Τα δέκα μυστικά για τα μικρά δάνεια χωρίς εξασφαλίσεις

Εκατοντάδες χιλιάδες μικρές ελληνικές επιχειρήσεις, ανάμεσά τους και οι ατομικές, θα έχουν το δικαίωμα να λάβουν πολύ σύντομα μικρά δάνεια (μικροχρηματοδοτήσεις) χωρίς εμπράγματες εξασφαλίσεις μέχρι του ποσού των 25.000 ευρώ. Πρέπει να σημειωθεί, όμως, ότι τα ειδικά ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων θα μπορούν να ζητούν εγγυήσεις, ενώ θα «κυνηγούν» τα καθυστερούμενα δάνεια με τους ίδιους κανόνες που ισχύουν και για τις τράπεζες.

Οι μικροχρηματοδοτήσεις καθιερώθηκαν διεθνώς ως μια μορφή δανείων για τους φτωχούς, δηλαδή για όσους δεν διαθέτουν εμπράγματες εξασφαλίσεις, σταθερή εργασία ή ικανοποιητικό πιστωτικό ιστορικό και στόχος είναι, με αυτό το ειδικό χρηματοπιστωτικό εργαλείο, να υποστηριχθεί η επιχειρηματικότητα και να περιορισθεί η φτώχεια. Με βάση το νομοσχέδιο για τις μικροχρηματοδοτήσεις που κατέθεσε στη Βουλή το υπουργείο Οικονομικών, δέκα είναι τα μυστικά της νέας μορφής χρηματοδότησης που μπαίνει σύντομα στη ζωή μας:

