«Βουτιά» σε ύφεση το πρώτο τρίμηνο φέρνει η παράταση του lockdown

«Θολώνουν» το σκηνικό στην οικονομία οι αρνητικές εξελίξεις στο υγειονομικό μέτωπο, με την παράταση των περιοριστικών μέτρων και με άγνωστο τον χρονικό ορίζοντα εξόδου από την καραντίνα. Οι προειδοποιήσεις των επιστημόνων αλλά και διεθνών οργανισμών για «ανακύκλωση» της πανδημίας απειλούν τους σχεδιασμούς του οικονομικού επιτελείου για τον χρόνο και την ταχύτητα επανεκκίνησης της οικονομίας και για τον περιορισμό της «μαύρης τρύπας» στα κρατικά ταμεία.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η επικεφαλής οικονομολόγος του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), Λόρενς Μπουν (Laurence Boone) έκανε λόγο για περισσότερα lockdown υπογραμμίζοντας ότι «πιθανότατα έχουμε άλλους έξι με εννέα ή δώδεκα μήνες μπροστά μας» και υπογράμμισε ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να συνεχίσουν να δαπανούν για να στηρίξουν τις οικονομίες τους ακόμα και αν αυτό σημαίνει την υιοθέτηση μιας πιο χαλαρής αντιμετώπισης της διαχείρισης των εθνικών προϋπολογισμών.

Η επιμήκυνση του lockdown διαψεύδει τις προσδοκίες του λιανεμπορίου για ανάκτηση μέρους του χαμένου τζίρου, ενώ κάνει ακόμα χειρότερα τα πράγματα, καθώς μετά το ισχυρό πλήγμα στις εισπράξεις των Χριστουγέννων είναι πλέον ορατός ο κίνδυνος να χαθεί και η πίτα των χειμερινών εκπτώσεων. Επιπρόσθετα, σε «απονέκρωση» βρίσκεται ο κλάδος της εστίασης, με τα σενάρια να κάνουν λόγο για κατεβασμένα ρολά για πολλές εβδομάδες ακόμα.

Ο στροβιλισμός νευραλγικών κλάδων στη δίνη του κορονοϊού κρατά την οικονομία στο σπιράλ της ύφεσης με παράγοντες της αγοράς να χτυπούν καμπανάκι κινδύνου για συνέχιση της καθοδικής πορείας του ΑΕΠ στο πρώτο τρίμηνο του έτους και υπονόμευση του κυβερνητικού στόχου για ανάπτυξη 4,8% το τρέχον έτος. Αν και τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών εκφράζουν έντονο προβληματισμό για την ένταση και την έκταση των παρενεργειών της νέας φάσης της πανδημίας, ωστόσο θεωρούν ότι τα μέχρι στιγμής δεδομένα και οι προβολές τους στο χρόνο δεν αλλάζουν το βασικό σχεδιασμό, εκτιμώντας ότι ακόμα και αν καθυστερήσει το γύρισμα της οικονομίας η ανάπτυξη θα κινηθεί το 2021 στην περιοχή του 4,5%.

Όπως σημείωνε κυβερνητική πηγή, οι εξελίξεις είναι ραγδαίες και απρόβλεπτες αλλά δεν προκύπτει από πουθενά τάση υποτροπιασμού της επιδημιολογικής κρίσης σε τέτοιο βαθμό που θα ανέτρεπε το στόχο για αναπλήρωση του μεγαλύτερου μέρους των απωλειών που υπέστη το ΑΕΠ το 2020.

Η ίδια πηγή έσπευδε πάντως να διευκρινίσει ότι το βασικό σενάριο με το οποίο πορευόμαστε και στη βάση του οποίου έχει συνταχθεί ο προϋπολογισμός προβλέπει αποκλιμάκωση της πανδημίας από τον Απρίλιο και μετά και επαναφορά της οικονομίας σε τροχιά ανάπτυξης και ότι σε περίπτωση που δεν επιβεβαιωθεί θα υποχρεωθούμε σε αναθεώρηση επί τα χείρω των στόχων και της οικονομικής πολιτικής.

Νέα βάρη στον προϋπολογισμό

Πέραν των ρηγμάτων στον παραγωγικό ιστό η παράταση της κρίσης θα πλήξει τα δημόσια έσοδα λόγω της συρρίκνωσης της κατανάλωσης και της αδυναμίας των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους προς το Δημόσιο, τη στιγμή μάλιστα που από τον Μάιο θα αρχίσουν να τρέχουν οι πληρωμές φόρων και ασφαλιστικών εισφορών που έχουν παγώσει λόγω της πανδημίας.

Παράλληλα, θα υπάρξει ανάγκη επέκτασης και ενδεχομένως ανάλογα με τους κραδασμούς και εμπλουτισμού των μέτρων στήριξης, εντείνοντας τις πιέσεις στο προϋπολογισμό. Ήδη η αναστολή των συμβάσεων εργασίας τον Ιανουάριο μετά το νέο lockdown ανεβάζει το κόστος για τα ειδικά επιδόματα και την κάλυψη των εισφορών εκατοντάδων χιλιάδων εργαζομένων, ενώ διαρροές στα κρατικά ταμεία φέρνει η αναστολή για δόσεις ρυθμίσεων οφειλών στο δημόσιο.

Την ίδια ώρα, υπό την απειλή των μαζικών λουκέτων σε εμπόριο και εστίαση και της έκρηξης της ανεργίας, το υπουργείο Οικονομικών βάζει στο τραπέζι σενάρια για πρόσθετες παρεμβάσεις που «φουσκώνουν» το δημοσιονομικό λογαριασμό όπως η επιδότηση των δόσεων των τραπεζικών δανείων επιχειρήσεων και επαγγελματιών για ορισμένο χρονικό διάστημα και με συγκεκριμένα κριτήρια, η κλιμακωτή μείωση έως και ο μηδενισμός της προκαταβολής φόρου και για το 2021 και η ελάφρυνση του μη μισθολογικού κόστους των επιχειρήσεων για την προστασία και την ενίσχυση των θέσεων εργασίας.