Μία σειρά διατάξεων, που αυστηροποιούν το νομικό πλαίσιο αντιμετώπισης της οπαδικής βίας, παρουσιάστηκε σήμερα από τους υπουργούς Δικαιοσύνης, Κώστα Τσιάρα, και Προστασίας του Πολίτη, Τάκη Θεοδωρικάκο, τον υφυπουργό Αθλητισμού, Λευτέρη Αυγενάκη, και τον υφυπουργό παρά τω Πρωθυπουργώ και κυβερνητικό εκπρόσωπο, Γιάννη Οικονόμου.
Μεταξύ άλλων, ανακοινώθηκε ότι αυξάνεται το πλαίσιο ποινής για εγκλήματα οπαδικής βίας, από έξι μήνες έως 5 έτη. Σε διακεκριμένες περιπτώσεις επικίνδυνων δραστών θα προβλέπεται ποινή από 2 έως 5 έτη. Καθιερώνεται ειδικό ποινικό αδίκημα για όσους κατά τη διάρκεια αθλητικού αγώνα έχουν καλυμμένα τα χαρακτηριστικά του προσώπου τους, με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον έξι μηνών. Απαγορεύεται η αναστολή έκτισης ποινής για εγκλήματα οπαδικής βίας, οι οποίες θα εκδικάζονται κατά προτεραιότητα. Σε περίπτωση αναβολής της δίκης, καθίσταται υποχρεωτική η επιβολή περιοριστικών όρων.
Ο υφυπουργός Αθλητισμού, Λευτέρης Αυγενάκης, ανακοίνωσε την αναστολή λειτουργίας όλων των λεσχών φιλάθλων και των παραρτημάτων τους ως τις 31 Ιουλίου 2022.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπός Γιάννης Οικονόμου, κατά την έναρξη της ενημέρωσης σημείωσε ότι κεντρική προτεραιότητα των νομοθετικών πρωτοβουλιών της κυβέρνησης που ανακοινώνονται αυτή τη στιγμή, είναι η αρχή μηδενικής ανοχής απέναντι σε κάθε βίαιη και κακοποιητική συμπεριφορά.
Από την πλευρά του ο κ. Θεοδωρικάκος σημείωσε ότι δεν πρέπει να υπάρξει άλλος Άλκης, θύμα αυτού του παραλογισμού της βίας, Ήρθε η ώρα να σκοτώσουμε όλοι μαζί ως πολιτεία και ως πολίτες, τη λερναία ύδρα του χουλιγκανισμού, να ενώσουμε τις δυνάμεις μας. Για την Ελληνική Αστυνομία ο νόμος είναι νόμος και ισχύει για όλους, υπογράμμισε.
Όπως τόνισε ο κ. Θεοδωρικάκος «θα ευχόμουν να μην δίναμε ποτέ αυτή τη συνέντευξη και να ζούσε ο Άλκης. Οφείλουμε όμως να πούμε κάποια πράγματα και να πράξουμε τα αναγκαία ώστε να μην υπάρξει άλλος Άλκης, άλλο ελληνόπουλο, άλλος πολίτης, άλλος άνθρωπος θύμα αυτού του παραλογισμού.
Στεκόμαστε εδώ σήμερα γιατί είμαστε απέναντι στη βία. Ως Πολιτεία, ως πολίτες οφείλουμε να είμαστε απέναντι σε κάθε είδους βία και να καταστείλουμε αμέσως όλες τις εκφάνσεις της που μας οδήγησαν εδώ σήμερα.
Δυστυχώς, στη δύσκολη εποχή που διανύουμε παρατηρούμε μία σειρά από ακραία περιστατικά απάνθρωπης βιαιότητας, πράξεις χουλιγκανισμού, αλλεπάλληλα κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας και πρωτοφανή εγκλήματα, που έχουν προκαλέσει σοκ στην κοινωνία.
Οφείλω στο σημείο αυτό να τονίσω-και το αναφέρω ως παρατήρηση και όχι ως δικαιολογία, ότι ο χουλιγκανισμός είναι μια παγκόσμια μάστιγα…και δεν αποτελεί χαρακτηριστικό μόνο των ελληνικών γηπέδων. Αυτή η παγκόσμια μάστιγα λοιπόν, αυτή η θλιβερή πανδημία είναι η αιτία θανάτου δεκάδων ανθρώπων, συνήθως νέων, εδώ και πολλά χρόνια.
