Σε πονοκέφαλο έχουν εξελιχθεί οι ρευματοκλοπές για τους συνεπείς καταναλωτές, οι οποίοι καλούνται να πληρώσουν μέσω των λογαριασμών ρεύματος τις απώλειες εκατομμυρίων ευρώ. Και ενώ οι έλεγχοι συνεχίζονται με αμείωτους ρυθμούς, πληθαίνουν οι καταγγελίες πολιτών για καταλογισμούς ρευματοκλοπών χωρίς επαρκή τεκμηρίωση από τον ΔΕΔΔΗΕ.
Την ίδια στιγμή, οι «έξυπνοι» μετρητές-η έλευση των οποίων για πολλούς θα αποτελούσε μέρος της λύσης- σε μεγάλο ποσοστό δεν υποστηρίζουν την παρακολούθηση της κατανάλωσης σε πραγματικό χρόνο, αδυνατώντας να συνεισφέρουν ουσιαστικά στην πάταξη του φαινομένου.
«Βροχή» ρευματοκλοπών και ο ρόλος των «έξυπνων» μετρητών
Ενδεικτικό του προβλήματος είναι ότι από τις αρχές του έτους, έχουν εντοπιστεί πάνω από 15.500 περιπτώσεις ρευματοκλοπής (μη τεχνικές απώλειες), με τον εντοπισμό να έχει αυξηθεί κατά 67% σε σχέση με το 2024.
Η εκτιμώμενη αξία περιπτώσεων που εντοπίστηκαν έχει αυξηθεί κατά 72%, ενώ οι εισπράξεις στο πρώτο οκτάμηνο του έτους ανήλθαν σε 27 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 86%, έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2024.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι μη τεχνικές απώλειες αυξήθηκαν από περίπου 1,1% την περίοδο 2012-2013 σε 5-6% την περίοδο των διαδοχικών κρίσεων (δεκαετής οικονομική κρίση, πανδημία Covid-19, ενεργειακή κρίση 2022).
Οι διαστάσεις του φαινομένου αναδεικνύονται και από τα ευρήματα στοχευμένων ελέγχων που πραγματοποιήθηκαν τον περασμένο Ιούνιο σε περιοχές με έντονη τουριστική κίνηση, με τα ποσοστά διαπιστωμένων ή πιθανών ρευματοκλοπών σε σχέση με το πλήθος των ελέγχων να ανέρχονται σε 41,7% στην Ικαρία, 37,8% στη Μύκονο, 22,3% στη Ρόδο, 15,7% στην Κω, 15% στο Ρέθυμνο, 12,9% στην Τήνο, 12,6% στη Σαντορίνη, 12,5% στην Πάρο, 9,4% στον Άγιο Νικόλαο, 8,3% στο Ηράκλειο, 7,5% στα Χανιά και 5,8% στη Νάξο.
Και παρά την πεποίθηση ότι η εγκατάσταση των «έξυπνων» μετρητών -στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης στρατηγικής που υλοποιεί ο ΔΕΔΔΗΕ τα τελευταία χρόνια για τη μείωση των μη τεχνικών απωλειών- θα συνέβαλλε στη μείωση των κλοπών ρεύματος, αν λάβουμε υπόψη ότι περίπου 300.000 από τους περίπου 1,4 εκατομμύρια που έχουν εγκατασταθεί δεν μπορούν να υποστηρίξουν την καταγραφή σε πραγματικό χρόνο, η συνεισφορά τους μάλλον περιορισμένη μπορεί να θεωρηθεί.
Ο ρυθμός με τον οποίο τοποθετούνται σήμερα οι «έξυπνοι» μετρητές αγγίζει τους 50.000 κάθε μήνα. Με την έλευση της νέας χρονιάς ο ρυθμός θα διπλασιαστεί στους 100.000, με στόχο να έχουν εγκατασταθεί 1,87 εκατομμύρια μετρητές μέχρι τα τέλη του 2026, καλύπτοντας το ένα τρίτο των καταναλωτών της χώρας. Ο απώτερος στόχος είναι οι 7,638 εκατομμύρια «έξυπνοι» μετρητές έως το 2030.
