Στο χαμηλότερο ποσοστό από το 2010 έχει υποχωρήσει πλέον η ανεργία, ενώ ένα μέρος των ατόμων που εξήλθαν του εργατικού δυναμικού εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων επέστρεψε και ταξινομήθηκε στην απασχόληση. Σύμφωνα με τη Eurobank, η ενίσχυση της απασχόλησης, η μείωση της ανεργίας και η αύξηση του εργατικού δυναμικού, συνδέονται με τη δημοσιονομική παρέμβαση της κυβέρνησης, τη σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων από το 2ο τρίμηνο 2021 και την καλύτερη του αναμενομένου πορεία του κλάδου του τουρισμού.
Όπως σημειώνει η Eurobank, το εποχικά διορθωμένο ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα, μειώθηκε στο 13,9% του εργατικού δυναμικού τον Αύγουστο 2021 από 14,0% τον Ιούλιο 2021 και 16,9% τον Αύγουστο 2020. Η εν λόγω τιμή είναι η μικρότερη από τον Οκτώβριο 2010, ενώ η αντίστοιχη ετήσια πτώση – 3,1 ποσοστιαίες μονάδες – είναι η υψηλότερη που έχει καταγραφεί από τότε που υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία. Βάσει της παρατήρησης του Αυγούστου 2021, η ελληνική οικονομία έχει το 2ο υψηλότερο ποσοστό ανεργίας ανάμεσα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 27 κρατών μελών (ΕΕ-27).
Στην πρώτη θέση, έστω και οριακά, είναι η Ισπανία (14,0%), ενώ μετά την Ελλάδα ακολουθούν: Ιταλία 9,3%, Σουηδία 8,8%, Γαλλία 8,0%, Κροατία 7,6%, Ευρωζώνη 7,5%, Λιθουανία 7,2%, Φινλανδία 7,2%, Λετονία 7,1%, ΕΕ-27 6,8%, Ιρλανδία 6,5%, Σλοβακία 6,5%, Βέλγιο 6,4%, Πορτογαλία 6,4%, Εσθονία 6,2%, Αυστρία 6,1%, Βουλγαρία 5,6%, Λουξεμβούργο 5,5%, Ρουμανία 5,2%, Δανία 4,4%, Κύπρος 4,4%, Ουγγαρία 4,2%, Σλοβενία 3,9%, Γερμανία 3,6%, Πολωνία 3,4%, Μάλτα 3,2%, Ολλανδία 3,2% και Τσεχία 2,9%. Τέλος, τον Αύγουστο 2021, το ποσοστό ανεργίας σε 17 χώρες της ΕΕ-27 ήταν υψηλότερο σε σχέση με τον Δεκέμβριο 2019 (1 ποσοστιαία μονάδα κατά μέσο όρο), σε 8 ήταν μικρότερο (0,8 ποσοστιαίες μονάδες κατά μέσο όρο) και σε δύο παρέμεινε αμετάβλητο (Σλοβενία και Ολλανδία).
Η ετήσια μείωση του ποσοστού ανεργίας στην Ελλάδα τον Αύγουστο 2021 αντικατοπτρίζεται στην αύξηση του αριθμού των απασχολούμενων κατά 5,9% σε ετήσια βάση (227,0 χιλιάδες άτομα) και στη συρρίκνωση του αριθμού των ανέργων κατά 16,4% YoY (128,3 χιλιάδες άτομα). Τα εν λόγω αποτελέσματα ισοδυναμούν με αύξηση του εργατικού δυναμικού κατά 2,1% σε ετήσια βάση (98,7 χιλιάδες άτομα). Εξάγεται το συμπέρασμα, ότι ένα μέρος των ατόμων που εξήλθαν του εργατικού δυναμικού εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων επέστρεψε και ταξινομήθηκε στην απασχόληση. Αναλυτικά, το ποσοστό συμμετοχής, δηλαδή ο λόγος του εργατικού δυναμικού προς τον πληθυσμό, διαμορφώθηκε στο 60,1% τον Αύγουστο 2021 (55,6% τον Ιανουάριο 2021), ελαφρώς υψηλότερα σε σύγκριση με τον προ πανδημίας μακροχρόνιο μέσο όρο.
Αναντίρρητα, η ενίσχυση της απασχόλησης, η μείωση της ανεργίας και η αύξηση του εργατικού δυναμικού, συνδέονται με τη δημοσιονομική παρέμβαση της κυβέρνησης, τη σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων από το 2ο τρίμηνο 2021 και την καλύτερη του αναμενομένου πορεία του κλάδου του τουρισμού. Η επίδοση του τελευταίου ασκεί επιδράσεις και σε άλλους τομείς της ελληνικής οικονομίας όπως στη μεταποίηση. Σύμφωνα με την τελευταία δημοσίευση της Τραπέζης της Ελλάδος (21/10/21), τα τουριστικά έσοδα τον Αύγουστο 2021 ανήλθαν στα €3,1 δισ. σε τρέχουσες τιμές, υψηλότερα κατά 2,3 φορές σε σχέση με τον Αύγουστο 2020 και στο 75,8% των αντίστοιχων εισπράξεων τον Αύγουστο 2019. Στο οκτάμηνο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2021 δια-μορφώθηκαν στα €6,6 δισ., αυξημένα κατά 2,4 φορές σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο το 2020 και στο 49,8% των αντίστοιχων εσόδων την περίοδο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2019.
Στη βραχυχρόνια περίοδο, πέραν των εξελίξεων στο μέτωπο της πανδημίας, εστίες αβεβαιότητας για την περαιτέρω αύξηση της απασχόλησης και τη μείωση του ποσοστού ανεργίας στην Ελλάδα, είναι η άνοδος του κόστους παραγωγής λόγω της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης και η αντίδραση του ιδιωτικού τομέα στην άρση των μέτρων στήριξης της κυβέρνησης όταν αυτή συμβεί.
Στη μεσοπρόθεσμη περίοδο, το πρόβλημα εστιάζεται στο τρέχον υψηλό ποσοστό διαρθρωτικής ανεργίας και στις μόνιμες πληγές που μπορεί να έχει δημιουργήσει η πανδημία. Τέλος, στη μακροπρόθεσμη περίοδο, ο κύριος παράγοντας ανησυχίας – σε ό,τι αφορά τη συνεισφορά της απασχόλησης στον πραγματικό ρυθμό μεγέθυνσης – είναι το δημογραφικό (συρρίκνωση του πληθυσμού 15 - 74 ετών κατά 625,7 χιλιάδες άτομα τα τελευταία 12 χρόνια. Ως εκ τούτου, το τρίπτυχο:
- επιστροφή στην κανονικότητα και στη δημοσιονομική σταθερότητα με αξιόπιστες πολιτικές χωρίς ωστόσο να υπονομεύεται η τρέχουσα ανάκαμψη,
- διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και
- κίνητρα για την ανακοπή της πτωτικής πορείας του πληθυσμού,
δύναται να έχει θετικές επιδράσεις στην απασχόληση.