Παρά το οικονομικό σοκ της πανδημίας, η ανεργία στην Ελλάδα μειώθηκε το 2020 και η χώρα μας ήταν μία από τις συνολικά τέσσερις της Ευρώπης, μαζί με τη Γαλλία, την Ιταλία και την Πολωνία, όπου παρατηρήθηκε αυτό το φαινόμενο. Η απασχόληση μειώθηκε σημαντικά, κατά 11,2% με βάση τις ώρες εργασίας μέσα στο 2020, αλλά τα μέτρα στήριξης από την κυβέρνηση (αναστολές συμβάσεων, πρόγραμμα ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ, σύνδεση επιστρεπτέας προκαταβολής με αποφυγή απολύσεων) σταμάτησαν τις απολύσεις και την αύξηση της ανεργίας.
Ειδικότερα, όπως σημειώνει η Eurobank στην εβδομαδιαία της οικονομική ανάλυση:
Σύμφωνα με τη μηνιαία έρευνα εργατικού δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ, το εποχικά διορθωμένο ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα μειώθηκε στο 15,8% του εργατικού δυναμικού τον Δεκέμβριο 2020 από 16,2% τον Νοέμβριο 2020 και 16,4% τον Δεκέμβριο 2019. Για το σύνολο του έτους 2020 (μέσος όρος 12 μη-νών) διαμορφώθηκε στο 16,5% από 17,3% το 2019.
Το ποσοστό ανεργίας αποτελεί ένα μέτρο του βαθμού εκμετάλλευσης του παραγωγικού συντελεστή της εργασίας. Κατά μέσο όρο, σε περιόδους άνθησης της οικονομίας μειώνεται και σε περιόδους κάμψης αυξάνεται.
Ανεργία και ΑΕΠ στην Ελλάδα
Παρόλα αυτά, το 2020, δηλαδή το έτος που η ελληνική οικονομία δέχτηκε ισχυρό πλήγμα από την πανδημία του κορωνοϊού COVID-19 (ύφεση -8,2%), το ποσοστό ανεργίας κινήθηκε πτωτικά. Το ίδιο συνέβη και στις οικονομίες της Ιταλίας, της Γαλλίας και της Πολωνίας. Σε όλες τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 27 κρατών μελών καταγράφηκε αύξηση του ποσοστού ανεργίας (η μέση ετήσια μεταβολή ανήλθε σε 1 ποσοστιαία μονάδα).
Η ανεργία στην Ευρώπη
Τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης, υπό τη μορφή επιδοτήσεων, είχαν ως αποτέλεσμα την πολύ μικρή – τηρουμένων των αναλογιών – μείωση της απασχόλησης σε όρους ατόμων κατά -0,9% ΥοΥ (-33,5 χιλιάδες άτομα YoY). Εντούτοις, σε όρους ωρών εργασίας, η απασχόληση στην Ελλάδα μειώθηκε κατά -11,2% YoY το 2020 (στοιχεία εθνικών λογαριασμών) αντικατοπτρίζοντας τη βαθιά συρρίκνωση της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας. Επιπρόσθετα, λόγω των περιοριστικών μέτρων (π.χ. αναστολή λειτουργίας επιχειρήσεων) ένα ποσοστό των ανέργων έπαψε να αναζητά εργασία και οδηγήθηκε εκτός εργατικού δυναμικού. Συγκεκριμένα, ο αριθμός των ανέργων συρρικνώθηκε κατά -6,6% ΥοΥ (-54,1 χιλιάδες άτομα YoY) και των ατόμων που ανήκουν στον μη ενεργό πληθυσμό αυξήθηκε κατά 1,6% YoY (51,5 χιλιάδες άτομα YoY).
Για το 2021, η προβλεπόμενη ανάκαμψη της οικονομίας – ειδικά από το 3ο τρίμηνο 2021 και έπειτα – συντείνει στην περαιτέρω μείωση του ποσοστού ανεργίας στην Ελλάδα. Από την άλλη πλευρά, η σταδιακή άρση των μέτρων στήριξης της απασχόλησης εκ μέρους των ασκούντων την οικονομική πολιτική και η πιθανή αναζήτηση εργασίας –όταν ομαλοποιηθούν οι συνθήκες στο μέτωπο της πανδημίας– από ένα ποσοστό των ατόμων που σήμερα ταξινομείται εκτός εργατικού δυναμικού, δημιουργούν δυνάμεις προς την αντίθετη κατεύθυνση.