Πάντως, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ, με την υπογραφή του έργου των έξυπνων μετρητών και τη δυνατότητα συνεχούς παρακολούθησης παραβάσεων, επιτεύχθηκε μείωση των ρευματοκλοπών κατά περίπου 9% το 2024, ενώ αντίστοιχη περαιτέρω μείωση εκτιμάται και για το 2025, βάσει πρώιμων αποτελεσμάτων, οδηγώντας σε σωρευτική αποκλιμάκωση 18% και σε μείωση της επιβάρυνσης κατά περίπου 10 ευρώ ανά λογαριασμό.
«Τσουχτερά» τα πρόστιμα για τους παραβάτες
Από 1η Ιουλίου είναι σε ισχύ οι νέες χρεώσεις για όσους καταναλωτές εντοπίζονται να κλέβουν ρεύμα. Βάσει της νέας ρύθμισης της ΡΑΑΕΥ, ύστερα από σχετική εισήγηση του ΔΕΔΔΗΕ, για κάθε κιλοβατώρα που καταναλώθηκε χωρίς πληρωμή, ένας οικιακός καταναλωτής θα επιβαρύνεται με 49,453 λεπτά, από 47,217 λεπτά τον Ιούνιο, ενώ για τους εμπορικούς καταναλωτές το χρηματικό πρόστιμο αυξάνεται στα 56,4 λεπτά ανά κιλοβατώρα, από 54,121 λεπτά.
Για τους δικαιούχους του ΚΟΤ, οι χρηματικές ποινές διαμορφώνονται σε 16,893 έως 30,34 λεπτά ανά κιλοβατώρα, έναντι 15,371 έως 28,663 λεπτών τον Ιούνιο.
Πέρα από την τιμολόγηση της παράνομης κατανάλωσης, οι καταναλωτές που συλλαμβάνονται να κλέβουν ρεύμα θα επιβαρύνονται και με το λειτουργικό κόστος του ΔΕΔΔΗΕ, που περιλαμβάνει εργατοώρες, χρήση εξοπλισμού και πιθανή αντικατάσταση μετρητή.
Οι συνεπείς καταναλωτές πληρώνουν τον λογαριασμό
Το ενεργό απόθεμα παροχών που συνδέεται με το φαινόμενο της ρευματοκλοπής εκτιμάται σε τάξη μεγέθους 400.000 παροχών. Με βάση την εκτιμώμενη μη καταγραφείσα ενέργεια και μέση κλαπείσα ενέργεια ανά υπόθεση ρευματοκλοπής χάνονται κατά μέσο όρο 13 MWh ανά υπόθεση σε διάστημα δύο ετών.
Έτσι, το ετήσιο κόστος για την αγορά και τους τελικούς καταναλωτές εκτιμάται σε 450 εκατ. ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί σε μέση προσαύξηση του ετήσιου λογαριασμού κάθε πολίτη και επιχείρησης που είναι συνεπείς κατά περίπου 60 ευρώ.
«Αλυσίδα» ενεργειών για την πάταξη του φαινομένου, στο παιχνίδι και η ΑΑΔΕ
Σύμφωνα με πηγές του ΔΕΔΔΗΕ, οι τεχνικές επιθεωρήσεις έχουν αυξηθεί σε πάνω από 50 χιλιάδες ετησίως, μέσω μιας ολοκληρωμένης «αλυσίδας» ενεργειών, όπως τηλεμέτρηση, μηνιαία καταμέτρηση, αλγόριθμοι/AI, καταγγελίες, επιτόπιες επιθεωρήσεις και εργαστηριακοί έλεγχοι.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι, τα ποσά από τα πρόστιμα των ρευματοκλοπών, κατευθύνονται, βάσει του ρυθμιστικού πλαισίου, στους προβλεπόμενους λογαριασμούς και λειτουργούν τελικά υπέρ των συνεπών καταναλωτών.
Μάλιστα, το συνολικό όφελος για τους συνεπείς καταναλωτές την περίοδο 2024-2025 εκτιμάται σε 150-200 εκατ. ευρώ, προερχόμενο τόσο από τη μόνιμη μείωση των απωλειών όσο και από την αξιοποίηση των εισπράξεων προστίμων μέσω του ρυθμιστικού μηχανισμού.
