Την άμεση πληρωμή του ΦΠΑ κατά τη διενέργεια της συναλλαγής μελετά να θέσει σε εφαρμογή η ΑΑΔΕ, αρχικά σε πιλοτική βάση και κατόπιν θα επεκταθεί καθολικά. Το εν λόγω σχέδιο προβλέπει πως ο προσδιορισμός, η βεβαίωση και η είσπραξη του ΦΠΑ θα γίνονται αυτόματα από τη Φορολογική Διοίκηση τη στιγμή της πραγματοποίησης κάθε συναλλαγής και ο φόρος θα αποδίδεται άμεσα στο Δημόσιο.
Θα καταργηθεί, έτσι, η απόδοση του ΦΠΑ με την περιοδική δήλωση, ανά μήνα ή ανά τρίμηνο, ενώ το σημαντικότερο είναι πως θα αυξηθεί η εισπραξιμότητα του φόρου, αφού θα πληρώνεται άμεσα.
Σήμερα, ο ΦΠΑ πληρώνεται από τον πελάτη κατά τη συναλλαγή και ο επιχειρηματίας-αποδέκτης τον αποδίδει στην εφορία ανά μήνα (για όσους τηρούν διπλογραφικά βιβλία) ή ανά τρίμηνο (για τους τηρούντες διπλογραφικά βιβλία).
Οι επαγγελματίες που τον εισπράττουν, τον χρησιμοποιούν για το διάστημα από την είσπραξη μέχρι την απόδοση σαν κεφάλαιο κίνησης. Όταν όμως φτάσει η ώρα της πληρωμής στο Δημόσιο, σε πολλές περιπτώσεις, δεν έχουν το ποσό να το καταβάλλουν και, στην καλύτερη περίπτωση, ρυθμίζουν την καταβολή του σε έως 24 δόσεις.
Με το νέο σύστημα, της αυτόματης απόδοσης, εξαλείφεται η αβεβαιότητα της είσπραξης από την εφορία του αναλογούντος ΦΠΑ επί των συναλλαγών.
Οι τεχνικές προσαρμογές
Για να εφαρμοστεί η αυτόματη είσπραξη του ΦΠΑ, απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι συναλλαγές να εξοφλούνται με ηλεκτρονικά μέσα, δηλαδή με πιστωτικές ή χρεωστικές ή προσυμπληρωμένες κάρτες μέσω POS ή μέσω ΙRIS ή ακόμη και με μεταφορά χρημάτων από λογαριασμό σε λογαριασμό μέσω web banking.
Απαιτείται επίσης, η κατάλληλη προσαρμογή στο λογισμικό των φορολογικών μηχανισμών, ώστε να γίνεται διαχωρισμός της καθαρής αξίας της συναλλαγής και του αναλογούντος ΦΠΑ.
Η καθαρή αξία της συναλλαγής, θα πιστώνεται στον επαγγελματικό λογαριασμό της επιχείρησης πώλησης αγαθών η παροχής υπηρεσιών και ο ΦΠΑ θα αποδίδεται αυτόματα στην ΑΑΔΕ. Παράδειγμα. Για ένα προϊόν ο καταναλωτής καταβάλει 100 ευρώ. Στον λογαριασμό του επαγγελματία θα μεταφερθεί το ποσό των 80,65 ευρώ και ο ΦΠΑ (24%) ύψους 19,35 ευρώ θα μεταφερθεί αυτόματα στον λογαριασμό της ΑΑΔΕ.
Πιλοτικά στην αρχή
Για να εφαρμοστεί το σύστημα της αυτόματης απόδοσης του ΦΠΑ, θα πρέπει οι ταμειακές μηχανές και γενικά οι μηχανισμοί που χρησιμοποιούν οι επιχειρήσεις και οι επαγγελματίες να υποστηρίζουν τον διαχωρισμό του ποσού σε καθαρή αξία και ΦΠΑ και συγχρόνως, θα πρέπει, άμεσα, να τον αποδίδουν στο Δημόσιο.
Επειδή, για την ώρα είναι τεχνικά αδύνατο να εφαρμοστεί καθολικά η αυτόματη και άμεση απόδοση του ΦΠΑ, σε πρώτη φάση θα εφαρμοστεί πιλοτικά και προαιρετικά, σε κλάδους που έχουν τις τεχνικές δυνατότητες να την υποστηρίξουν. Κατόπιν και εφόσον προχωρήσει η καθολική εφαρμογή των ηλεκτρονικών πληρωμών, θα εφαρμοστεί υποχρεωτικά σε όλους.
Σύμφωνα με στελέχη της ΑΑΔΕ, το ζητούμενο είναι να εφαρμοστεί σε κλάδους που παρουσιάζουν ασυνέπεια στην εμπρόθεσμη πληρωμή του ΦΠΑ, αλλά ακόμη δεν είναι τεχνικά εφικτό. Στο πλαίσιο αυτό, η έναρξη εφαρμογής του μέτρου θα ξεκινήσει από επιχειρήσεις, οι οποίες μπορούν να το υποστηρίξουν τεχνικά.