Οι Ευρωπαίοι τραπεζίτες θα πρέπει σύντομα να δείξουν ότι συμβάλλουν σε ένα καθαρότερο περιβάλλον, μια καλύτερη κοινωνία και μια καλή εταιρική διακυβέρνηση (ESG), καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα βρεθούν αντιμέτωποι με μείωση των αμοιβών τους.
Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε το Bloomberg μεταξύ στελεχών των 20 μεγαλύτερων ευρωπαϊκών τραπεζών, η πολιτική ESG βρίσκεται ιδιαίτερα υψηλά στην ατζέντα τους, ενώ είτε έχουν, είτε προετοιμάζονται να δημιουργήσουν ειδικά μοντέλα μέσω των οποίων οι αμοιβές θα συνδέονται άμεσα με τις επιδόσεις στα κριτήρια βιωσιμότητας.
Την ίδια ώρα οι ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές εντάσσουν το ESG στις κατευθυντήριες γραμμές τους και επίσης το συνδέουν άμεσα με τις αποδοχές ενός εργαζόμενου, μία «εντολή» που εκτιμάται ότι θα τεθεί σε ισχύ έως το τέλος του τρέχοντος έτους. Όπως αναφέρει, μιλώντας στο Bloomberg, η Νικόλ Φίσερ, ειδική σύμβουλος αμοιβών σε γερμανικές τράπεζες, ο τραπεζικός κλάδος βρίσκεται σε φάση μετασχηματισμού, προκειμένου να συνδέσει τις αμοιβές με τις επιδόσεις στο επίπεδο της βιωσιμότητας.
Η εξέλιξη ανοίγει έναν άλλο δρόμο μέσω του οποίου οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στην Ευρώπη προσπαθούν να επαναπροσδιορίσουν τον καπιταλισμό. Ο τελικός στόχος, ιδανικά, είναι να γίνει οικονομικά ελκυστικό το να είσαι «καλός και φιλικός προς το περιβάλλον». Όμως είναι εξαιρετικά δύσκολο να «μετρήσει» κάποιος τις προσπάθειες ενός εργαζόμενου να στηρίξει τη βιωσιμότητα και πολύ περισσότερο ενός τραπεζίτη.
Πάντως παρά την απουσία κοινών λεπτομερών προτύπων, μερικές από τις μεγαλύτερες τράπεζες του κόσμου δηλώνουν ότι ήδη εφαρμόζουν τους στόχους του ESG στις πολιτικές αποδοχών τους.
Στην HSBC Holdings, οι εκτελεστικοί διευθυντές πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα της τράπεζας και να βοηθήσουν τους πελάτες να κάνουν το ίδιο. Η επιτυχία ή αποτυχία τους σε αυτόν τον στόχο θα αντιστοιχεί στο 25% των ετήσιων αποδοχών τους έως και το 2023.
Η UniCredit δήλωσε ότι το 10% της συνολικής αμοιβής για τα ανώτερα και ανώτατα στελέχη εξαρτάται από τις αξιολογήσεις ESG της τράπεζας και από το πόσο ικανοποιημένοι είναι οι πελάτες και οι εργαζόμενοι. Φέτος, η ιταλική τράπεζα επέκτεινε τις μετρήσεις βιωσιμότητας για να συμπεριλάβει τους λεγόμενους κινδύνους, όπως τους επενδυτικούς τραπεζίτες.
Ένα ακόμη εύρημα από την έρευνα του Bloomberg ήταν ότι οι τράπεζες, σε γενικές γραμμές, δεν σκοπεύουν να προσλάβουν νέο προσωπικό για να προσθέσουν τεχνογνωσία ESG. Αντ 'αυτού, οι περισσότεροι απάντησαν ότι αναμένουν την αναδιάταξη και την επανεκπαίδευση των υπαρχουσών ομάδων για να αφιερώσουν περισσότερα άτομα στη βιωσιμότητα.
Αναπόφευκτα, οι τράπεζες θα βρεθούν αντιμέτωπες με κάποιον σκεπτικισμό ως προς το πόσο καλά οι μετρήσεις ESG που πραγματοποιούν, προωθούν πραγματικά την καλή διακυβέρνηση, την κοινωνική δικαιοσύνη και έναν πιο πράσινο πλανήτη. Αυτό συμβαίνει καθώς οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι ο χρόνος τελειώνει για να «σωθεί η υφήλιος από την κλιματική αλλαγή» και δεν υπάρχουν περιθώρια για λάθη.
Σε ένα σεμινάριο του Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (FSB) τον Μάιο, οι συμμετέχοντες τραπεζών, ασφαλιστικών εταιρειών και ομίλων διαχείρισης κεφαλαίων τόνισαν ότι λαμβάνουν υπόψη τους τους «παράγοντες ESG, φήμης και διαφορετικότητας» κατά την αξιολόγηση της απόδοσης και τον καθορισμό των αμοιβών. Αλλά είπαν επίσης ότι τέτοια κριτήρια βιωσιμότητας δεν ποσοτικοποιούνται εύκολα. Και χωρίς σωστές δομές διακυβέρνησης, «θα μπορούσαν ενδεχομένως να κατασκευαστούν έτσι ώστε οι μεταβλητές αμοιβές να φτάσουν στο επιθυμητό επίπεδο».
Οι συμμετέχοντες στο εργαστήριο αναγνώρισαν επίσης ότι ενώ τα κριτήρια ESG είναι πιθανό να διαδραματίσουν μεγαλύτερο ρόλο στο μέλλον, η υλοποίηση μιας μακροπρόθεσμης προοπτικής αποτελεί πρόκληση επειδή ορισμένοι ανταγωνιστές μπορεί να παίξουν με διαφορετικούς κανόνες και να ακολουθήσουν βραχυπρόθεσμες δομές κινήτρων.
Οι ρυθμιστικές αρχές γνωρίζουν τις προκλήσεις. Μια ανασκόπηση του 2019 από την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (ΕΒΑ) διαπίστωσε ότι ενώ οι τράπεζες στην ΕΕ υποστήριζαν εταιρικούς πελάτες μέσω πράσινων δανείων και ομολόγων, οι δικοί τους χρονικοί ορίζοντες προγραμματισμού, που συνδέονται εν μέρει με τις αμοιβές, περιόρισαν την ικανότητά τους να αντιμετωπίζουν τους κλιματικούς κινδύνους. Οι επικαιροποιημένες κατευθυντήριες γραμμές για τις αμοιβές της EBA, οι οποίες τίθενται σε ισχύ στο τέλος του τρέχοντος έτους, καθιστούν σαφές τι πρέπει να πράξουν οι εταιρείες.
Αλλά ακόμη και εδώ, υπάρχει χώρος για ερμηνεία, όπως αποδεικνύει ο τρόπος με τον οποίο έχουν διατυπωθεί ορισμένοι κανόνες. Οι κανόνες διαφάνειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης που τέθηκαν σε ισχύ τον Μάρτιο τονίζουν ότι οι τράπεζες θα πρέπει επίσης να δημοσιεύουν πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο συνυπολογίζουν τους κινδύνους ESG ως αμοιβή. Τέτοιες πληροφορίες συνήθως αποκαλύπτονται στις ετήσιες εκθέσεις, πράγμα που σημαίνει ότι πολλές τράπεζες πιθανότατα θα περιμένουν μέχρι τις αρχές του επόμενου έτους για να τις παράσχουν.