Από τις αρχές Σεπτεμβρίου, η Ρωσία έχει αποστείλει δεκάδες drones στον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο, προκαλώντας αντιδράσεις από τις κυβερνήσεις του ΝΑΤΟ. Σε απάντηση, έκλεισαν αεροδρόμια και επικαλέστηκαν το άρθρο 4 του ΝΑΤΟ. Οι κινήσεις αυτές του Βλαντίμιρ Πούτιν αποτελούν μια από τις πιο εμφανείς προσπάθειες να αμφισβητηθεί η ικανότητα του ΝΑΤΟ να προστατεύσει τα εδάφη του.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ευκολία με την οποία παρατηρητές στη Δύση θεωρούν τα γεγονότα αυτά ως νίκη του Πούτιν, παραβλέποντας τις απώλειές του στο μέτωπο, τις αρνητικές γεωπολιτικές εξελίξεις και τις εσωτερικές αναταραχές στη Ρωσία.
Ο Πούτιν, από την αρχή της εξουσίας του, καλλιέργησε το αφήγημα του ανίκητου ηγέτη. Ωστόσο, η υιοθέτηση και ενίσχυση αυτού του μύθου από τη Δύση υπήρξε απρόσμενα έντονη. Η εκλογή του Βολοντίμιρ Ζελένσκι το 2019 είχε επίσης ερμηνευτεί ως επιτυχία του Πούτιν, ενώ συχνά η ανάδειξη της ισχύος του χρησιμοποιείται ως εργαλείο πολιτικής αντιπαράθεσης στη Δύση. Παρά ταύτα, η πραγματικότητα διαφέρει.
Η εμπειρία από ρωσικά προπαγανδιστικά μέσα καταδεικνύει πως, ανεξαρτήτως κρίσης, ο Πούτιν παρουσιάζεται πάντα ως νικητής. Αυτή η προσέγγιση έχει υιοθετηθεί και από αρκετούς δυτικούς σχολιαστές, ενισχύοντας τελικά τα συμφέροντα του Κρεμλίνου. Παρά επιμέρους επιτυχίες, όπως η προσάρτηση της Κριμαίας, το μεγαλύτερο επίτευγμα του Πούτιν είναι ότι έχει πείσει μεγάλο μέρος της διεθνούς κοινής γνώμης ότι κερδίζει, ακόμη και όταν τα γεγονότα δεν το επιβεβαιώνουν.
Πριν από τη συνάντηση Πούτιν-Τραμπ στην Αλάσκα, πολλοί είχαν ήδη χαρακτηρίσει το γεγονός ως νίκη για τη Μόσχα. Ωστόσο, τα δεδομένα στο πεδίο δείχνουν το αντίθετο: οι ΗΠΑ συνεχίζουν να παρέχουν στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία, η Ινδία αντιμετωπίζει υψηλότερους δασμούς λόγω ρωσικού πετρελαίου, και η Ευρώπη πιέζεται να μειώσει τις εισαγωγές ρωσικών υδρογονανθράκων. Παράλληλα, η Μόσχα δεν έχει καταφέρει να αποκτήσει υπεροπλία στο πεδίο των μαχών ή στον αέρα.
Η επιρροή του Πούτιν φαίνεται να μειώνεται και στην περιφέρεια της Ρωσίας. Οι ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις στην Αρμενία δεν επενέβησαν το 2023 κατά την επίθεση από το Αζερμπαϊτζάν, ενώ η συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών διαμεσολαβήθηκε από τις ΗΠΑ. Επιπλέον, το Αζερμπαϊτζάν εξετάζει το ενδεχόμενο παροχής βοήθειας στην Ουκρανία.
Οικονομικές προκλήσεις για τη Ρωσία
Η ρωσική οικονομία παρουσιάζει σημάδια κόπωσης. Σύμφωνα με το Reuters, οι Ρωσικοί Σιδηρόδρομοι, που απασχολούν περίπου 700.000 εργαζόμενους, ζήτησαν από το προσωπικό να λαμβάνει τρεις ημέρες άδειας άνευ αποδοχών κάθε μήνα.
Παράλληλα, οι Ρώσοι πολίτες βιώνουν αλλαγές στην καθημερινότητα, όπως εκτεταμένες διακοπές ρεύματος, κλείσιμο αεροδρομίων και ελλείψεις βενζίνης.
Η υποτίμηση του Πούτιν ενέχει κινδύνους, ωστόσο η υπερβολική ανάδειξη της ισχύος του τον καθιστά ισχυρότερο απ’ όσο είναι στην πραγματικότητα. Μια πιο ρεαλιστική εκτίμηση θα ανέδειξε έναν ηγέτη που έχει επενδύσει σε μια αποτυχημένη εισβολή, σε μια χώρα με φθίνουσα επιρροή και σε μια οικονομία που παρουσιάζει σημαντική επιβράδυνση. Ο Πούτιν δεν είναι ανίκητος.
Πηγή: The Atlantic