Η κυβέρνηση του Ισραήλ ανακοίνωσε σήμερα ότι ενέκρινε την πρώτη φάση της συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας και την απελευθέρωση των ομήρων, υπό ισχυρή πίεση από τον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Η διαδικασία αυτή αποσκοπεί στον τερματισμό του πολέμου στον παλαιστινιακό θύλακα, έπειτα από δύο χρόνια συγκρούσεων.
Όπως ανακοινώθηκε από το γραφείο του ισραηλινού πρωθυπουργού, το πλαίσιο για την απελευθέρωση όλων των ομήρων, ζωντανών και αποβιωσάντων, εγκρίθηκε και ανοίγει τον δρόμο για την εφαρμογή της συμφωνίας.
Η συμφωνία, που επιτεύχθηκε στην Αίγυπτο, βασίζεται σε σχέδιο 20 σημείων το οποίο είχε παρουσιάσει ο κ. Τραμπ στις 29 Σεπτεμβρίου. Το σχέδιο ήρθε μετά από δύο χρόνια πολέμου, με αφορμή την επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Από τους 251 ανθρώπους που απήχθησαν και οδηγήθηκαν στη Γάζα εκείνη την ημέρα, 47 παραμένουν κρατούμενοι, ενώ τουλάχιστον 25 έχουν κηρυχθεί νεκροί από τον ισραηλινό στρατό. Οι ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις έχουν προκαλέσει δεκάδες χιλιάδες θανάτους και σοβαρή ανθρωπιστική κρίση στη Λωρίδα της Γάζας.
Η απελευθέρωση των ομήρων αναμένεται να βάλει τέλος στον πόλεμο, σύμφωνα με τον υπουργό Εξωτερικών του Ισραήλ, Γεδεών Σάαρ. Ο επικεφαλής διαπραγματευτής της Χαμάς, Χαλίλ αλ Χάγια, δήλωσε ότι έλαβε διαβεβαιώσεις από μεσολαβητές και την αμερικανική κυβέρνηση πως ο πόλεμος τερματίζεται πλήρως.
Ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς, χαρακτήρισε τη συμφωνία «ιστορική στιγμή» και τόνισε την επιθυμία του για «ειρήνη, ασφάλεια και σταθερότητα» μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραηλινών.
Εφαρμογή της συμφωνίας και επόμενα βήματα
Η εκπρόσωπος του γραφείου του ισραηλινού πρωθυπουργού, Σος Μπεντροσιάν, δήλωσε ότι η τελική εκδοχή της πρώτης φάσης υπογράφηκε το πρωί στην Αίγυπτο από όλα τα μέρη, με στόχο την απελευθέρωση όλων των ομήρων στη Γάζα.
Η απελευθέρωση αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός 72 ωρών από την έναρξη της κατάπαυσης του πυρός, με τους ομήρους να επιστρέφουν στο Ισραήλ έως τη Δευτέρα, σύμφωνα με τη Μπεντροσιάν.
Ο πρόεδρος Τραμπ ανέφερε ότι ενδέχεται να μεταβεί στη Μέση Ανατολή για το γεγονός, ενώ σημείωσε πως ίσως είναι δύσκολο να βρεθούν τα πτώματα κάποιων ομήρων.
Η συμφωνία εγκρίθηκε πρώτα από το κυβερνητικό συμβούλιο ασφαλείας, με τον υπουργό Εσωτερικής Ασφαλείας Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ να εκφράζει διαφωνία.
Μετά την έναρξη της κατάπαυσης του πυρός, οι ισραηλινές δυνάμεις θα αποσυρθούν από ορισμένες περιοχές, διατηρώντας ωστόσο τον έλεγχο του 53% της Λωρίδας της Γάζας.
Η συμφωνία επιτεύχθηκε μετά από τέσσερις ημέρες έμμεσων διαπραγματεύσεων στην Αίγυπτο με συμμετοχή διεθνών μεσολαβητών, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ.
Στη Χαν Γιούνις, στο νότιο τμήμα της Γάζας, υπήρξαν πανηγυρισμοί για τη συμφωνία, ενώ θετικά αντέδρασαν και χώρες όπως το Ιράν.
Στο Τελ Αβίβ, εκατοντάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στην «πλατεία των ομήρων», εκφράζοντας ανακούφιση και ελπίδα για την επιστροφή των δικών τους προσώπων.
Ανταλλαγές και διεθνής εμπλοκή
Σύμφωνα με στέλεχος της Χαμάς, οι όμηροι που βρίσκονται στη ζωή θα απελευθερωθούν με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση σχεδόν 2.000 Παλαιστινίων κρατουμένων στο Ισραήλ, παράλληλα με αποσύρσεις ισραηλινών στρατευμάτων και αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας. Δεν έγινε ειδική αναφορά στους νεκρούς ομήρους.
Ο ισραηλινός στρατός έχει ξεκινήσει προετοιμασίες για αναδιάταξη δυνάμεων στη Γάζα. Ο πρωθυπουργός Νετανιάχου ευχαρίστησε τον κ. Τραμπ για τις προσπάθειές του και τον ηγετικό του ρόλο στη διαδικασία, ενώ τόσο ο ίδιος όσο και ο πρόεδρος της Αιγύπτου, Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι, εκτίμησαν ότι ο αμερικανός πρόεδρος αξίζει το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης.
Δεύτερη φάση και προκλήσεις
Οι διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη φάση του σχεδίου Τραμπ αναμένεται να ξεκινήσουν άμεσα, σύμφωνα με τη Χαμάς. Η επόμενη φάση περιλαμβάνει τον αφοπλισμό της Χαμάς και την πλήρη απόσυρση των ισραηλινών στρατευμάτων.
Ο πρόεδρος Τραμπ διαβεβαίωσε ότι θα προχωρήσουν τόσο ο αφοπλισμός όσο και η απόσυρση, χωρίς να δώσει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, δίνοντας προτεραιότητα στην επιστροφή των ομήρων.
Το σχέδιο προβλέπει επίσης τη δημιουργία επιτροπής ειρήνης υπό την προεδρία των ΗΠΑ, για την εποπτεία μεταβατικού κυβερνητικού σχήματος στη Γάζα. Ωστόσο, στελέχη της Χαμάς και της Παλαιστινιακής Αρχής απορρίπτουν κάθε μορφή διεθνούς κηδεμονίας.
Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε ότι 200 αμερικανοί στρατιωτικοί θα κινητοποιηθούν για να επιβλέπουν την εφαρμογή της συμφωνίας.
Η επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023 είχε ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 1.219 άνθρωποι, κυρίως άμαχοι, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία. Από τις ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις που ακολούθησαν, τουλάχιστον 67.194 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στη Λωρίδα της Γάζας, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του υπουργείου Υγείας της κυβέρνησης της Χαμάς, τα οποία θεωρεί αξιόπιστα ο ΟΗΕ.