ΓΔ: 1428.86 0.11% Τζίρος: 37.75 εκ. € Τελ. ενημέρωση: 13:06:42 DATA
Φωτο: Shutterstock

Κλειδί για ευημερία και κοινωνική συνοχή ο οικονομικός αλφαβητισμός

Έρευνα της Standard & Poor’s κατέγραψε τη θετική σχέση ανάμεσα στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ και στα επίπεδα οικονομικού αλφαβητισμού των διαφόρων χωρών. Σε χαμηλή θέση βρίσκεται η Ελλάδα. Γράφει ο Πέτρος Στεριώτης*.

Πριν 2.500 χρόνια, ο Αθηναίος ιστορικός και φιλόσοφος Ξενοφών, στην πραγματεία του «Οικονομικός», περιέγραψε με πρωτοποριακό για την εποχή του τρόπο τη σημασία που έχει η απόκτηση δεξιοτήτων για την επιτυχή οικονομική διοίκηση του «οίκου» (νοικοκυριού) και εν τέλει για τη βελτίωση της ατομικής και κοινωνικής ευημερίας.

Στην εποχή μας, που το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα είναι ιδιαίτερα μεταβλητό και το πλέγμα των δυνατοτήτων που προσφέρουν οι χρηματοπιστωτικές καινοτομίες περίπλοκο, η ικανότητα συνετής οικονομικής διαχείρισης είναι αναγκαία για την ευημερία των πολιτών (financial wellbeing).

Τι σημαίνει Οικονομικός Αλφαβητισμός και ποια η σημασία του

Η απόκτηση γνώσεων  σε θέματα που άπτονται της κατάρτισης ατομικού ή οικογενειακού προϋπολογισμού, της λήψης δανείου και των επενδύσεων, μεταξύ άλλων, αποτελεί «κλειδί» για τη λήψη ορθών οικονομικών αποφάσεων. Όλα τα παραπάνω περιγράφονται με τον όρο Χρηματοοικονομικός Αλφαβητισμός (financial literacy).

Στο παρελθόν, οι μεταπολεμικές γενιές, οι οποίες μέσα σε ένα δύσκολο περιβάλλον διέθεταν αναπτυγμένα τα ένστικτα της επιβίωσης, της εργατικότητας και της αποταμίευσης, δεν ξόδευαν πόρους που δεν είχαν. Έκτοτε, η άνοδος του επιπέδου διαβίωσης και ο υπέρμετρος καταναλωτισμός, μετέβαλαν τις αξίες αλλά και τις δυνατότητες των νοικοκυριών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις οικονομικές τους επιλογές.

Η άγνοια για αυτά τα θέματα εκθέτει τους πολίτες σε λανθασμένες συμπεριφορές, όπως η υπερχρέωση μέσω επιπόλαιης λήψης δανείων και υπερφόρτωσης των πιστωτικών καρτών, η έλλειψη αποταμιευτικής, ασφαλιστικής και συνταξιοδοτικής συνείδησης, και η ανάληψη αλόγιστων επενδυτικών κινδύνων.

Τα ευρήματα των διεθνών ερευνών

Έρευνα της Standard & Poor’s, η οποία μέτρησε τον οικονομικό αλφαβητισμό σε διάφορες χώρες του κόσμου, με βάση τη γνώση των ερωτηθέντων για τις έννοιες του πληθωρισμού, των επιτοκίων και του ρίσκου, κατέγραψε τη θετική σχέση ανάμεσα στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ και στα επίπεδα οικονομικού αλφαβητισμού των διαφόρων χωρών (βλ. Γράφημα 1).

Οικονομικά εγγράμματο ποσοστό (%) του ενήλικου πληθυσμού  και κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε διάφορες χώρες: Θετική η σχέση των δύο (Πηγές: S&P Global FinLit Survey και Global Findex database)

Θα μπορούσαμε εύλογα να συμπεράνουμε ότι η σχέση μεταξύ του βιοτικού επιπέδου και του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού των διαφόρων χωρών είναι αμφίδρομη.

