Για τη μεγάλη μάχη στο καυτό μέτωπο των δημοσιονομικών κανόνων που θα ισχύσουν το επόμενο έτος και που θα καθορίσουν τα περιθώρια για την χρηματοδότηση του πακέτου μέτρων για την αντιστροφή της ύφεσης και την άρση του φορολογικού βάρους στην οικονομία ετοιμάζεται η κυβέρνηση την ώρα που το σκηνικό στην Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει θολό.
Στρατηγικός στόχος είναι η απαλλαγή της χώρας από τη θηλιά των υψηλών πλεονασμάτων είτε με παράταση της «ρήτρας διαφυγής» είτε, στη χειρότερη περίπτωση, με χαμήλωμα του πήχη του πλεονάσματος κάτω από το 1% του ΑΕΠ για το 2021 έναντι αρχικής δέσμευσης για 3,5%.
Σύμφωνα με πηγή του οικονομικού επιτελείου η δημοσιονομική χαλάρωση αποτελεί το «κλειδί» για το χρόνο, την έκταση και τη δραστικότητα των παρεμβάσεων προκειμένου η οικονομία να επανέλθει σε τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης. Με ορόσημο το Eurogroup του Σεπτεμβρίου όπου αναμένεται να ξεκαθαρίσει το τοπίο για το δημοσιονομικό καθεστώς του 2021 τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών καταστρώνουν τη διαπραγματευτική γραμμή με άξονες τα ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία για το εύρος της ζημιάς από τον κορονοιο και το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων.
«Θα αποδείξουμε στους Ευρωπαίους με τεκμήρια και με σαφείς και αξιόπιστους δείκτες ότι η ελληνική οικονομία για να επουλώσει τις πληγές από την πανδημία χρειάζεται πριν από όλα δημοσιονομική ευελιξία που σε συνδυασμό με τα κοινοτικά κονδύλια θα δημιουργήσει ισχυρή δύναμη ρευστότητας για να γυρίσει το παιχνίδι» τόνιζε χαρακτηριστικά στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών.
Η βασική επιδίωξη της κυβέρνησης στις σκληρές και εν μέσω πολλαπλών αβεβαιοτήτων και ρίσκων συζητήσεις με τους θεσμούς για τα δημοσιονομικά είναι να τεθούν ρεαλιστικοί στόχοι στον προϋπολογισμό του 2021 ώστε να αποτραπεί ένα νέο σπιράλ λιτότητας που θα πλήξει τα εισοδήματα και τον παραγωγικό ιστό της χώρας.
Σύμφωνα με παράγοντες του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους δεν θα εγκαταλειφθεί η αρχή της εξυγίανσης αλλά θα πρέπει να απελευθερωθεί σημαντικός δημοσιονομικός χώρος για επενδυτικές και αναπτυξιακές δράσεις καθώς και για την τόνωση της κατανάλωσης που αποτελεί τη κινητήρια δύναμη του ΑΕΠ. Οι ίδιοι παράγοντες θεωρούν ότι εκ των πραγμάτων έχει ακυρωθεί το σενάριο η Ελλάδα να υποχρεωθεί να επιστρέψει σε πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% επισημαίνοντας ωστόσο ότι από κει και πέρα όλα είναι ανοιχτά.
Αρμόδιες πηγές εκτιμούν ότι η Κομισιόν λόγω της πρωτόγνωρης ύφεσης στην ευρωζώνη θα παρατείνει την αναστολή του Συμφώνου Σταθερότητας, διατηρώντας σε ισχύ και το 2021 τη ρήτρα διαφυγής.
Σήμα κινδύνου ότι τυχόν επιβολή αυστηρού δημοσιονομικού πλαισίου για το 2021 θα πλήξει δραστικά την οικονομία έχει εκπέμψει σε έκθεση του το Δημοσιονομικό Συμβούλιο, σημειώνοντας ότι λόγω της διόγκωσης του ελλείμματος και του καθεστώτος της ενισχυμένης εποπτείας στο οποίο βρίσκεται η χώρα ελλοχεύει ο κίνδυνος επιβολής σκληρών μέτρων λιτότητας, ενώ η πιθανότητα επαναφοράς περιοριστικών δημοσιονομικών μέτρων τα επόμενα χρόνια θα θέσει σε κίνδυνο την ανάκαμψη.
Την ίδια ώρα «ομίχλη» καλύπτει και τις κατηγορίες δαπανών για την αντιμετώπιση της πανδημίας που θα εξαιρούνται από τις μετρήσεις του πρωτογενούς πλεονάσματος. Το σχετικό ανακοινωθέν του Eurogroup είναι ασαφές, αναφέροντας ότι:
- «…οι αυτόματες υστερήσεις εσόδων και οι αυξήσεις των παροχών ανεργίας που προκύπτουν από τη μείωση της οικονομικής δραστηριότητας δεν θα επηρεάσουν τη συμμόρφωση με τους ισχύοντες δημοσιονομικούς κανόνες, στόχους και απαιτήσεις.
- Επιπλέον οι δημοσιονομικές επιπτώσεις των προσωρινών φορολογικών μέτρων που λαμβάνονται ως απάντηση στο COVID-19 θα αποκλειστούν κατά την αξιολόγηση της συμμόρφωσης με τους δημοσιονομικούς κανόνες, τους στόχους και τις απαιτήσεις της ΕΕ».