Αλλαγές στο ποινολόγιο για μη τήρηση λογιστικών βιβλίων, μη υποβολή φορολογικών δηλώσεων καθώς και για παραβιάσεις και παραποιήσεις στους φορολογικούς ηλεκτρονικούς μηχανισμούς (ΦΗΜ), με τον καθορισμό ανώτατων ορίων στα πρόστιμα και απαλλαγές, προβλέπει τροπολογία του υπουργείου Οικονομικών που κατατέθηκε στο νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης για τις στρατηγικές επενδύσεις.
Η νέα ρύθμιση αφορά υποθέσεις μέχρι την 29η Νοεμβρίου 2021 για τις οποίες δεν έχουν εκδοθεί οριστικές πράξεις επιβολής προστίμου.
Όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση, με την προτεινόμενη διάταξη εξορθολογίζεται το ύψος των επιβαλλόμενων προστίμων μέσω του καθορισμού ανώτατων ορίων. Tα πρόστιμα για μη διαφύλαξη ή μη προσκόμιση των ΦΗΜ, των φορολογικών μνημών, καθώς και των αρχείων που δημιουργούν οι ΦΗΜ επιβάλλονται μόνο στο πλαίσιο διενέργειας μερικού επιτόπιου ελέγχου πρόληψης. Δεν εφαρμόζονται τα ανώτατα όρια όταν ο υπαίτιος της παράβασης είναι ο κάτοχος-χρήστης του φορολογικού ηλεκτρονικού μηχανισμού, ενώ δεν επιβάλλεται πρόστιμο λόγω δήλωσης απώλειας ΦΗΜ πριν την έκδοση της εντολής επιτόπιου ελέγχου σε φορολογούμενους.
Ειδικότερα η τροπολογία ανά είδος παράβασης προβλέπει τα εξής:
Πρόστιμα για παραβάσεις μη τήρησης λογιστικών αρχείων και μη διαφύλαξης φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών (ΦΗΜ) και φορολογικών μνημών και αρχείων που δημιουργούν οι ΦΗΜ.
Σε περίπτωση που διαπιστώνεται, μετά από το πέρας του χρόνου κατάρτισης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, ότι η ελεγχόμενη οντότητα δεν τήρησε τα προβλεπόμενα από τις σχετικές διατάξεις λογιστικά αρχεία (βιβλία), επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το 15% επί των εσόδων της από επιχειρηματική δραστηριότητα για κάθε ελεγχόμενο έτος για το οποίο διαπιστώνονται τα ανωτέρω, όπως αυτά προκύπτουν από τον μέσο όρο των δηλωθέντων εσόδων με τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος των 3 τελευταίων φορολογικών ετών, μη συμπεριλαμβανομένου εκείνου για το οποίο δεν έχει παρέλθει η προθεσμία υποβολής της οικείας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
Το πρόστιμο αυτό δεν μπορεί να είναι κατώτερο των 10.000 ευρώ ανά ελεγχόμενο έτος, εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης απλογραφικών βιβλίων ή των 30.000 ευρώ ανά ελεγχόμενο έτος, εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης διπλογραφικών βιβλίων, ούτε μπορεί να είναι ανώτερο του τριπλάσιου του κατά περίπτωση κατώτερου προστίμου.
Σε περίπτωση μη υποβολής έστω και μίας από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος των 3 τελευταίων φορολογικών ετών παρά την ύπαρξη σχετικής υποχρέωσης, το πρόστιμο υπολογίζεται με βάση τον μέσο όρο των εσόδων των υποβληθεισών δηλώσεων και δεν μπορεί να είναι κατώτερο των 30.000 ευρώ ανά ελεγχόμενο έτος, εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης απλογραφικών βιβλίων και των 50.000 ευρώ ανά ελεγχόμενο έτος, εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης διπλογραφικών βιβλίων, ούτε μπορεί να είναι ανώτερο του τριπλάσιου του κατά περίπτωση κατώτερου προστίμου. Ως μη τήρηση των λογιστικών αρχείων (βιβλίων) λογίζεται και η μη ενημέρωση των λογιστικών αρχείων (βιβλίων) μετά από το πέρας του χρόνου κατάρτισης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων.
Η μη επίδειξη για οποιοδήποτε λόγο μετά από πρόσκληση του άρθρου 14 των λογιστικών αρχείων (βιβλίων) στον φορολογικό έλεγχο εξισώνεται με μη τήρηση αυτών.
Το πρόστιμο δεν επιβάλλεται, εφόσον η μη τήρηση ή ενημέρωση δεν επηρεάζει τη συμμόρφωση με τις φορολογικές υποχρεώσεις και την υποβολή φορολογικών δηλώσεων ή εφόσον με οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο είναι δυνατός ο προσδιορισμός της φορολογητέας ύλης και των αντίστοιχων φορολογικών υποχρεώσεων.
Στην περίπτωση που κατά τη διενέργεια μερικού επιτόπιου ελέγχου πρόληψης διαπιστώνεται ότι η ελεγχόμενη οντότητα δεν διαφύλαξε ή δεν προσκόμισε ύστερα από πρόσκληση του άρθρου 14 φορολογικούς ηλεκτρονικούς μηχανισμούς (Φ.Η.Μ.) και φορολογικές μνήμες και αρχεία που δημιουργούν οι Φ.Η.Μ., επιβάλλεται αναλόγως το πρόστιμο εκτός εάν πριν την έκδοση της σχετικής εντολής ελέγχου έχει δηλωθεί απώλεια των Φ.Η.Μ.
Πριν από την έκδοση της πράξης επιβολής του προστίμου, ο φορολογούμενος ή το ευθυνόμενο πρόσωπο καλείται εγγράφως από τον διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων να υποβάλει ενδεχόμενες αντιρρήσεις του.
Τα παραπάνω καταλαμβάνουν και υποθέσεις για τις οποίες μέχρι τις 29.11.2021 δεν έχουν εκδοθεί οριστικές πράξεις επιβολής προστίμου.
Πρόστιμα για παραβάσεις παραβίασης ή παραποίησης ή επέμβασης στη λειτουργία των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών (ΦΗΜ), καθώς και έκδοσης στοιχείων λιανικής πώλησης από ΦΗΜ, ο οποίος δεν λειτουργεί με εγκεκριμένες προδιαγραφές
Όταν ο υπαίτιος της παράβασης είναι ο κάτοχος-χρήστης του φορολογικού ηλεκτρονικού μηχανισμού, επιβάλλεται αναλόγως το ποσό του προστίμου χωρίς να εφαρμόζονται τα ανώτατα όρια. Η ρύθμιση καταλαμβάνει και υποθέσεις για τις οποίες μέχρι τις 29.11.2021 δεν έχουν εκδοθεί οριστικές πράξεις επιβολής προστίμου.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
