Τα κράτη μέλη του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών αναμένεται να αποφασίσουν σήμερα σχετικά με τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου μηχανισμού έρευνας για τα σοβαρότερα εγκλήματα που διαπράχθηκαν στο Αφγανιστάν.
Το σχέδιο απόφασης, το οποίο κατατέθηκε από τη Δανία εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα τεθεί προς συζήτηση στο Συμβούλιο. Κάθε χρόνο, ανανεώνεται η εντολή του ειδικού εισηγητή των Ηνωμένων Εθνών για το Αφγανιστάν, ωστόσο φέτος η ΕΕ προτείνει ενισχυμένη λογοδοσία μέσω της σύστασης ενός νέου μηχανισμού, σύμφωνα με εκπρόσωπο της Ένωσης.
Ο στόχος είναι να τερματιστούν οι «δεκαετίες ατιμωρησίας στο Αφγανιστάν», όπως υπογραμμίζει η ίδια εκπρόσωπος. Το σχέδιο ψηφίσματος ζητεί τη δημιουργία ενός μόνιμου και ανεξάρτητου οργάνου, αρμόδιου για τη συλλογή, διατήρηση και ανάλυση αποδεικτικών στοιχείων σχετικά με τα πλέον σοβαρά διεθνή εγκλήματα και παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου, με έμφαση στις επιθέσεις κατά γυναικών και κοριτσιών.
Η νέα οντότητα θα έχει ως αποστολή τη δημιουργία φακέλων, προκειμένου να διευκολυνθεί η προσαγωγή σε ποινικές διαδικασίες σε εθνικά, περιφερειακά ή διεθνή δικαστήρια που έχουν ή θα μπορούσαν να έχουν δικαιοδοσία για τέτοιες υποθέσεις.
Σύμφωνα με την εκπρόσωπο της ΕΕ, αυτό θα επιτρέψει τη διατήρηση μαρτυριών θυμάτων και άλλων αφηγήσεων για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Τέσσερα χρόνια μετά την επάνοδο των Ταλιμπάν στην εξουσία, η de facto κυβέρνησή τους παραμένει απομονωμένη από τη διεθνή κοινότητα, λόγω της επιβολής περιοριστικών μέτρων που πλήττουν σοβαρά τις ελευθερίες, κυρίως των γυναικών.
Από το 2021, οι γυναίκες στο Αφγανιστάν αντιμετωπίζουν αποκλεισμό από πολλές επαγγελματικές δραστηριότητες, απαγορεύσεις στην εκπαίδευση μετά τα 12 έτη, καθώς και περιορισμούς στην κυκλοφορία και πρόσβαση σε δημόσιους χώρους.
Το σχέδιο ψηφίσματος καταδικάζει τον θεσμοθετημένο διαχωρισμό και τον αποκλεισμό των γυναικών από τους Ταλιμπάν, καθώς και την απαγόρευση εργασίας για λογαριασμό του ΟΗΕ ή ΜΚΟ στη χώρα.
Η Φερεστά Αμπασί, ερευνήτρια του Human Rights Watch, χαρακτήρισε το ψήφισμα ως «σημαντικό ορόσημο στον αγώνα εναντίον της ατιμωρησίας». Τόνισε ότι η δημιουργία ενός μηχανισμού έρευνας θα αποτελέσει προειδοποίηση προς τους υπεύθυνους σοβαρών εγκλημάτων, καθώς τα αποδεικτικά στοιχεία θα συγκεντρώνονται και θα αξιοποιούνται με στόχο τη μελλοντική απονομή δικαιοσύνης.