Ήρθε η ώρα, αντί να σκοτώνονται τα παιδιά μας άδικα, να "σκοτώσουμε" ως Πολιτεία, αλλά και ως πολίτες, ξεχωριστά ο καθένας, αυτή τη Λερναία Ύδρα. Οφείλουμε όλοι να ενώσουμε τις δυνάμεις μας: Κυβέρνηση, πολιτικά κόμματα, οι αθλητικοί παράγοντες, οι ομάδες, αθλητές, κοινωνία των πολιτών και τοπική αυτοδιοίκηση
Σε κάθε περίπτωση, η Αστυνομία παρεμβαίνει, αλλά είναι προφανές ότι πρέπει όλοι να ανταποκριθούμε. Κανείς δεν δικαιούται να λείπει από το προσκλητήριο ενάντια στη βία !
Η ανακάλυψη των στυγνών δολοφόνων του Άλκη, έγινε θέμα τιμής για την ΕΛΑΣ, αλλά και για όλους τους Έλληνες. Η Αστυνομία έκανε το καθήκον της στο ακέραιο. Απαντήσαμε εμπράκτως στη δυσπιστία και την καχυποψία.
Κάποιοι έλεγαν ότι "δεν θα τους πιάσουμε". Πως "αφήσαμε κάποιους να φύγουν από τη χώρα". Και στο τέλος ότι "διαφεύγει κάποιος". Σας αποκαλύπτω με ξεχωριστή υπερηφάνεια ότι πολλοί αστυνομικοί δεν έφευγαν από την βάρδια τους και παρέμεναν μέχρι να συλληφθούν όλοι και οι 12 που βρίσκονται στην φυλακή με απόφαση της δικαιοσύνης.
Το μήνυμα είναι σαφές: Για την ΕΛΑΣ ο Νόμος είναι Νόμος και ισχύει για όλους, όποιος και αν είναι, οποία και αν είναι η οικονομική του δύναμη, όλοι είμαστε ίσοι έναντι του Νόμου.
Η Αστυνομία μέχρι χθες πραγματοποίησε 575 ελέγχους και έκλεισε 67 συνδέσμους χούλιγκαν σε όλη τη χώρα. Έγιναν 17 συλλήψεις. Σημειώνω ότι οι σύνδεσμοι ανήκουν σε όλες τις ομάδες. Και θα συνεχίσει να κάνει τη δουλειά της αποτελεσματικά. Χωρίς εκπτώσεις. Προχθές επίσης, συνελήφθη ο δράστης επίθεσης σε 15χρονο οπαδό στην Αθήνα.
Οι νομοθετικές παρεμβάσεις που θα ανακοινωθούν από τους δύο συναδέλφους Υπουργούς, συζητήθηκαν σε αλλεπάλληλες συσκέψεις υπό τον Πρωθυπουργό και ανταποκρίνονται στις προτάσεις που διατύπωσε το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και η ΕΛ.ΑΣ. Σε ό,τι μας αφορά προχωράμε στην υλοποίηση των παρακάτω μέτρων:
- Συνεχίζουμε τους ελέγχους σε συνδέσμους οργανωμένων οπαδών που λειτουργούν και όσοι δεν πληρούν τις προβλέψεις του Νόμου θα σφραγίζονται. Η ΕΛΑΣ θα είναι πολύ αυστηρή στην εφαρμογή των νομοθετικών παρεμβάσεων που θα ανακοινώσουν οι δύο συνάδελφοί μου.
- Οι ανώνυμες εταιρείες του χώρου του ποδοσφαίρου και του μπάσκετ, έχουν την ευθύνη να εκσυγχρονίσουν και να αναβαθμίσουν το σύστημα καμερών που παρακολουθούν τις εξέδρες των φιλάθλων κατά τη διάρκεια των αγώνων. Και θα ελεγχθούν γι’ αυτό. Αυτή η μέθοδος διασφαλίζει την εφαρμογή του μέτρου της ταυτοποίησης του κατόχου κάθε εισιτηρίου και συγκεκριμένης θέσης στο γήπεδο.
