Η μεγάλη διείσδυση των ηλεκτρονικών πωλήσεων ρίχνει τις τιμές των φυσικών εμπορικών καταστημάτων, καθώς η ζήτηση για αγορά και μίσθωση αφορά μόνο προνομιακές τοποθεσίες. Στον χώρο των γραφείων, οι σύγχρονες εταιρείες αναζητούν κυρίως «πράσινα» κτίρια και οι επενδυτές ενδιαφέρονται για χαρτοφυλάκια βιώσιμων ακινήτων.
Πρόκειται για τα συμπεράσματα, της ετήσιας έρευνας για την ελληνική αγορά οικιστικών και εμπορικών ακινήτων που διεξήχθη από την Υποδιεύθυνση Έρευνας και Ανάλυσης της Cerved Property Services (CPS).
Η ζήτηση για μίσθωση εμπορικών καταστημάτων στους πλέον εμπορικούς δρόμους της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, της Γλυφάδας, της Κηφισιάς και του Πειραιά, αλλά και στα καθιερωμένα εμπορικά κέντρα, εξακολουθεί να είναι αυξημένη λόγω της έλλειψης κενών καταστημάτων. Τα νέα έργα, κυρίως για την ανέγερση εμπορικών κέντρων και εμπορικών πάρκων αναμένεται να προσθέσουν επιπλέον 170.000 τ.μ. στην αγορά καταστημάτων.
Στα γραφεία, η τηλεργασία ευνόησε τη νέα γενιά νεόδμητων γραφείων, αύξησε τις ποιοτικές απαιτήσεις των χρηστών και ενέτεινε την ανάγκη για στέγαση σε χώρους ασφαλείς, ευέλικτους, άνετους, βιοκλιματικούς και υψηλών προδιαγραφών. Οι τιμές αυτών των γραφείων ανεβαίνουν και η πληρότητά τους είναι εξασφαλισμένη.
Ενδιαφέρον για καταστήματα από διεθνείς αλυσίδες
Η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των Ελλήνων λόγω της ενεργειακής κρίσης και των πληθωριστικών πιέσεων δημιούργησε πιέσεις στο λιανεμπόριο. Οι όγκοι πωλήσεων συρρικνώθηκαν με τους τζίρους να διατηρούνται σε αυξημένα επίπεδα λόγω πληθωρισμού. Ωστόσο, ο τουρισμός αύξησε τις πωλήσεις σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς και το κέντρο της Αθήνας, αν και δεν αντιστάθμισε πλήρως τις απώλειες από τις περιορισμένες αγορές των ελληνικών νοικοκυριών.
Το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα έχει πλέον εδραιωθεί σταθερά, διατηρώντας υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Οι διαδικτυακές πωλήσεις παίζουν ουσιαστικό ρόλο και εντείνουν τις ανοδικές τάσεις που καταγράφονται σε ετήσια βάση τα τελευταία χρόνια. Οι νεότερες γενιές αναδεικνύονται σε ολοένα και πιο ισχυρή κινητήρια δύναμη για το ηλεκτρονικό εμπόριο, που δεν φαίνεται να επιβραδύνεται, παρά την παγκόσμια κρίση.
Οι καταναλωτές πλέον θέλουν να απολαμβάνουν τα πλεονεκτήματα των φυσικών καταστημάτων αλλά και των διαδικτυακών αγορών. Σύμφωνα με την έρευνα της Cerved, αυτή η «στροφή» από τα φυσικά καταστήματα στο ηλεκτρονικό εμπόριο έχει επηρεάσει την αγορά καταστημάτων, στρέφοντας το ενδιαφέρον των επενδυτών και των μισθωτών σχεδόν αποκλειστικά σε προνομιακές τοποθεσίες.
Η ζήτηση για μίσθωση στους πλέον εμπορικούς δρόμους της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, της Γλυφάδας, της Κηφισιάς και του Πειραιά, αλλά και στα καθιερωμένα εμπορικά κέντρα, εξακολουθεί να είναι αυξημένη λόγω της έλλειψης κενών καταστημάτων, και λόγω των σχετικά λογικών τιμών μίσθωσης, ειδικά σε σύγκριση με την περίοδο πριν την οικονομική κρίση, όταν ξεπέρασαν κάθε ιστορικό προηγούμενο, καθιστώντας την οδό Ερμού έναν από τους δέκα πιο ακριβούς εμπορικούς δρόμους στον κόσμο.
Ωστόσο, θεσμικοί επενδυτές και μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες έχουν ξεκινήσει νέα έργα μεγάλης κλίμακας στον τομέα του λιανεμπορίου, κυρίως εμπορικά κέντρα και εμπορικά πάρκα που αναμένεται να προσθέσουν επιπλέον 170.000 τ.μ. στην αγορά καταστημάτων. Στο πλαίσιο αυτό, δρομολογούνται αυτή τη στιγμή έξι νέες εμπορικές αναπτύξεις, τρεις εκ των οποίων βρίσκονται στο Ελληνικό. Ταυτόχρονα, επεκτείνουν την παρουσία τους στην ελληνική αγορά διεθνείς αλυσίδες αθλητικών ειδών, ειδών πολυτελείας αλλά και ενδυμάτων με προσιτές τιμές, ενώ η δευτερεύουσα αγορά καταστημάτων εξακολουθεί να βρίσκεται υπό πίεση.
Σταθερά ανοδική η ζήτηση για πώληση και μίσθωση γραφείων
Στην Αττική, σημαντικά νέα έργα στον τομέα των γραφείων βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη για την επόμενη πενταετία, προσελκύοντας νέους παίκτες και νέες αναπτύξεις σύγχρονων γραφειακών χώρων που πληρούν τα κριτήρια ESG και θα καλύψουν την αυξημένη τρέχουσα ζήτηση.
Το 2022 όπως και το 2021, σχεδόν αποκλειστικά, οι ΑΕΕΑΠ και οι θεσμικοί επενδυτές ήταν οι πρωταγωνιστές στον κλάδο των γραφείων. Μια νέα τάση που παρατηρείται είναι οι ριζικές ανακαινίσεις παλαιών αυτοτελών εμπορικών κτιρίων στα κέντρα των πόλεων και το μεγάλο στοίχημα θα είναι η αναβάθμισή τους και επαναχρησιμοποίησή τους.
Οι ερευνητές της Cerved υποστηρίζουν πως γενικά η αγορά γραφείων κινείται με διαφορετικές ταχύτητες ανάλογα με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του ακινήτου. Η τηλεργασία ευνόησε τη νέα γενιά νεόδμητων γραφείων, αύξησε τις ποιοτικές απαιτήσεις των χρηστών και ενέτεινε την ανάγκη για στέγαση σε χώρους ασφαλείς, ευέλικτους, άνετους, βιοκλιματικούς και υψηλών προδιαγραφών.
Οι σύγχρονες εταιρείες αναζητούν κυρίως «πράσινα» κτίρια και οι επενδυτές ενδιαφέρονται για χαρτοφυλάκια βιώσιμων ακινήτων. Οι τιμές αυτών των γραφείων ανεβαίνουν, η αυξημένη ζήτηση διατηρείται, οι αποδόσεις τους συρρικνώνονται και η πληρότητά τους είναι εξασφαλισμένη