ΓΔ: 1422.35 0.34% Τζίρος: 108.90 εκ. € Τελ. ενημέρωση: 17:25:03 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΓΟΡΑΣ
Φωτο: Shutterstock

Πώς ο οικονομικός αλφαβητισμός φέρνει την αύξηση εισοδημάτων

Διεθνείς έρευνες επιβεβαιώνουν τη θετική σχέση ανάμεσα στον οικονομικό αλφαβητισμό και το ύψος του ατομικού εισοδήματος. Ο ρόλος της Πολιτείας στην οικονομική εκπαίδευση των πολιτών. Γράφει ο Πέτρος Στεριώτης*.

Η απόκτηση γνώσεων σε θέματα που άπτονται της κατάρτισης ατομικού ή οικογενειακού προϋπολογισμού, της λήψης δανείου και των επενδύσεων, μεταξύ άλλων, αποτελεί «κλειδί» για τη λήψη ορθών οικονομικών αποφάσεων. Όλα τα παραπάνω περιγράφονται με τον όρο Χρηματοοικονομικός Αλφαβητισμός (financial literacy).

Τα χαμηλά επίπεδα οικονομικών δεξιοτήτων πιθανώς συνέβαλαν στην οικονομική κρίση στη χώρα μας, ενώ αναμφίβολα επηρεάζουν τις εργασιακές προοπτικές και τα επίπεδα αμοιβής των εργαζομένων. Άλλωστε, μέτρηση της S&P εμφανίζει τη θετική σχέση ανάμεσα στον οικονομικό αλφαβητισμό και το ύψος του ατομικού εισοδήματος (βλ. γράφημα).

 

Οικονομικά εγγράμματο ποσοστό (%) του ενήλικου πληθυσμού παγκοσμίως και στις μεγάλες αναπτυγμένες Οικονομίες: Ο οικονομικός εγγραμματισμός εμφανίζει θετική συσχέτιση  με το Εισόδημα (Πηγή: S&P Global FinLit Survey 2014)

Με βάση τις απαντήσεις των κατοίκων κάθε χώρας σε ένα ερωτηματολόγιο χρηματοοικονομικής γνώσης και συμπεριφοράς, η μελέτη του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (OECD/INFE 2020 International Survey of Adult Financial Literacy) επιβεβαιώνει την έλλειψη χρηματοοικονομικών γνώσεων σε πολύ μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού (η Ελλάδα δεν συμπεριελήφθη στην έρευνα) .

Άλλα κρίσιμα ευρήματα των διεθνών ερευνών της S&P, του ΟΑΣΑ και της Eurostat σχετικά με τον Οικονομικό Αλφαβητισμό (Ο.Α.) είναι:

  • Η θετική σχέση ανάμεσα στον Ο.Α. και στο επίπεδο της εκπαίδευσης,
  • Η θετική σχέση ανάμεσα στον Ο.Α. και στα επίπεδα διαφάνειας σε μία χώρα,
  • Τα συγκριτικά χαμηλά επίπεδα Ο.Α στα ηλικιακά γκρουπ 18-29 και 65+ ετών,
  • Η αρνητική σχέση ανάμεσα στον Ο.Α. και στα επίπεδα οικονομικού αποκλεισμού (αφορά στην πρόσβαση στις υπηρεσίες του τραπεζικού συστήματος),
  • Η αρνητική σχέση ανάμεσα στον Ο.Α. και στα επίπεδα οικονομικής ανισότητας (γράφημα).

 

Οικονομικός εγγραμματισμός και ανισότητα: Οι κοινωνικές ανισότητες είναι χαμηλότερες σε χώρες υψηλότερου οικονομικού εγγραμματισμού (Πηγές: S&P Global FinLit Survey και Eurostat)

Τα οφέλη του οικονομικού αλφαβητισμού

Δεδομένων των παραπάνω, ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός αποτελεί «κλειδί» όχι μόνο της ατομικής οικονομικής ευημερίας, αλλά και της κοινωνικής συνοχής. Οι χρηματοοικονομικά ενημερωμένοι και υπεύθυνοι πολίτες λαμβάνουν τις κατά το δυνατόν ορθότερες αποφάσεις,  ανταπεξέρχονται καλύτερα στις διάφορες προκλήσεις οικονομικής φύσεως, είναι λιγότερο επιρρεπείς στην ανάληψη υπερβολικού χρέους, είναι λιγότερο ευάλωτοι σε κακόβουλες πρακτικές οικονομικής εξαπάτησης και κάνουν αποτελεσματικότερες επενδύσεις, επιτυγχάνοντας έτσι υψηλότερα επίπεδα οικονομικής αυτονομίας.

