να σημειώνει ρεκόρ συμμετοχής 57% φέτος, λειτουργώντας ως πρότυπο για την ΕΕ.
Παρά την πρόοδο, όπως έχει επισημανθεί από εκπροσώπους του κλάδου, η συμμετοχή των ελληνικών εταιρειών στα πρόσφατα εξοπλιστικά προγράμματα άνω των 15 δισ. ευρώ παραμένει χαμηλή, μόλις στο 2-3%. Προκλήσεις εντοπίζονται επίσης στη στελέχωση και τη διατήρηση τεχνογνωσίας.
Παράθυρο ευκαιρίας για την Ελλάδα
Ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ, Βασίλης Κορκίδης, υπογραμμίζει ότι η εγχώρια αμυντική βιομηχανία και τα ελληνικά ναυπηγεία αποτελούν κρίσιμους πυλώνες εθνικής στρατηγικής. Η γεωπολιτική συγκυρία στην Ανατολική Μεσόγειο, η αυξημένη ζήτηση για ναυπηγικά και αμυντικά συστήματα και η στροφή της ΕΕ στη στρατηγική αυτονομία δημιουργούν παράθυρο ευκαιρίας για την Ελλάδα.
Για την αξιοποίηση αυτής της ευκαιρίας, απαιτούνται στοχευμένες παρεμβάσεις όπως ένα Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης της Αμυντικής Βιομηχανίας, διακυβερνητική δέσμευση και συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Απαραίτητο είναι και ένα σταθερό θεσμικό και χρηματοδοτικό πλαίσιο που να διευκολύνει εξαγωγές, συμπαραγωγές και συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα όπως το EDF και το EDIP.
Σχετικά με τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, Ελευσίνας και Σύρου, ο κ. Κορκίδης τονίζει τη σημασία της μεταφοράς τεχνογνωσίας μέσω διεθνών συμπράξεων, ώστε η Ελλάδα να εξελιχθεί σε συμπαραγωγό. Η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό, σε τεχνίτες, μηχανικούς και ναυπηγούς, αποτελεί προϋπόθεση για διαδοχή και σύγχρονη κατάρτιση. Η ιστορική ναυπηγική παράδοση, η στρατηγική γεωγραφική θέση και η γεωπολιτική βαρύτητα της χώρας αποτελούν σημαντικά πλεονεκτήματα, αρκεί να υπάρξει αποφασιστική βούληση για ενεργό ρόλο στην παραγωγή ισχύος και οικονομικής αξίας.
Ο κ. Κορκίδης προτείνει όλα τα ελληνικά ναυπηγεία να ενώσουν δυνάμεις στην Ένωση Ελληνικών Ναυπηγείων, διεκδικώντας την αυτάρκεια της ελληνικής ναυπηγικής βιομηχανίας στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας.
Η ελληνική βιομηχανία διαθέτει τεχνογνωσία και επιχειρησιακή ικανότητα, όπως αποδεικνύουν τα προγράμματα Leopard, Rafale, Patriot, Iris και Belharra. Η συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα προσφέρει δυνατότητες για εξαγωγές, συμπαραγωγές και οικονομική υπεραξία, συνδέοντας τις ελληνικές εταιρείες με πανευρωπαϊκές πρωτοβουλίες ετοιμότητας.
Ευρωπαϊκό πρόγραμμα SAFE και νέα χρηματοδοτικά εργαλεία
Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να αξιοποιήσει το νέο ευρωπαϊκό πρόγραμμα SAFE, με προϋπολογισμό 150 δισ. ευρώ σε δάνεια με ευνοϊκούς όρους, για την ενίσχυση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας και των ναυπηγείων. Η συμμετοχή στα προγράμματα συμπαραγωγής μπορεί να αναβαθμίσει υποδομές, να ενσωματώσει τεχνογνωσία και να δημιουργήσει ποιοτικές θέσεις εργασίας, μετατρέποντας τα ναυπηγεία σε στρατηγικούς πυλώνες της ευρωπαϊκής άμυνας.
Η συμμετοχή των ελληνικών ναυπηγείων προβλέπεται σε κατασκευή φρεγατών, κορβετών, σκαφών ειδικών αποστολών και υποστηρικτικών πλωτών πλατφορμών. Τα δάνεια SAFE μπορούν να χρηματοδοτήσουν και την αναβάθμιση στρατιωτικών σκαφών και την ενσωμάτωση νέων συστημάτων. Η διαμόρφωση εθνικής στρατηγικής συμμετοχής, με στοχευμένες συμπράξεις και σταθερό ρυθμό παραγγελιών, είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση παραγωγικής συνέχειας και βιομηχανικής προστιθέμενης αξίας για την ελληνική οικονομία.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
