Ηλεκτρονικό «μάτι» στην αγορά εργασίας με ψηφιακή κάρτα και Εργάνη ΙΙ

Πλήρη εποπτεία εξ αποστάσεως στην αγορά εργασίας με ηλεκτρονικά μέσα θα αποκτήσουν το υπουργείο Εργασίας και νέα Επιθεώρηση Εργασίας, που θα λειτουργεί ως ανεξάρτητη αρχή στα πρότυπα της ΑΑΔΕ. Το νέο νομοσχέδιο για τις εργασιακές σχέσεις «οπλίζει» τις αρχές με την ψηφιακή κάρτα εργασίας, που, σε συνδυασμό με το αναβαθμισμένο πληροφοριακό σύστημα Εργάνη (Εργάνη ΙΙ) θα δίνουν στους ελεγκτές πλήρη εικόνα για τον χρόνο απασχόλησης κάθε εργαζόμενου.

Πολιτικός στόχος αυτών των αλλαγών είναι να κλείσουν τα τεράστια κενά που επέτρεπαν επί δεκαετίες σε εργοδότες να παραβιάζουν τα εργασιακά δικαιώματα του προσωπικού, επειδή ήταν πρακτικά αδύνατο να εποπτευθούν αποτελεσματικά, με επιτόπιους ελέγχους, όλες οι ελληνικές επιχειρήσεις, ενώ και οι εργαζόμενοι κατά κανόνα δίσταζαν να έλθουν σε αντιπαράθεση με τους εργοδότες, προχωρώντας σε καταγγελίες στην Επιθεώρηση Εργασίας.

Η νέα, ψηφιακή κάρτα εργασίας ουσιαστικά θα διασυνδέει ηλεκτρονικά κάθε επιχείρηση με το σύστημα Εργάνη, για να καταγράφεται ο χρόνος εργασίας κάθε απασχολούμενου. Μάλιστα, προβλέπονται πολύ υψηλά πρόστιμα και κυρώσεις που φθάνουν ως προσωρινό «λουκέτο» σε επιχείρηση για τους εργοδότες που δεν κάνουν χρήση της ψηφιακής κάρτας.

Ειδικότερα, σύμφωνα με όσα προβλέπει το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας,

• Επιχειρήσεις - εργοδότες υποχρεούνται να διαθέτουν και να λειτουργούν ηλεκτρονικό σύστημα μέτρησης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων τους, άμεσα συνδεδεμένο και διαλειτουργικό, σε πραγματικό χρόνο, με το Πληροφοριακό Σύστημα ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ.
• Η μέτρηση του χρόνου εργασίας πραγματοποιείται με τη χρήση ψηφιακής κάρτας εργασίας. Με τη χρήση της, καταγράφεται σε πραγματικό χρόνο στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ κάθε μεταβολή που αφορά στον χρόνο εργασίας των εργαζομένων, όπως ιδίως, η ώρα έναρξης και λήξης της εργασίας, το διάλειμμα, η υπέρβαση του νόμιμου ωραρίου εργασίας και κάθε είδους άδεια.
• Τα στοιχεία της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας διασταυρώνονται με τα στοιχεία που αναγράφονται στην Αναλυτική Περιοδική Δήλωση (Α.Π.Δ.) που υποβάλλεται από την επιχείρηση. Είναι δυνατή η αυτοματοποιημένη προσυμπλήρωση της Α.Π.Δ. από το Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ βάσει των στοιχείων που εισάγονται με τη χρήση της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας.
• Η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας αξιοποιείται από την Επιθεώρηση Εργασίας για τον έλεγχο τήρησης του ωραρίου των επιχειρήσεων. Εάν, κατά τον επιτόπιο έλεγχο σε επιχείρηση, διαπιστωθεί ότι η ψηφιακή κάρτα εργαζόμενου δεν είναι ενεργοποιημένη, επιβάλλεται στον εργοδότη πρόστιμο δέκα χιλιάδων πεντακοσίων (10.500) ευρώ ανά εργαζόμενο που δεν έχει ενεργοποιημένη ψηφιακή κάρτα.
• Σε περίπτωση που σε τρεις ελέγχους, εντός χρονικού διαστήματος δώδεκα (12) μηνών, διαπιστωθεί η παράβαση της παρούσας επιβάλλεται προσωρινή διακοπή λειτουργίας της επιχείρησης για χρονικό διάστημα δεκαπέντε (15) ημερών.

