Μετά από έναν χρόνο συζητήσεων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έλαβε την τελική έκθεση από τους συμμετέχοντες στη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης, η οποία περιείχε 49 ευρείες, φιλόδοξες και μακροπρόθεσμες προτάσεις και 326 επιμέρους μέτρα.
Οι προτάσεις αυτές, που καλύπτουν εννέα ευρείς θεματικούς τομείς, βασίζονταν σε συστάσεις που έγιναν από πολίτες κατά τη διάρκεια των εργασιών των ομάδων Ευρωπαίων πολιτών και των εθνικών ομάδων πολιτών και οι οποίοι συνεισέφεραν τις ιδέες τους μέσω της πολύγλωσσης ψηφιακής πλατφόρμας.
Στο πλαίσιο της Διάσκεψης υποβλήθηκαν πολλές και ποιοτικές προτάσεις. Ωστόσο, η επιτυχία της θα εξαρτηθεί τελικά από την αλλαγή που μπορεί να επιφέρει, αναφέρει η Κομισιόν. Σε αυτό το πνεύμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μαζί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, δεσμεύτηκαν στην κοινή δήλωση του Μαρτίου του 2021 να δώσουν συνέχεια σε όσα προτάθηκαν —κάθε όργανο στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του και σύμφωνα με τις Συνθήκες.
Η ανακοίνωση της Επιτροπής είναι το πρώτο βήμα στη συνέχεια που θα δώσει. Παρουσιάζει μια εκτίμηση των ενεργειών που απαιτούνται για να δοθεί συνέχεια στις προτάσεις της Διάσκεψης, παρέχει επισκόπηση των επόμενων βημάτων και περιγράφει τον καλύτερο τρόπο άντλησης των διδαγμάτων από τη Διάσκεψη και ενσωμάτωσης της συμμετοχικής δημοκρατίας στη χάραξη πολιτικής και νομοθεσίας της ΕΕ. Για παράδειγμα, με βάση την επιτυχία των ομάδων Ευρωπαίων πολιτών στη Διάσκεψη, η Επιτροπή θα επιτρέψει στις ομάδες αυτές να συζητήσουν και να διατυπώσουν συστάσεις πριν από ορισμένες βασικές προτάσεις, στο πλαίσιο της ευρύτερης χάραξης πολιτικής της και σύμφωνα με τις αρχές για τη βελτίωση της νομοθεσίας.
Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τόνισε ότι «οι Ευρωπαίοι πολίτες μάς έδωσαν πλούσιες και ευρείες ιδέες για τη βελτίωση της Ένωσής μας: 49 λεπτομερείς προτάσεις και περισσότερα από 300 μέτρα για τη βελτίωση της καθημερινότητας και την οικοδόμηση ενός καλύτερου μέλλοντος. Υποσχεθήκαμε να δώσουμε συνέχεια. Η σημερινή ανακοίνωση είναι το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Θα στέκομαι πάντα στο πλευρό όσων επιθυμούν να μεταρρυθμίσουν την Ένωσή μας προς το καλύτερο".
Ανάλυση των προτάσεων και επόμενα βήματα
Η Επιτροπή πιστεύει ότι, για να είναι αξιόπιστη η αξιολόγηση των προτάσεων, είναι σημαντικό να διατηρηθεί το πνεύμα και το γράμμα τους — χωρίς καμία νέα ερμηνεία ή επιλογή. Αυτό παρουσιάζεται στο παράρτημα της παρούσας ανακοίνωσης. Οι 49 προτάσεις χωρίζονται στους ίδιους θεματικούς τομείς που επιλέχθηκαν από τη Διάσκεψη, ενώ η αξιολόγηση της Επιτροπής παρατίθεται κάτω από κάθε τομέα.
Το παράρτημα περιλαμβάνει τέσσερις κατηγορίες απαντήσεων: υφιστάμενες πρωτοβουλίες που αφορούν τις προτάσεις (π.χ. το ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα),δράσεις που έχουν ήδη προταθεί από την Επιτροπή τις οποίες καλούνται να εγκρίνουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (π.χ. το νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση),προγραμματισμένες δράσεις που θα υλοποιήσουν τις ιδέες, με βάση νέους προβληματισμούς της Διάσκεψης (π.χ. πράξη για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης) και νέες πρωτοβουλίες ή τομείς εργασίας που εμπνέονται από τις προτάσεις, οι οποίοι εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της Επιτροπής (π.χ. ζητήματα που σχετίζονται με την ψυχική υγεία).
Η πρώτη δέσμη νέων προτάσεων θα ανακοινωθεί στην ομιλία της προέδρου φον ντερ Λάιεν για την κατάσταση της Ένωσης τον Σεπτέμβριο του 2022, καθώς και στη συνοδευτική επιστολή προθέσεων. Οι προτάσεις αυτές θα συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2023 και μετέπειτα. Η Επιτροπή, στη συνέχεια που θα δώσει στις προτάσεις αυτές, θα διασφαλίσει ότι οι νέες μεταρρυθμίσεις και πολιτικές δεν αποκλείουν τις συζητήσεις σχετικά με την ανάγκη τροποποίησης των Συνθηκών, εστιάζοντας στη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των υφιστάμενων δυνατοτήτων, ενώ παράλληλα είναι ανοικτή σε αλλαγές των Συνθηκών όπου αυτό είναι αναγκαίο.
Για να ενημερωθούν οι πολίτες που συμμετείχαν στη Διάσκεψη και για να διατηρηθεί η δυναμική, θα διοργανωθεί εκδήλωση ανατροφοδότησης της Διάσκεψης το φθινόπωρο του 2022. Κατά την εκδήλωση αυτή θα παρουσιαστεί και θα εξηγηθεί ο τρόπος με τον οποίο τα τρία θεσμικά όργανα της ΕΕ δίνουν συνέχεια στα θέματα της Διάσκεψης και θα γίνει απολογισμός της προόδου που θα έχει επιτευχθεί σε εκείνο το στάδιο της διαδικασίας.