Ο δισεκατομμυριούχος Αντρέι Μπάμπις επέστρεψε στη θέση του πρωθυπουργού της Τσεχίας, σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση, δύο μήνες μετά τις βουλευτικές εκλογές που ανέδειξαν νικητή το λαϊκιστικό κόμμα ΑΝΟ. Ο 71χρονος Μπάμπις, που είχε διατελέσει πρωθυπουργός από το 2017 έως το 2021, ορκίστηκε ξανά παρουσία του προέδρου Πετρ Πάβελ.
Σε δηλώσεις του μετά την ορκωμοσία, ο Μπάμπις διαβεβαίωσε ότι θα υπερασπιστεί τα συμφέροντα των πολιτών της Τσεχίας τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Με το κόμμα του να κατέχει 80 από τις 200 έδρες του κοινοβουλίου, προχώρησε σε σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού με το ευρωσκεπτικιστικό ακροδεξιό κόμμα Ελευθερία και Άμεση Δημοκρατία (SPD) και το νέο δεξιό κόμμα των Αυτοκινητιστών (AUTO).
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο Μπάμπις δεσμεύθηκε να αυξήσει τα κοινωνικά επιδόματα και να περιορίσει τη βοήθεια προς την Ουκρανία, δίνοντας προτεραιότητα στους Τσέχους πολίτες. Την επομένη των εκλογών, εξέφρασε πίστη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ωστόσο η νέα του θητεία αναμένεται να χαρακτηρίζεται από πιο επικριτική στάση απέναντι στις Βρυξέλλες και στενότερες σχέσεις με την Ουγγαρία και τη Σλοβακία.
Πέρυσι, ο Μπάμπις ίδρυσε μαζί με τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Ορμπάν την πολιτική ομάδα «Πατριώτες για την Ευρώπη» στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αν και εξετάστηκε το ενδεχόμενο δημοψηφίσματος για την παραμονή της Τσεχίας στην ΕΕ, ο Μπάμπις απέρριψε τελικά το σχετικό αίτημα του SPD.
Επιχειρηματική δραστηριότητα και ζητήματα σύγκρουσης συμφερόντων
Ο Αντρέι Μπάμπις, πρώην κομμουνιστής και επικεφαλής του ομίλου Agrofert, συγκαταλέγεται στους πλουσιότερους ανθρώπους της Τσεχίας, σύμφωνα με το Forbes. Μετά τη διάσπαση της Τσεχοσλοβακίας, επέλεξε την τσέχικη υπηκοότητα και εισήλθε στην πολιτική το 2011, ιδρύοντας το Κίνημα Δυσαρεστημένων Πολιτών (ANO).
Μετά την εκλογική του ήττα το 2021 και την αποτυχία να εκλεγεί πρόεδρος το 2023, ο Μπάμπις επανήλθε στην πρωθυπουργία υπό την προϋπόθεση να διαχειριστεί αποτελεσματικά την ενδεχόμενη σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ της πολιτικής θέσης του και των επιχειρηματικών του δραστηριοτήτων. Πρόσφατα, ανακοίνωσε τη μεταφορά των επιχειρήσεών του σε ανεξάρτητη δομή, κίνηση που ικανοποίησε εν μέρει τον πρόεδρο Πάβελ, αν και παραμένουν ερωτήματα λόγω της έλλειψης λεπτομερειών.
Οι επικριτές του κατηγορούν τον Μπάμπις για σύγχυση προσωπικών και εθνικών συμφερόντων, καθώς και για κατάχρηση δημόσιων πόρων. Εξακολουθεί να αντιμετωπίζει διώξεις σχετικά με ευρωπαϊκά κονδύλια, ενώ απορρίπτει τις κατηγορίες κάνοντας λόγο για "εκστρατεία δυσφήμησης". Επιπλέον, έχει κατηγορηθεί για συνεργασία με την κομμουνιστική μυστική αστυνομία, κάτι που αρνείται κατηγορηματικά.
Ο πρόεδρος Πάβελ θα πρέπει να εγκρίνει τα μέλη της νέας κυβέρνησης. Ήδη έχει εκφράσει επιφυλάξεις για τον διορισμό του Φίλιπ Τούρεκ, στελέχους του AUTO, ως υπουργού Περιβάλλοντος, λόγω σοβαρών καταγγελιών και ερευνών εις βάρος του.