Φιλόδοξο στόχο εν μέσω πανδημίας για αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 3,571 δισ. ευρώ φέτος, ή σε ποσοστό 8%, θέτει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, με τον πήχη των συνολικών εισπράξεων να τοποθετείται από την ΑΑΔΕ στη περιοχή των 50 δισ. ευρώ.
Οι εκτιμήσεις για ενίσχυση των εσόδων από φόρους ενέχουν υψηλό ρίσκο, καθώς η αγορά βρίσκεται «στο ψυγείο» και τα εισοδήματα των νοικοκυριών συρρικνώνονται, με αποτέλεσμα να περιορίζεται δραστικά η φορολογητέα ύλη και να ανοίγουν τρύπες στα κρατικά ταμεία. Επιπρόσθετα, ένας ακόμα παράγοντας που απειλεί με ανατροπή τους υψηλούς εισπρακτικούς στόχους είναι οι φορολογικές παρεμβάσεις για τη στήριξη εργαζομένων και επιχειρήσεων.
Η αβεβαιότητα για τη διάρκεια, την ένταση και την έκταση του πλήγματος στα δημόσια έσοδα εντείνεται ακόμα περισσότερο μετά τις αρνητικές εξελίξεις στο μέτωπο της υγειονομικής κρίσης λόγω της μετάλλαξης του κορονοϊού.
Παρά την οικονομική στενότητα και το θολό τοπίο για την επόμενη ημέρα, το υπουργείο Οικονομικών ποντάρει στην είσπραξη φορολογικών εσόδων ύψους 47,836 δισ. ευρώ έναντι 44,265 δισ. ευρώ το 2020. Μάλιστα, σύμφωνα με τις προβλέψεις, τη μεγαλύτερη αύξηση κατά 2,465 δισ. ευρώ, ή σε ποσοστό 16,4%, θα σημειώσουν τα έσοδα από τον ΦΠΑ (17,466 δισ. ευρώ από 15,001 δισ. ευρώ το 2020), πράγμα που προϋποθέτει τόνωση της κατανάλωσης και αύξηση του τουρισμού.
Παράλληλα και τα έσοδα από τη φορολογία των επιχειρήσεων αναμένεται να αυξηθούν κατά 830 εκ. ευρώ και να διαμορφωθούν στα 3,416 δισ. ευρώ έναντι 2,586 δισ. ευρώ, με την παραδοχή ότι θα επανέλθει η προκαταβολή φόρου εισοδήματος που θα κληθούν να πληρώσουν οι επιχειρήσεις με κέρδη το 2020 και ότι η οικονομία θα περάσει σε φάση γρήγορης και ισχυρής ανάκαμψης.
Σχετικά με τις άλλες κατηγορίες εσόδων:
- Οι φόροι κατανάλωσης προβλέπονται στα 6,601 δισ. ευρώ, αυξημένοι κατά 139 εκατ. ευρώ ή 2,1% έναντι των εκτιμήσεων του 2020.
- Από φόρους και δασμούς επί εισαγωγών προβλέπονται έσοδα 286 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 46 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020.
- Από τους τακτικούς φόρους ακίνητης περιουσίας, αναμένεται να εισπραχθούν έσοδα ύψους 2,667 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 9 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020.
- Από τους λοιπούς φόρους παραγωγής προβλέπεται ότι θα εισπραχθούν 1,109 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 59 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020.
- Ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων προβλέπεται να διαμορφωθεί στα 10,193 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 163 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020.
- Τα έσοδα από τους λοιπούς τρέχοντες φόρους προβλέπεται να ανέλθουν στο ποσό των 2,419 δις. ευρώ, αυξημένα κατά 60 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020.
- Οι φόροι κεφαλαίου προβλέπεται να ανέλθουν σε 214 εκατ. ευρώ, αυξημένοι κατά 39 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020.
Την ίδια ώρα, παρά τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες, στον προϋπολογισμό των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης προβλέπεται αύξηση κατά 1 δισ. ευρώ των εσόδων από τις εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών με βάση την υπόθεση για ενίσχυση της απασχόλησης λόγω επανεκκίνησης της οικονομίας.
Σχετικά με τις επιστροφές φόρων, τίθεται στόχος να ανέλθουν το 2021 σε 5,256 δισ. ευρώ και μάλιστα σημειώνεται ότι «ο παραπάνω στόχος επιστροφών θα πρέπει να υλοποιηθεί στο ακέραιο (ποσοστό επίτευξης 100%)», καθώς έχουν αναληφθεί σχετικές δεσμεύσεις στους ευρωπαϊκούς Θεσμούς.
Επισημαίνεται ότι η καραντίνα «βύθισε» κατά 7,9 δισ. ευρώ τα φορολογικά έσοδα του 2020, τα οποία ανήλθαν τελικά στα 44,265 δισ. ευρώ, όταν η αρχική πρόβλεψη ήταν για 52,165 δισ. ευρώ.
Η «τρύπα» των 295 εκ. ευρώ στις φορολογικές εισπράξεις του Ιανουαρίου έδειξε ότι και η φετινή χρονιά θα είναι δύσκολη, τη στιγμή μάλιστα που ο Φεβρουάριος «σημαδεύτηκε» από το σκληρό lockdown στην αγορά, ενώ όλα δείχνουν ότι η πλήρης άρση της καραντίνας δεν θα έρθει ούτε τον Μάρτιο.
Αν συνυπολογισθεί ότι η εστίαση θα παραμείνει κλειστή τουλάχιστον ως τις πρώτες ημέρες του Μαΐου, ενώ ο τουρισμός δεν αναμένεται να «πάρει μπροστά» πριν από τον Ιούνιο, ο στόχος της ΑΑΔΕ για εισπράξεις ύψους 49,7 δισ. ευρώ χαρακτηρίζεται ως εξαιρετικά φιλόδοξος.
Στο υπουργείο Οικονομικών επικρατεί έντονος προβληματισμός για το ενδεχόμενο παράτασης των περιορισμών, καθώς η ζημία ανά 15νθημερο υπολογίζεται σε περίπου 1,5 δισ. ευρώ, προκαλώντας μεγάλη «αιμορραγία» στα φορολογικά έσοδα και κυρίως στις εισπράξεις από τους φόρους συναλλαγών όπως είναι ο ΦΠΑ και οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης.
Την ίδια ώρα μεγάλο «αγκάθι» για τις εισπρακτικές επιδόσεις της ΑΑΔΕ είναι το περιβάλλον εντός του οποίου οι υπηρεσίες θα πρέπει να υλοποιήσουν το ελεγκτικό πλάνο, καθώς τα στοιχεία δείχνουν ότι η πανδημία εκτροχίασε τους στόχους για το 2020.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, σχολιάζοντας την εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2021, έχει τονίσει τις αβεβαιότητες για την είσπραξη των εσόδων. «Όσον αφορά τις δημοσιονομικές αβεβαιότητες, το σημαντικότερο ρίσκο σχετίζεται με την αποκατάσταση των δημόσιων εσόδων το 2021 καθώς, όπως τονίσαμε και στη γνώμη μας για το προσχέδιο, "θα εξαρτηθεί από την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών και επιχειρήσεων και τη δυνατότητά τους να αντεπεξέλθουν στις συσσωρευμένες υποχρεώσεις τους"».