- Υλοποιούμε πρόγραμμα εκπαίδευσης του Αστυνομικού προσωπικού με βάση ευρωπαϊκά πρότυπα για την πρόληψη και αντιμετώπιση της παραβατικότητας ανηλίκων, διότι οι ανήλικοι είναι συνήθως τα θύματα προσηλυτισμού των χούλιγκαν. Έχουμε εξειδικευμένες ομάδες με τη συμμετοχή ψυχολόγων, ώστε να μπορούμε να προσεγγίσουμε τους νέους με τον σωστό τρόπο. Στο ίδιο πλαίσιο, προχωράμε σε εκπαιδευτικές ανταλλαγές με αξιωματικούς άλλων χωρών, και ιδιαίτερα της Μεγάλης Βρετανίας.
- Αναβαθμίζουμε τη διαρκή εποπτεία των μέτρων αντιμετώπισης της οπαδικής βίας με την καθημερινή εμπλοκή ανώτατου αξιωματικού του Αρχηγείου της ΕΛΑΣ και συγκεκριμένα του εκάστοτε Υπαρχηγού της.
Κατά αυτόν τον τρόπο, εντατικοποιείται το πλαίσιο των ελέγχων και αναβαθμίζεται η επιχειρησιακή μας ικανότητα, ώστε να περιοριστεί ο ζωτικός χώρος δράσης αυτών των εγκληματικών ομάδων και να αντιμετωπιστεί στη ρίζα του το φαινόμενο του χουλιγκανισμού.
Μπορούμε; Ναι μπορούμε! Μπορούμε όμως όλοι μαζί! Πολιτεία, σωματεία, πολίτες, Τοπική Αυτοδιοίκηση. Ο Ιπποκράτης είχε πει: «Κάλλιον Του Θεραπεύειν Το Προλαµβάνειν…». Και αυτό πρέπει να πράξουμε άμεσα, ώστε να μην χαθούν άλλα παιδιά μας, και να έχουμε ως αποτέλεσμα το νους υγιής εν σώματι υγιή, που θα συνοδεύεται πάντα σε κάθε άθλημα από το ευ αγωνίζεσθαι!».
Από την πλευρά του ο υπουργός Δικαιοσύνης, κ. Τσιάρας, αναλύοντας τα νέα μέτρα υπογράμμισε ότι «όπως γνωρίζετε, με τον Ν. 4855/2021 για τις τροποποιήσεις του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας επήλθαν σημαντικές αλλαγές για το πλαίσιο των ποινικών κυρώσεων για μια σειρά αδικημάτων. Ειδικότερα, σχετικά με το άρθρο 299 παρ. 1 ΠΚ για την ανθρωποκτονία μοναδική πλέον ποινή είναι η ισόβια κάθειρξη.
Για την πρόκληση επικίνδυνης σωματικής βλάβης (που προβλέπεται στο άρθρο 309 ΠΚ), η προβλεπόμενη ποινή είναι η φυλάκιση έως τρία έτη. Με άλλα λόγια, στον Ποινικό Κώδικα, όπως ισχύει από τον περασμένο Νοέμβριο, έχει παραληφθεί η διαζευτικότητα της ποινής για την πρόκληση σωματικής βλάβης, η οποία τιμωρείτο μέχρι και τον Νοέμβριο του με ποινή φυλάκισης έως τρία έτη ή επιβολή μόνον χρηματικής ποινής.
Αντίστοιχα, για τη βαριά σωματική βλάβη (άρθρο 310 ΠΚ), αναδιαμορφώθηκε το αδίκημα. Πρώτον, αυστηροποιήθηκε η ποινή τόσο στην περίπτωση κατά την οποία ο δράστης επέφερε την βαριά σωματική βλάβη στο θύμα όσο και στην περίπτωση κατά την οποία ο δράστης επεδίωκε την πρόκληση της βαριάς σωματικής βλάβης. Υπήρξε δηλαδή από την πλευρά του νομοθέτη του ν. 4855/2021 μία διαβάθμιση του δόλου του δράστη σε αντιστοιχία με την επιβαλλόμενη σε αυτόν ποινή.
