ΧΑ: Η μεγαλύτερη πτώση στην Ευρώπη και το... χρωστούμενο ριμπάουντ

Την χειρότερη απόδοση στην Ευρώπη, αλλά και παγκοσμίως, παρουσιάζει από τις αρχές του έτους η εγχώρια χρηματιστηριακή αγορά αδυνατώντας να ανακτήσει τις μεγάλες απώλειες που πυροδότησε τον περασμένο Φεβρουάριο το ξέσπασμα του κορονοϊου.

Με βάση το κλείσιμο της Δευτέρας 18 Αυγούστου οι απώλειες της ελληνικής αγοράς από τις αρχές του έτους ξεπερνούν το 30% όταν οι απώλειες του πανευρωπαϊκού δείκτη Stoxx 600 διαμορφώνονται στο -11,2% ενώ οι αγορές σε ΗΠΑ και Ασία όχι μόνο έχουν ανακτήσει τις απώλειες που είχε προκαλέσει η πανδημία αλλά έχουν περάσει σε θετικό έδαφος. Η δεύτερη χειρότερη επίδοση είναι αυτή της Ισπανίας (-25,8%) ενώ στο μισό των εγχώριων απωλειών διαμορφώνονται οι απώλειες της Ιταλικής κεφαλαιαγοράς (-15,1%) παρά το γεγονός ότι η γειτονική χώρα δοκιμάστηκε σκληρά από τις επιπτώσεις της πανδημίας ενώ αντιμετωπίζει επίσης σημαντικό πρόβλημα υπερχρέωσης και αναιμικής ανάπτυξης.

Οι αγορές σε όλο τον κόσμο τον περασμένο Φεβρουάριο πραγματοποίησαν μια «βουτιά» χωρίς προηγούμενο λόγω του πανικού που προκάλεσε το ξέσπασμα της πανδημίας και του lockdown που επιβλήθηκε σε πολλές χώρες μια κίνηση με οικονομικές επιπτώσεις που μόνο με καταστάσεις πολέμου μπορούν να συγκριθούν.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο S&P 500 από το επίπεδο των 3.350 μονάδων που βρίσκονταν στα μέσα Φεβρουαρίου κατέρρευσε στις 2.237 μονάδες στις 23 Μαρτίου σημειώνοντας απώλειες -33%. Αντίστοιχα ο DAX στην Γερμανία από το επίπεδο των 13.750 μονάδων στα μέσα Φεβρουαρίου βυθίστηκε στις 8.441 μονάδες τον Μάρτιο σημειώνοντας πτώση -38,6%. Στην Ιταλία ο FTSE MIB από τις 25.000 μονάδες κατέρρευσε στις 12 Μαρτίου στις 14.894 μονάδες (-40%). Ανάλογη ήταν και η εικόνα σε όλο τον κόσμο ενώ το Χρηματιστήριο Αθηνών από το επίπεδο των 920 μονάδων που ήταν τον περασμένο Φεβρουάριο βρέθηκε στις 16 Μαρτίου στις 484,4 μονάδες σημειώνοντας απώλειες -47%.

Η δυναμική ανάκαμψη

Τον περασμένο Μάρτιο οι μετοχές σε όλο τον κόσμο βρέθηκαν στο ναδίρ ωστόσο σταδιακά η εικόνα άλλαξε και τα χρηματιστήρια μπήκαν σε τροχιά ανάκαμψης: οι, επίσης δίχως προηγούμενο, παρεμβάσεις των κεντρικών τραπεζών, για την παροχή ρευστότητας, και των κυβερνήσεων με την υλοποίηση έκτακτων δημοσιονομικών προγραμμάτων επανέφεραν την εμπιστοσύνη και τόνωσαν την αισιοδοξία για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων.

Έτσι οι αγορές ανέκτησαν το μεγαλύτερο μέρος των απωλειών που πυροδότησε η πανδημία: ο DAX στην Γερμανία βρίσκεται στις 12.920 μονάδες μόλις -2,5% χαμηλότερα από τα προ πανδημίας επίπεδα ενώ ο S&P 500 στις ΗΠΑ όχι μόνο έχει ανακτήσει τις απώλειες αλλά σημειώνει από τις αρχές του έτους άνοδο της τάξης του 5%.

Το πρόσθετο βάρος της ελληνοτουρκικής κρίσης

Αν και η εγχώρια αγορά κάλυψε σημαντικό τμήμα των απωλειών που τροφοδότησε η κρίση, ωστόσο τις τελευταίες εβδομάδες αδυνατεί να συντονιστεί με τις διεθνείς αγορές και να κινηθεί ανοδικά. Είναι γεγονός ότι η χώρα μας αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις, με την οικονομία εύθραυστη και αποδυναμωμένη από την 10ετή κρίση, ωστόσο, αυτή τη φορά η κρίση είναι αποτέλεσμα μιας πανδημίας και εγχώριων κακών χειρισμών.

