Η διαχείριση εγκαταστάσεων (facility management) με την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας, συντήρησης και φύλαξης είναι ένας κλάδος που «αθόρυβα» έχει φτάσει στην Ελλάδα να έχει ετήσιο τζίρο πάνω από 1,4 δισ. ευρώ και τελευταία γνωστοί επιχειρηματίες όπως ο Ευάγγελος Μυτιληναίος της Metlen, η Μαριάννα Λάτση με το Latsco Family Office και ο Αλέξανδρος Εξάρχου της Αktor Group έχουν εμπλακεί ενεργά διαβλέποντας περαιτέρω αναπτυξιακή προοπτική.
Από τα 1,4 δισ. ευρώ του ετήσιου τζίρου στο facility management, τα 650 εκατ. ευρώ προέρχονται από τις υπηρεσίες καθαρισμού, τα 450 εκατ. ευρώ από τις υπηρεσίες φύλαξης και 300 εκατ ευρώ από τη συντήρηση.
Ο κλάδος είναι κατακερματισμένος, καθώς αποτελείται από εκατοντάδες μικρές εταιρείες για αυτό και τα περιθώρια κέρδους είναι πολύ χαμηλά. Η εμπλοκή γνωστών fund managers και επιχειρηματιών έχει επιταχύνει τις διαδικασίες συγκέντρωσης μέσα από συνεχείς εξαγορές και συνενώσεις εταιρειών και τη δημιουργία ομίλων με χιλιάδες εργαζόμενους.
Οι προοπτικές του facility management είναι μεγάλες καθώς εκτός από τον ιδιωτικό τομέα (τράπεζες, επιχειρήσεις κ.α) και τις υποδομές (αεροδρόμια, λιμάνια) πλέον και το Δημόσιο μαζί με τους Δήμους, αργά αλλά σταθερά κάνει outsourcing αυτές τις δραστηριότητες. Επίσης, η τάση για πράσινα κτίρια απαιτεί και μεγαλύτερη τεχνογνωσία στη συντήρηση που μόνο μεγάλοι όμιλοι μπορεί να παρέχουν.
Παράλληλα, μέσα από την υιοθέτηση καινοτόμων τεχνολογιών όπως του Internet of things (IoT) και της τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) οι εταιρείες διαχείρισης εγκαταστάσεων μπορούν να βελτιώσουν τα περιθώρια κέρδους. Πλέον, οι όμιλοι που συγκροτούνται έχουν ως στόχο να παρέχουν στους πελάτες και τους τρεις πυλώνες του facility management, δηλαδή, τεχνική συντήρηση, καθαριότητα και φύλαξη.
Στο εξωτερικό οι εταιρείες facility management αποτιμούνται 12-15 φορές τα κέρδη ebitda. Yψηλοί πολλαπλασιαστές που δικαιολογούνται γιατί δεν είναι εύκολο να βρεις χιλιάδες άτομα εξειδικευμένο προσωπικό με πιστοποιήσεις και να στήσεις από το μηδέν έναν αντίστοιχο όμιλο.
Το Facility Management είναι ένας σχετικά καινούργιος κλάδος, ο οποίος ξεκίνησε στην Αμερική τη δεκαετία του 1970, αλλά πρωτοεμφανίστηκε στην Ευρώπη μόλις στις αρχές του 2000. Υιοθετήθηκε αρχικά από τις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης όπου πλέον αποτελεί έναν από τους σημαντικούς κλάδους της οικονομίας αυτών των χωρών
Ποίοι είναι οι μεγάλοι παίκτες του κλάδου στην Ελλάδα
H μεγαλύτερη εταιρεία του κλάδου είναι η Cordia (πρώην Engie Hellas). H εταιρεία εξαγοράστηκε το 2021 από το SMERemediumCap (SMERC) του Νίκου Καραμούζη και είναι leader στην τεχνική συντήρηση ακινήτων, παρέχοντας επίσης ενεργειακές υπηρεσίες και λύσεις υψηλής τεχνολογίας. Στη συνέχεια προστέθηκε στον όμιλο η ESA Securities και οι εταιρείες Skymar Services και Ιmagine.
Πρόσφατα ο όμιλος Cordia επεκτάθηκε και στο εξωτερικό αποκτώντας πλειοψηφικό ποσοστό στη βουλγαρική Mundus Services και μειοψηφικό ποσοστό σε κυπριακή εταιρεία φύλαξης. Ο όμιλος του 2025 εκτιμάται ότι θα εμφανίσει τζίρο 165 εκατ. ευρώ και λειτουργικά κέρδη 10 εκατ. ευρώ, ενώ απασχολεί πλέον 5.000 εργαζόμενους, Στην Cordia το Latsco Family Office της Μαριάννας Λάτση θα αποκτήσει to 25%.
Η Unison θεωρείται από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του τομέα με ετήσιο τζίρο πάνω από 50 εκατ. ευρώ και 2.500 εργαζόμενους. Πρόσφατα εξαγοράστηκε από τον όμιλος της Metlen.
Όπως όλες οι εταιρείες facility management, η Unison ξεκίνησε παρέχοντας υπηρεσίες καθαριότητας σε κτιριακούς χώρους γραφείων, αλλά και σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις.
Στην πορεία, στο χαρτοφυλάκιο των δραστηριοτήτων της προστέθηκαν υπηρεσίες συντήρησης κτηρίων, ανακαίνισης, ενεργειακής διαχείρισης, φύλαξης, υποστήριξης, catering έως και υπηρεσίες ανάπλασης εξωτερικών χώρων.
To Aktor Group δραστηριοποιείται στο facility management μέσω της θυγατρικής Aktor Διαχείριση Εγκαταστάσεων. Εχει συμφωνηθεί η εξαγορά της εταιρείας Oceanic Security (με τζίρο 20 εκατ. και προσωπικό 1.250 άτομα), ενώ βρίσκεται κοντά στην ολοκλήρωση της εξαγοράς επιχείρησης υπηρεσιών σίτισης (με τζίρο 20 εκατ. και προσωπικό 200 άτομα).
Επιδίωξη της εταιρείας είναι να γίνει ένα one stop shop, που θα καλύπτει όλες τις ενδοοµιλικές ανάγκες και θα «ξεκλειδώσει» την πρόσβαση σε μεγαλύτερους τομείς της αγοράς. Στόχος είναι να επιτύχει EBITDA ύψους 12 εκατ. το 2025 και 25 εκατ. το 2030.
Επίσης, μεγάλες εταιρείες του κλάδου είναι ο η Redex (όμιλος Κοπελούζου), η Manifest και η Globe Williams.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