Για την  Ελλάδα, ο δείκτης  οικονομικού αλφαβητισμού μετρήθηκε στο 45% (στοιχεία 2014), κάτι που την κατατάσσει στο χαμηλότερο μισό μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικό είναι το χάσμα μεταξύ ευρωπαϊκού «Βορρά» και ευρωπαϊκού «Νότου» (βλ. Γράφημα 2).
 

Οικονομικά εγγράμματο ποσοστό (%) του ενήλικου πληθυσμού  στις διάφορες Ευρωπαϊκές χώρες: Σε θέση ηγέτη η βόρεια Ευρώπη και η θέση της Ελλάδας (Πηγή: S&P Global FinLit Survey 2014)

Σημείωση: Ο συγγραφέας επιθυμεί να ευχαριστήσει για τις χρήσιμες υποδείξεις του τον Δρα Παναγιώτη Αλεξάκη, Ομότιμο Καθηγητή Οικονομικών του Ε.Κ.Π.Α. και Καθηγητή Οικονομικής των Επιχειρήσεων και Αγορών του PHILIPS UNIVERSITY, ΚΥΠΡΟΣ.

* Ο Πέτρος Στεριώτης κατέχει τις ανώτατες πιστοποιήσεις των Επιτροπών Κεφαλαιαγοράς Ελλάδος και Κύπρου και είναι υποψήφιος Διδάκτορας στα Χρηματοοικονομικά του PHILIPS UNIVERSITY, ΚΥΠΡΟΣ.

Google news logo Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

RRF
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Ποιες επιχειρήσεις παίρνουν τα μεγαλύτερα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης

Οι 41 επιχειρήσεις που μοιράζονται πάνω από 4 δισ. ευρώ. Στην κορυφή, η ΔΕΗ και οι θυγατρικές της, ΔΕΔΔΗΕ και FiberGrid, μεγάλη χρηματοδότηση στον ΑΔΜΗΕ. Δάνεια άνω των 200 εκατ. σε Olympic (Avis) και Ελληνικός Χρυσός.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

«Ψαλίδι» στις προβλέψεις για επενδύσεις στο νέο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα

Από 15,1% μειώνεται η πρόβλεψη αύξησης των επενδύσεων φέτος στο 6,7%, όπως αναφέρει το Εθνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο. Λίγο χαμηλότερα η ανάπτυξη, αλλά πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης.
Agores, Metoxes, Stocks, Xrimatistiria, Markets
ΑΓΟΡΕΣ

Τα θεμελιώδη των εισηγμένων και τα μερίσματα προσελκύουν επενδυτές στο ΧΑ

Επιλεγμένες εισηγμένες «λάμπουν», εν μέσω προσδοκιών για συνέχιση της υψηλής κερδοφορίας τους, ενώ οι μερισματικές αποδόσεις ανταγωνίζονται την απόδοση του 10ετούς ομολόγου. Γράφει ο Πέτρος Στεριώτης*.
ΑΓΟΡΕΣ

Η δυναμική του Χρηματιστηρίου και τα επόμενα κρίσιμα όρια του Γενικού Δείκτη

Ποιοι παράγοντες υποστηρίζουν καλύτερες αποτιμήσεις των ελληνικών μετοχών. Πώς επιδρά η διεθνής αβεβαιότητα. Κρίσιμο όριο οι 1.450 μονάδες για τον Γενικό Δείκτη. Γράφει ο Πέτρος Στεριώτης*.
businessdaily-Cyprus-Kypros-Economy
ΑΠΟΨΕΙΣ

Σε ενάρετο κύκλο η κυπριακή οικονομία με ισχυρές τράπεζες και δημοσιονομικά

Η δημοσιονομική σταθερότητα, η πρόοδος των μεταρρυθμίσεων και η περαιτέρω ενδυνάμωση των κυπριακών τραπεζών αποτελούν τους βασικούς παράγοντες ισχυροποίησης της κυπριακής οικονομίας. Γράφει ο Πέτρος Στεριώτης*