Η χώρα μας απολαμβάνει την πλήρη υποστήριξη του ευρωσυστήματος σε ότι αφορά την ενίσχυση των τραπεζών και της ρευστότητας είναι η Ελλάδα είναι από τις πλέον κερδισμένες χώρες σε ότι αφορά την κατανομή των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Η χώρα μας θα λάβει περί τα 32 δισ. ευρώ από το νέο Ταμείο (εκ των οποίων τα 19 δισ. ευρώ είναι επιδοτήσεις) ενώ το συνολικό ύψος των κοινοτικών πόρων που θα διοχετευθούν στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια θα ξεπεράσουν τα 70 δισ. ευρώ.

Παρά τις εντυπωσιακές αυτές εξελίξεις το Χρηματιστήριο Αθηνών δεν αντέδρασε ουσιαστικά. Κύρια εστία ανησυχίας αποτελούν για άλλη μια φορά οι τράπεζες και του κινδύνου νέας ανακεφαλαιοποίησης λόγω των νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων που θα δημιουργήσει ο κορονοϊός.

Ωστόσο το μεγάλο βαρίδι που καθήλωσε την εγχώρια αγορά ήταν οι αρνητικές εξελίξεις στις ελληνοτουρικές σχέσεις. Η δραματική επιδείνωση των σχέσεων των δυο χωρών με αφορμή τη διενέργεια ερευνών στο Αιγαίο τον περασμένο Ιούλιο και κατόπιν η νέα ένταση που πυροδότησης η συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου για την οριοθέτηση της ΑΟΖ προκάλεσαν μεγάλη ανησυχία και ισχυρή πτώση στα ΧΑ κρατώντας μακριά τους επενδυτές.

Χρηματιστηριακές πηγές και επαγγελματίες της αγοράς επισημαίνουν ότι το κύριο πρόβλημα της εγχώριας αγοράς είναι το περιορισμένο βάθος: χωρίς εντολές από το εξωτερικό οι εγχώριες δυνάμεις δεν επαρκούν για να οδηγήσουν τις τιμές σε υψηλότερα επίπεδα. Επιπλέον η κατάσταση των τραπεζών δημιουργεί ανησυχία καθώς πολλοί ήταν αυτοί που αμφισβητούσαν τη δυνατότητα δραστικής μείωσης των NPEs, χωρίς νέα κεφάλαια, και πριν την έλευση της πανδημίας. Τώρα τα πράγματα για τις τράπεζες δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο καθώς είναι βέβαιο ότι οι επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομία θα προκαλέσουν ένα νέο κύμα μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Το... χρωστούμενο ριμπάουντ

Ωστόσο η εικόνα της χρηματιστηριακής αγοράς μπορεί να αλλάξει. Η μεγάλη εστία ανησυχίας, η ελληνοτουρκική ένταση, υποχωρεί και οι πιθανότητες για το ενδεχόμενο ενός θερμού επεισοδίου μεταξύ των δυο χώρων, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγάλες περιπέτειες, μειώνονται καθημερινά. Τις τελευταίες ημέρες η εγχώρια αγορά έχει σταθεροποιηθεί και οι ρευστοποιήσεις απορροφούνται με ευκολία ενώ χθες το ΧΑ έδειξε σημάδια αφύπνισης. 

Με τις τραπεζικές μετοχές να βρίσκονται στο επίκεντρο (+3,81%) του αγοραστικού ενδιαφέροντος για δεύτερη συνεχόμενη συνεδρίαση ο Γενικός Δείκτης έκλεισε με άνοδο 1,08% ενώ ενισχυμένες ήταν οι συναλλαγές. Σε ότι αφορά τις τράπεζες παραμένουν πολλές αβεβαιότητες ωστόσο είναι βέβαιο ότι σε όλη την Ευρώπη θα υπάρξουν ειδικοί όροι και χειρισμοί για την αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων που θα δημιουργηθούν εξαιτίας της κρίσης. Σημειώνεται ότι ο τραπεζικός κλάδος εμφανίζει απώλειες της τάξης του 60% από τις αρχές του έτους.

Στο πλαίσιο αυτό πολλοί επαγγελματίες της αγοράς εμφανίζονται περισσότερο αισιόδοξοι για την πιθανότητα βελτίωσης της εικόνας της αγοράς το επόμενο διάστημα κάνοντας λόγο για ένα οφειλόμενο ριμπάουντ.