Ποιοι περιμένουν πληρωμές 6 δισ. ευρώ από τα κρατικά ταμεία

Αντιμέτωπο με ανοιχτούς λογαριασμούς που ξεπερνούν τα 6 δισ. ευρώ σε τέσσερα μέτωπα βρίσκεται το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, που λόγω της αβεβαιότητας για τη εξέλιξη της πανδημίας κάνει οικονομία δυνάμεων, «απλώνοντας στο χρόνο» την εκπλήρωση των υποχρεώσεων του Δημοσίου.  

Την ίδια ώρα εν δυνάμει δημοσιονομική βόμβα άνω των 4 δισ. ευρώ αποτελεί η δίκη για τα αναδρομικά των συνταξιούχων από περικοπές σε επικουρικές συντάξεις και Δώρα, που αναμένεται να ξεκινήσει σήμερα στο Ελεγκτικό Συνέδριο και να περάσει αύριο στα χέρια του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ).

Οι «ανελαστικές» δαπάνες αφορούν τη καταβολή αυξήσεων και αναδρομικών σε συντάξεις, τη χρηματοδότηση των μέτρων στήριξης που τρέχουν, την εξόφληση ληξιπρόθεσμων χρεών σε ιδιώτες και την εκκαθάριση των εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης, ενώ λόγω της ρευστής κατάστασης στο μέτωπο της υγειονομικής κρίσης δεν μπορεί να προεξοφληθεί αν θα χρειασθούν νέες παρεμβάσεις που θα προσθέσουν βάρη στα κρατικά ταμεία

Αναλυτικότερα το πάζλ των πληρωμών για το Δημόσιο διαμορφώνεται ως εξής:

• Αυξήσεις στις συντάξεις και αναδρομικά. Σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό οι αυξήσεις στις συντάξεις για όσους έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης με βάση το νόμο για την αναπροσαρμογή των ποσοστών αναπλήρωσης καθώς και η πληρωμή των αναδρομικών από τον Οκτώβριο του 2019 θα γίνονταν έως το τέλος του 2020, αλλά το χρονοδιάγραμμα άλλαξε και η εκταμίευση των χρημάτων στους δικαιούχους μετατέθηκε για Μάρτιο η Απρίλιο. Σημειώνεται ότι στον προϋπολογισμό του κλάδου κύριας σύνταξης του e-ΕΦΚΑ έχει εγγραφεί κονδύλι ύψους 200 εκ. ευρώ από τα οποία τα 100 εκ ευρώ για αναδρομικά για συνταξιούχους του Δημοσίου και επιπλέον 100 εκ. ευρώ για αναδρομικά για συνταξιούχους τέως φορέων κοινωνικής ασφάλισης (π.χ. ΙΚΑ, ΟΑΕΕ). Επίσης εκκρεμούν οι πληρωμές για τα αναδρομικά στους συνταξιούχους που εργάζονται μετά τη μείωση του πέναλτι, στους κληρονόμους καθώς και η αύξηση του ύψους των προσωρινών συντάξεων. Αν και δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για το συνολικό κόστος εκτιμάται ότι ξεπερνά τα 500 εκ. ευρώ.
• Εκκρεμείς συντάξεις. Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί απέναντι στους Θεσμούς ότι έως το τέλος του έτους θα έχει ολοκληρώσει την εκκαθάριση άνω των 300.000 αιτήσεων συνταξιοδότησης που λιμνάζουν εδώ και χρόνια στα συρτάρια του ΕΦΚΑ και συνιστούν κρυφό χρέος για το δημόσιο. Υπολογίζεται ότι οι εκκρεμείς κύριες συντάξεις ανέρχονται σε 170.000 κύριες, άλλες 120.000 επικουρικές και τουλάχιστον 2.000 είναι τα εφάπαξ, ενώ αυξάνονται με ραγδαίο ρυθμό οι νέες αιτήσεις και το κύμα φυγής αναμένεται να κορυφωθεί φέτος εν όψει των αυξημένων γενικών ορίων ηλικίας που θα ισχύσουν το 2022. Με τους δανειστές να έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν θα ανεχτούν άλλες καθυστερήσεις, το υπουργείο Εργασίας για να επιταχύνει τις διαδικασίες επιστρατεύει ακόμα και συνταξιούχους με εμπειρία στην έκδοση των συντάξεων. Σύμφωνα με τον ΕΦΚΑ η πρόσθετη δαπάνη μόνο για την απονομή των κύριων συντάξεων διαμορφώνεται στα 619 εκ. ευρώ ενώ το κόστος ανεβαίνει πάνω από 1 δισ. ευρώ αν συνυπολογισθεί η δαπάνη για την έκδοση των επικουρικών και των εφάπαξ που είναι σε αναμονή. Κι όλα αυτά τη στιγμή που τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων πέρυσι λόγω της πτώσης των μισθών ήταν μειωμένα κατά 1,2 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2019
• «Ταμειακή νάρκη» αποτελούν και οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου προς τους ιδιώτες οι οποίες με βάση το χρονοδιάγραμμα που έχει συμφωνηθεί με τους Θεσμούς στο πλαίσιο της τελευταίας αξιολόγησης θα πρέπει να μηδενιστούν εντός του τρέχοντος έτους. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι τον Νοέμβριο τα ληξιπρόθεσμα χρέη της γενικής κυβέρνησης στον ιδιωτικό τομέα ήταν 1,476 δισ. ευρώ, ενώ οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων διαμορφώθηκαν στα 707 εκ. ευρώ.
• Έντονες πιέσεις στα κρατικά ταμεία προκαλούν η επέκταση των ειδικών επιδομάτων για τους εργαζόμενους σε αναστολή και των επιδομάτων ανεργίας, η κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών, οι αποζημιώσεις για τα κουρεμένα ενοίκια, η επιδότηση των δόσεων των δανείων στο πρόγραμμα «Γέφυρα»  και οι νέοι κύκλοι της επιστρεπτέας προκαταβολής. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι αποζημιώσεις των 534 ευρώ για τις αναστολές συμβάσεων κοστίζουν περίπου 600 εκ ευρώ το μήνα, 1,5 δισ. ευρώ η επιστρεπτέα προκαταβολή 5 και άλλα τουλάχιστον 700 εκ ευρώ η επιστρεπτέα 6 του Μαρτίου. Με το χρόνο εξόδου από την οικονομική καραντίνα να παραμένει θολός δεν αποκλείεται ο λογαριασμός να «φουσκώσει» ακόμα περισσότερο σε περίπτωση που απαιτηθούν πρόσθετες παρεμβάσεις.