Το σύστημα Εργάνη ΙΙ

Μια πολύ σημαντική αλλαγή που έρχεται με το νέο θεσμικό πλαίσιο είναι η αναβάθμιση του Πληροφοριακού Συστήματος Εργάνη, στο πλαίσιο της οποίας δημιουργούνται ένα νέο μητρώο που θα συγκεντρώνει τις παραβάσεις και ένα άλλο όπου θα καταγράφονται οι καλοί εργοδότες, με την κωδική ονομασία Περσέας.

Όπως αναφέρει το νομοσχέδιο,

• Το πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» (Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ) αναβαθμίζεται, απλουστεύεται και μετεξελίσσεται ψηφιακά σε πληροφοριακό σύστημα με την ονομασία «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ» (Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ).
• Στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ υποβάλλονται σε ψηφιακή μορφή τα στοιχεία που είναι απαραίτητα για την εποπτεία της αγοράς εργασίας και ιδίως τα παρακάτω:

α) η σύμβαση εργασίας και η αναγγελία πρόσληψης του εργαζομένου,

β) κάθε τροποποίηση της σύμβασης εργασίας και η σχετική δήλωση μεταβολών στοιχείων της εργασιακής σχέσης του εργαζομένου με το έντυπο «Δήλωση Στοιχείων Εργασιακής Σχέσης» και ιδίως τα στοιχεία που σχετίζονται με μεταβολή αποδοχών, μετατροπή σύμβασης ορισμένου χρόνου σε αορίστου, μετατροπή μερικής-εκ περιτροπής σε πλήρη απασχόληση, αλλαγή ειδικότητας, μεταβολή προσώπου του εργοδότη,

γ) η κτήση ή η απώλεια μιας από τις ιδιότητες της περ. α του άρθρου 2 της Διεθνούς Συμβάσεως της Διεθνούς Διασκέψεως της Ουασινγκτώνος που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2269/1920 (Α' 145).

δ) η αναγγελία της λύσης της σύμβασης εργασίας (απόλυση ή οικειοθελής αποχώρηση ή λήξη συμφωνημένου χρόνου ή κοινή συμφωνία) που γίνεται με την υποβολή του εντύπου «Εντυπο λύσης της Σχέσης Εργασίας»,

ε) ο ετήσιος πίνακας προσωπικού του άρθρου 16 του ν. 2874/2000 (Α' 286),

στ) το μητρώο παραβατικότητας,

ζ) το «Λευκό Μητρώο Συνεπών Επιχειρήσεων - ΠΕΡΣΕΑΣ».

• Στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ τηρούνται μητρώα και καταχωρούνται ψηφιακά στοιχεία που σχετίζονται με την άσκηση των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων και των συλλογικών διαπραγματεύσεων και ιδίως τα παρακάτω:

α) το Γενικό Μητρώο Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Εργαζομένων (ΓΕ.ΜΗ.Σ.Ο.Ε.),

β) το Γενικό Μητρώο Οργανώσεων Εργοδοτών (ΓΕ.ΜΗ.Ο.Ε.).

• Είναι δυνατόν μέσω του Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ να καταρτίζονται και να τροποποιούνται συμβάσεις εργασίας. Η κατάρτιση σύμβασης εργασίας μέσω του Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ υποκαθιστά τον έγγραφο τύπο.
• Στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ καταχωρίζεται υποχρεωτικά η αναγωγή των αμοιβών, μισθών ή ημερομισθίων, σε αμοιβή ανά ώρα εργασίας.