Τη ίδια στιγμή, στο σαφάρι των ελέγχων έχει μπει και η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, η οποία αναμένεται να τροφοδοτεί τον ΔΕΔΔΗΕ με φορολογικά δεδομένα των καταναλωτών, ώστε οι έλεγχοι και οι διασταυρώσεις να γίνονται πιο στοχευμένα και να εντοπίζονται όσοι καταφεύγουν σε παράνομη κατανάλωση ρεύματος, μέσω της εφαρμογής «Ενιαία Μητρώα ΔΕΔΔΗΕ».
Τι γίνεται με τις ψευδείς ρευματοκλοπές
Και μπορεί οι έλεγχοι να είναι εντατικοί, ωστόσο δεν είναι λίγες οι καταγγελίες πολιτών για περιπτώσεις επιβολής υψηλών προστίμων για ρευματοκλοπή από τον ΔΕΔΔΗΕ και μάλιστα χωρίς τεκμηριωμένη απόδειξη.
Πρόσφατη καταγγελία καταναλωτή ενάντια στον ΔΕΔΔΗΕ, που ζητούσε από τη ΡΑΑΕΥ να διερευνήσει την υπόθεσή του, κινητοποίησε την τελευταία, η οποία προ ημερών, προχώρησε στην επιβολή προστίμου ύψους 120.000 ευρώ κατά του Διαχειριστή, κάνοντας κάνει λόγο για παραβάσεις ως προς τη διαδικασία, αλλά και για αδιαφορία του ως προς την ενημέρωση της ίδιας.
Θυμίζουμε ότι το συγκεκριμένο ζήτημα το είχαμε αναδείξει στις αρχές του μήνα, όπου είχαμε δημοσιεύσει καταγγελίες πολιτών από την Ένωση Καταναλωτών Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ.
«Έχουν, επίσης, αναφερθεί περιπτώσεις λανθασμένης χρέωσης και επιβολής υψηλών προστίμων για ρευματοκλοπή, χωρίς τεκμηριωμένη απόδειξη δόλιας επέμβασης στους μετρητές, με αποτέλεσμα οι καταναλωτές να αντιμετωπίζουν ακόμη και ποινικές συνέπειες», αναφερόταν, μεταξύ άλλων.
Σχετικά με αυτό μάλιστα, η Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ, ζητούσε εδώ και καιρό «ορθή καταμέτρηση, άμεση αντιμετώπιση βλαβών και τεκμηριωμένη διαδικασία σε περιπτώσεις καταγγελιών για ρευματοκλοπή, με την παράλληλη προώθηση της τοποθέτησης έξυπνων μετρητών».
Σύμφωνα με πληροφορίες που μεταφέρουν στο BD πηγές κοντά στη ΡΑΑΕΥ, αναμένεται να έρθουν στο φως και άλλες περιπτώσεις καταλογισμών ρευματοκλοπής χωρίς επαρκή τεκμηρίωση. Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, η ΡΑΑΕΥ έχει δεχθεί πλήθος καταγγελιών εις βάρος του ΔΕΔΔΗΕ και ήδη ασκεί πιέσεις ώστε να προχωρήσει σε κατηγοριοποίηση των περιπτώσεων ρευματοκλοπής, προκειμένου να ελεγχθούν διεξοδικά.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, «όταν παραβιάζεται το Εγχειρίδιο Ελέγχου Μετρητών και, ενώ προβλέπεται η αφαίρεση του μετρητή παρουσία του καταναλωτή και η αποστολή του στο εργαστήριο, αυτό δεν τηρείται, τότε ουσιαστικά παραβιάζεται η προβλεπόμενη διαδικασία».
Όπως επισημαίνεται, ο ΔΕΔΔΗΕ βρίσκεται πλέον σε δύσκολη θέση, καθώς «όταν δεν εφαρμόζει το εγκεκριμένο εγχειρίδιο το οποίο ο ίδιος έχει εισηγηθεί και έχει εγκρίνει η ΡΑΑΕΥ τότε έχει αποτύχει στη διαδικασία.
Και όταν παρακάμπτεις τους κανόνες, δεν μπορείς να μετακυλίεις την ευθύνη στον καταναλωτή, κατηγορώντας τον για ρευματοκλοπή. Με αυτόν τον τρόπο κλονίζεται και η εμπιστοσύνη των πολιτών στο σύστημα ελέγχου. Ο ΔΕΔΔΗΕ οφείλει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός στον τρόπο με τον οποίο διενεργεί τους ελέγχους».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