Έτσι με το άρθρο 66 του ν. 4855/2021 ο δράστης βαριάς σωματικής βλάβης τιμωρείται πλέον με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο ετών (δηλαδή με φυλάκιση από 2 έως 5 έτη) ενώ μέχρι την αλλαγή του νόμου τιμωρείτο με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους (δηλαδή με φυλάκιση από 1 έτος έως 5 έτη). Αν δε ο δράστης επεδίωκε την πρόκληση της βαριάς σωματικής βλάβης, τότε η πράξη του είναι κακούργημα και σήμερα θα τιμωρηθεί με την ποινή της καθείρξεως, δηλαδή με ποινή από 5 έως 15 έτη (αντί για κάθειρξη μέχρι 10 έτη με τον προισχύσαντα Ποινικό Κώδικα).
Στην έννοια, μάλιστα, της βαριάς σωματικής βλάβης προστέθηκε πλέον η αναπηρία και η μόνιμη παραμόρφωση που προκλήθηκαν στο θύμα από την συμπεριφορά του δράστη. Ιδιαίτερα σημαντική είναι επίσης η προσθήκη του κακουργήματος της βαριάς σωματικής βλάβης στον κατάλογο των αδικημάτων του ν. 2225/1994, για την διακρίβωση του οποίου από τις αρχές είναι επιτρεπτή η άρση του τηλεφωνικού απορρήτου.
Σχετικά με τα εγκλήματα κατά της σωματικής ακεραιότητας υπαλλήλου (άρθρο 315Α ΠΚ)
Με το άρθρο 68 του ν. 4855/2021 προστέθηκε νέα ποινική διάταξη στο κεφάλαιο του Ποινικού Κώδικα για τα εγκλήματα κατά της σωματικής ακεραιότητας, η οποία προβλέπει πλέον ρητά ότι η τέλεση κάθε μορφής σωματικής βλάβης (απλής, επικίνδυνης, βαριάς, θανατηφόρας) σε βάρος υπαλλήλου κατά την εκτέλεση της εργασίας ή στο πλαίσιο της εργασίας του συνιστά επιβαρυντική περίσταση, δηλαδή προσμετράται επιβαρυντικά στην ποινή που τελικά θα επιβληθεί στον δράστη μίας τέτοιας αξιόποινης πράξης. Προφανώς, σε αυτή την κατηγορία αδικημάτων εντάσσεται και η άσκηση βίας σε βάρος αστυνομικών, οι οποίοι είναι επιφορτισμένοι με την προστασία και τη διατήρηση της δημόσιας ειρήνης.
Με τον ισχύοντα Ποινικό Κώδικα, όπως γνωρίζετε, έχουν επέλθει σημαντικές αλλαγές που αφορούν και την απόλυση υπό όρο. Ειδικότερα, αυστηροποιήθηκαν οι τυπικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις για την απόλυση υπό όρο των καταδικασθέντων για το έγκλημα της ανθρωποκτονίας, με την αύξηση του κατώτατου ορίου πραγματικής έκτισης να έχει αυξηθεί στα 18 έτη (παραμονής στα σωφρονιστικά καταστήματα).
Όλες οι παραπάνω αλλαγές, οι οποίες –ειρήσθω εν παρόδω- καταψηφίστηκαν από την αξιωματική αντιπολίτευση, εφαρμόζονται ήδη από τον περασμένο Νοέμβριο πλήρως και οριζόντια. Καταλαμβάνουν, δε, όλα τα αδικήματα που -κατά κόρον- τελούνται στο πλαίσιο των αθλητικών δραστηριοτήτων και συνδέονται με την λεγόμενη οπαδική βία.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 30 μηνών, το Υπουργείο Δικαιοσύνης συμμετέχει ενεργά, κατά λόγο αρμοδιότητας, στη διαμόρφωση των νομοθετικών πρωτοβουλιών του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, σε στενή συνεργασία με τον Υφυπουργό Αθλητισμού κ Αυγενάκη για τους νόμους 4639/2019 και 4809/2021 που ψήφισε η παρούσα κυβέρνηση.
Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας και δεδομένων των αλλαγών που ήδη έχουν γίνει από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, προτείνεται μια δέσμη προτάσεων που συμπληρώνουν το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο και κλείνουν όλα τα πιθανά παράθυρα για την οπαδική βία και προβλέπουν την πλέον αυστηρή και παραδειγματική τιμωρία των δραστών.
Ειδικότερα, με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις:
Αυξάνεται ως προς τα ελάχιστα και μέγιστα όρια το πλαίσιο ποινής για εγκλήματα οπαδικής βίας: Συγκεκριμένα: Αυστηροποιούνται οι ποινές του άρθρου 41ΣΤ του Αθλητικού Νόμου (κατοχή επικινδύνων αντικειμένων, βιαιοπραγίες, απειλές, είσοδος στους αγωνιστικούς χώρους με σκοπό τη διακοπή αθλητικής εκδήλωσης, ρατσιστικές εκδηλώσεις, δημόσια υποκίνηση σε αδικήματα αθλητικής βίας κλπ). Στα παραπάνω αδικήματα, όπου σήμερα προβλέπεται ποινή φυλάκισης μέχρι 2 έτη θα προβλέπεται ποινή φυλάκισης από 6 μήνες μέχρι 5 έτη.
Αντίστοιχα, όπου σήμερα προβλέπεται ποινή φυλάκισης μεχρι 1 έτος, θα προβλέπεται ποινή φυλάκισης από 3 μήνες μέχρι 5 έτη. Στις διακεκριμένες περιπτώσεις επικίνδυνων δραστών, όπου προβλέπεται σήμερα ποινή φυλάκισης μέχρι 3 έτη, θα προβλεπεται ποινή φυλάκισης από 2 μέχρι 5 έτη.Για το αδίκημα της δημόσιας υποκίνησης σε εγκλήματα οπαδικού μίσους, εκτός από την ποινή, από 6 μήνες μέχρι 5 έτη, θα επιβάλλεται υποχρεωτικά και χρηματική ποινή.
Καθιερώνεται ειδικό ποινικό αδίκημα για όσους κατά τη διάρκεια αθλητικών αγώνων έχουν καλυμμένα χαρακτηριστικά προσώπου με σκοπό να παρεμποδιστεί η ανίχνευση και καταγραφή του από τις συσκευές καταγραφής εικόνας. Με την καθιέρωση του αξιοποίνου, προβλέπεται ειδικότερα ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 6 μηνών και χρηματική ποινή.
Απαγορεύεται η αναστολή εκτέλεσης της ποινής για εγκλήματα οπαδικής βίας. Πιο συγκεκριμένα:
- Καταργείται η δυνατότητα της κατ εξαίρεση αναστολής της ποινής, η οποία θα εκτίεται υποχρεωτικά άμεσα.
- Επεκτείνεται η ρύθμιση της απόλυτης απαγόρευσης της αναστολής και η άμεση εκτέλεσή της στις περιπτώσεις καταδίκης κατηγορουμένου για την αξιόποινη πράξη της λειτουργίας συνδέσμου άνευ άδειας ή μετά από παραβίαση της σφράγισης του ή στις περιπτώσεις παραβίασης παρεπόμενης ποινής για απαγόρευση παρακολούθησης αγώνων κ εμφάνισης στο ΑΤ ή περιοριστικών όρων που έχουν επιβληθεί δυνάμει εισαγγελικής διάταξης ή δικαστικής απόφασης.
Οι υποθέσεις οπαδικής βίας εκδικάζονται κατά προτεραιότητα και καθιερώνεται σε περίπτωση αναβολής εκδίκασης η υποχρεωτική επιβολή περιοριστικών όρων. Έτσι, οταν η εκδίκαση της υπόθεσης αναβάλλεται για οποιονδήποτε λόγο, επιβάλλονται υποχρεωτικά περιοριστικοί όροι (όπως π.χ απαγόρευση παρακολούθησης αγώνων και εμφάνιση στο ΑΤ κατά το χρόνο διεξαγωγής τους)».