Οι θετικές συνέπειες του οικονομικού εγγραμματισμού μπορούν να διαχυθούν σε ολόκληρη την ελληνική κοινωνία. Σε πολιτικό και μακροοικονομικό επίπεδο, οι εναλλακτικές προτάσεις δημοσιονομικής πολιτικής θα αξιολογούνται καλύτερα, με όσα θετικά αυτό συνεπάγεται για το επίπεδο του δημόσιου διαλόγου και την ευημερία των επόμενων γενεών.

Προτάσεις πολιτικής για την ενίσχυση του οικονομικού εγγραμματισμού

Η ενημέρωση και η απόκτηση δεξιοτήτων διαχείρισης των βασικών οικονομικών ζητημάτων αποτελεί εχέγγυο για τη μέλλον πολιτών, νοικοκυριών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων στη χώρα μας. Σε αυτά τα πλαίσια, αναγκαία είναι η μακρόπνοη καλλιέργεια του οικονομικού αλφαβητισμού των συμπολιτών μας, με βασικούς στόχους την ανάπτυξη εύρωστης αποταμιευτικής, καταναλωτικής και επενδυτικής συνείδησης. Έτσι, αυτοί όχι μόνο θα ανταπεξέρχονται καλύτερα στις οικονομικά δύσκολες περιόδους, αλλά θα δύνανται να διασφαλίζουν ένα συνολικά υψηλότερο βιοτικό επίπεδο.

Πέραν της ατομικής ευθύνης, για την αποτελεσματική καταπολέμηση του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού απαιτείται συνδρομή από την πλευρά της Πολιτείας. Μεγάλη σημασία έχει η οικονομική εκπαίδευση της νέας γενιάς, καθώς αυτή διαθέτει το πιο πρόσφορο έδαφος για την αφομοίωση νέων γνώσεων, βρίσκεται στη φάση λήψης των πρώτων οικονομικών της αποφάσεων και έχει τον μεγαλύτερο επενδυτικό ορίζοντα. Σύμφωνα με την Κινέζικη παροιμία, «αν δώσεις σε έναν άνθρωπο ένα ψάρι, θα φάει μια φορά. Αν του μάθεις να ψαρεύει, θα έχει τροφή σε όλη του τη ζωή».

Παράλληλα, με τη δύναμη των νέων τεχνολογιών και στα πλαίσια της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης που οφείλει να τις διακατέχει, οι επιχειρήσεις (και ειδικά αυτές του χρηματοπιστωτικού κλάδου) οφείλουν να συνδράμουν την προσπάθεια χρηματοοικονομικής επιμόρφωσης των καταναλωτών.

Προς τον στόχο της δημιουργίας χρηματοοικονομικά ενημερωμένων επενδυτών, είναι χρήσιμο να προωθηθούν δράσεις επίσημων φορέων και στο πλαίσιο αυτό αξίζει να αναφερθούν η ενεργοποίηση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και των ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της χώρας.

Πλέον, η  αξιοποίηση των διαθέσιμων ποσοτικών στοιχείων, των νέων τεχνολογιών και των διδαγμάτων του πρόσφατου οικονομικού παρελθόντος αποτελεί ευκαιρία «αλλαγής σελίδας» και ανάπτυξης των δεξιοτήτων των ορθά σκεπτόμενων, οικονομικά εγγράμματων πολιτών.

*Ο Πέτρος Στεριώτης κατέχει τις ανώτατες πιστοποιήσεις των Επιτροπών Κεφαλαιαγοράς Ελλάδος και Κύπρου και είναι υποψήφιος Διδάκτορας στα Χρηματοοικονομικά του PHILIPS UNIVERSITY, ΚΥΠΡΟΣ.

Ο συγγραφέας επιθυμεί να ευχαριστήσει για τις χρήσιμες υποδείξεις του τον Δρα Παναγιώτη Αλεξάκη, Ομότιμο Καθηγητή Οικονομικών του Ε.Κ.Π.Α. και Καθηγητή Οικονομικής των Επιχειρήσεων και Αγορών του PHILIPS UNIVERSITY, ΚΥΠΡΟΣ.

Google news logo Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

kainotomia, innovation
ΑΠΟΨΕΙΣ

Πώς θα γίνει το ανθρώπινο κεφάλαιο μοχλός ανάπτυξης και καινοτομίας

Στην Ελλάδα υπάρχουν περισσότεροι νέοι πτυχιούχοι από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, αλλά θα πρέπει να γίνουν περισσότερα για την αξιοποίησή τους. Γράφουν οι Αιμιλία Πρωτόγερου και Παναγιώτης Παναγιωτόπουλος*.
Oikonomia, Economy, Ellada, Greece
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Πέντε + 1 προτάσεις για το νέο αναπτυξιακό μοντέλο της Ελλάδας

Τις βασικές αλλαγές που απαιτούνται σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα για τη μετάβαση στην εποχή της Ψηφιακής Επανάστασης σκιαγραφεί έκθεση του Ινστιτούτο για την Ελληνική Ανάπτυξη και Ευημερία του Αμερικανικού Κολλεγίου.