1. «Μικροχρηματοδότηση» ή «μικροπίστωση» (microfinance) είναι η πίστωση χρηματικού ποσού ανώτατου ύψους εικοσιπέντε χιλιάδων (25.000) ευρώ, η οποία χορηγείται αποκλειστικά σύμφωνα με τις διατάξεις του ειδικού νόμου, ο οποίος ευθυγραμμίζεται με τον ευρωπαϊκό κώδικας καλής πρακτικής για τη χορήγηση μικροπιστώσεων. Μικροπιστώσεις απαγορεύεται να χορηγούν οι εμπορικές τράπεζες, αλλά θα παρέχονται από ειδικά ιδρύματα υπό την εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδος με ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο 400.000 ευρώ.
2. Δικαιούχοι των μικροχρηματοδοτήσεων είναι οι πολύ μικρές επιχειρήσεις, τα φυσικά  πρόσωπα για τη σύσταση πολύ μικρών επιχειρήσεων,  τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα, τα άτομα που θέλουν να εκπαιδευτούν ώστε να μπουν στην αγορά εργασίας, καθώς και  τα άτομα τα οποία ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
3. Οι πολύ μικρές επιχειρήσεις (οντότητες) που θα μπορούν να λαμβάνουν μικροχρηματοδοτήσεις είναι, στην πραγματικότητα, αρκετά μεγάλες για τα δεδομένα της ελληνικής οικονομίας. Σύμφωνα με το νόμο 4308 του 2014, «πολύ μικρές οντότητες είναι οι οντότητες οι οποίες κατά την ημερομηνία του ισολογισμού τους δεν υπερβαίνουν τα όρια δύο τουλάχιστον από τα ακόλουθα τρία κριτήρια: α) Σύνολο ενεργητικού (περιουσιακών στοιχείων): 350.000 ευρώ. β) Καθαρό ύψος κύκλου εργασιών: 700.000 ευρώ. γ) Μέσος όρος απασχολουμένων κατά τη διάρκεια της περιόδου: 10 άτομα. Οι επιχειρήσεις αυτής της κατηγορίας εντάσσονται στην κατηγορία των πολύ μικρών οντοτήτων με μόνη προϋπόθεση ότι ο κύκλος εργασιών τους δεν υπερβαίνει το ποσό του 1.500.000 ευρώ.
4. Τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων μπορούν να χορηγούν μικροχρηματοδοτήσεις ως εξής: α) όλες τις μορφές πιστώσεων μέχρι είκοσι πέντε χιλιάδες (25.000) ευρώ, είτε για την κάλυψη επενδυτικών αναγκών, είτε ως κεφάλαιο κίνησης, β) προϊόντα χρηματοδοτικής μίσθωσης μέχρι είκοσι πέντε χιλιάδες (25.000) ευρώ για την απόκτηση εξοπλισμού, γ) αυτοτελείς εγγυήσεις μέχρι είκοσι πέντε χιλιάδες (25.000) ευρώ, οι οποίες δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιηθούν για τη λήψη δανείων από άλλα χρηματοδοτικά ιδρύματα. δ) μορφές πιστώσεων που αποβλέπουν στην ενίσχυση δημόσιων πολιτικών ή την κοινωνική και οικονομική ένταξη ευάλωτων κοινωνικά ομάδων, μέχρι είκοσι πέντε χιλιάδες (25.000) ευρώ, και οι οποίες αφορούν, ιδίως, στην αντιμετώπιση της ανεργίας ή της αναστολής ή μείωσης του χρόνου εργασίας για λόγους που δεν οφείλονται σε οικεία βούληση.
5. Για τη μικροχρηματοδότηση δεν παρέχεται εμπράγματη ασφάλεια. Αυτό σημαίνει ότι ο υποψήφιος δανειολήπτης δεν χρειάζεται να έχει ένα ακίνητο που θα δεσμευθεί για την εξασφάλιση του δανείου, όπως συμβαίνει συνήθως με τα τραπεζικά δάνεια. Όμως, το σχέδιο νόμου ορίζει ότι το ίδρυμα μικροχρηματοδοτήσεων μπορεί να απαιτεί εγγύηση πριν από τη χορήγηση μικροχρηματοδότησης.
6. Ένας δικαιούχος μπορεί να λαμβάνει από ένα ή περισσότερα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων νέα μικροχρηματοδότηση σε ποσό που προστίθεται στο υπόλοιπο, υπό την προϋπόθεση ότι το συνολικό ποσό της αρχικής και της νέας μικροχρηματοδότησης, ανεξαρτήτως ιδρύματος χορήγησης, δεν υπερβαίνει τις είκοσι πέντε χιλιάδες (25.000) ευρώ για κάθε δικαιούχο.
7. Η διάρκεια αποπληρωμής της χορηγηθείσας μικροχρηματοδότησης δεν μπορεί να είναι μικρότερη από δώδεκα (12) μήνες και δεν μπορεί να υπερβαίνει τα δέκα (10) έτη.
8. Ο δικαιούχος έχει δικαίωμα να εκπληρώσει, πλήρως ή εν μέρει, τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη σύμβαση μικροχρηματοδότησης πριν από τη λήξη της, με αντίστοιχη μείωση του συνολικού κόστους της. H μείωση συνίσταται στους τόκους και τις επιβαρύνσεις για το εναπομένον χρονικό διάστημα μέχρι τη λήξη της σύμβασης. Αν η άσκηση του δικαιώματος πρόωρης εξόφλησης εκ μέρους του δικαιούχου λαμβάνει χώρα εντός χρονικού διαστήματος για το οποίο έχει συμφωνηθεί σταθερό επιτόκιο, το ίδρυμα μικροχρηματοδοτήσεων δικαιούται εύλογη και αντικειμενικά αιτιολογημένη αποζημίωση για ενδεχόμενα έξοδα που έχουν άμεση σχέση με την πρόωρη εξόφληση.
9. Πριν από τη χορήγηση των μικροχρηματοδοτήσεων, τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων ελέγχουν, αν τηρείται ο σκοπός της, καθώς και οι όροι του παρόντος και ζητούν τα σχετικά αποδεικτικά έγγραφα από τον δικαιούχο. Εφόσον κριθεί αναγκαίο και προκειμένου να διαφυλαχθεί η τήρηση του ορίου μικροχρηματοδοτήσεων, ο δικαιούχος υπογράφει σχετική υπεύθυνη δήλωση με την οποία παράλληλα συναινεί στην ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ ιδρυμάτων μικροχρηματοδοτήσεων και παρόχων υπηρεσιών πληρωμών του ν. 4537/2018 (Α’ 84), οι οποίες αφορούν αποκλειστικά τη χορήγηση σε αυτόν μικροχρηματοδότησης, εφόσον κριθεί αναγκαίο για την επιβεβαίωση της τήρησης του ορίου της παρ. 2.
10. Αν ο δανειολήπτης καθυστερήσει τις πληρωμές για την εξυπηρέτηση της μικροχρηματοδότησης, η αντιμετώπισή του δεν θα διαφέρει από όσα ισχύουν για τα τραπεζικά δάνεια. Το σχέδιο νόμου αναφέρει ότι σε περίπτωση μη εξυπηρετούμενης οφειλής, το ίδρυμα μικροχρηματοδότησης εφαρμόζει τις διαδικασίες που προβλέπονται στον Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών του ν. 4224/2013 (Α’ 288), δηλαδή στον Κώδικα Δεοντολογίας που έχει καταρτίσει η Τράπεζα της Ελλάδος.