Σε δημοψήφισμα προσέρχονται σήμερα οι πολίτες του Ισημερινού, προκειμένου να αποφασίσουν για την επιστροφή ξένων στρατιωτικών βάσεων και την υιοθέτηση νέου Συντάγματος, όπως προτείνει ο πρόεδρος Ντανιέλ Νομπόα, σύμμαχος των ΗΠΑ.
Η πρόεδρος του εθνικού Εκλογικού Συμβουλίου, Ντιάνα Αταμάιντ, ανακοίνωσε την έναρξη της ψηφοφορίας στις 7:00 τοπική ώρα, επισημαίνοντας τη σημασία της δημοκρατικής διαδικασίας. Η συμμετοχή στη διαδικασία είναι υποχρεωτική και οι κάλπες θα παραμείνουν ανοιχτές έως τις 17:00 τοπική ώρα.
Ο πρόεδρος Νομπόα προσδοκά ότι η στήριξη προς την Ουάσινγκτον θα ενισχύσει τις προσπάθειες καταπολέμησης των εγκληματικών οργανώσεων και των καρτέλ, που πλήττουν σοβαρά τον Ισημερινό, ο οποίος αποτελεί σημαντική δίοδο για τη διακίνηση κοκαΐνης από Κολομβία και Περού.
Η διαδικασία εξελίσσεται σε ένα πρωτοφανές κλίμα βίας, με τον Νομπόα να υιοθετεί σκληρή στάση κατά του οργανωμένου εγκλήματος. Ωστόσο, αρκετές πρωτοβουλίες του έχουν προσκρούσει σε δικαστικά εμπόδια λόγω ανησυχιών για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Το δημοψήφισμα διεξάγεται σε μια περίοδο έντασης στη Λατινική Αμερική, με αυξημένη αμερικανική στρατιωτική παρουσία στην Καραϊβική και τον Ειρηνικό, όπου πραγματοποιούνται επιχειρήσεις κατά της διακίνησης ναρκωτικών.
Περίπου 14 εκατομμύρια ψηφοφόροι καλούνται να απαντήσουν "ναι" ή "όχι" σε τέσσερα ερωτήματα, που αφορούν μεταξύ άλλων την επιστροφή ξένων στρατιωτικών βάσεων – απαγορευμένων από το 2008 – τη σύνταξη νέου Συντάγματος, τη διακοπή κρατικής χρηματοδότησης πολιτικών κομμάτων και τη μείωση του αριθμού των κοινοβουλευτικών.
Σύμφωνα με το ινστιτούτο Cedatos, το "ναι" προηγείται με ποσοστό άνω του 61% στο ζήτημα των στρατιωτικών βάσεων. Πολλοί πολίτες θεωρούν ότι η παρουσία ξένων στρατιωτικών μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου ναρκωτικών.
Η χώρα αντιμετωπίζει σοβαρή κρίση ασφάλειας, με το ποσοστό ανθρωποκτονιών να φθάνει τις 39 ανά 100.000 κατοίκους, το υψηλότερο στη Λατινική Αμερική, ενώ εκτιμάται ότι το 2025 θα ανέλθει στις 52, υπερδιπλάσιο του περιφερειακού μέσου όρου.
Από την ανάληψη της εξουσίας τον Νοέμβριο του 2023, ο Νομπόα έχει προχωρήσει σε εκτεταμένες επιχειρήσεις κατά του οργανωμένου εγκλήματος, με ανάπτυξη στρατού σε δρόμους και φυλακές και συχνή κήρυξη έκτακτης ανάγκης, προκαλώντας αντιδράσεις οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Παράλληλα, ο Ισημερινός έχει εξελιχθεί σε έναν από τους βασικούς συμμάχους των ΗΠΑ στην περιοχή, στηρίζοντας τη στρατιωτική δράση τους κατά των ναρκωτικών στην Καραϊβική.
Ο πρόεδρος Νομπόα επιδιώκει επίσης τη σύνταξη νέου Συντάγματος, θεωρώντας ότι το υπάρχον είναι ανεπαρκές απέναντι στο οργανωμένο έγκλημα. Ωστόσο, ειδικοί εκτιμούν πως μια τέτοια αλλαγή θα έχει περιορισμένη επίδραση στην ασφάλεια.