Το σχέδιο Δούκα για «Αθήνα των 15 λεπτών» και οι θεωρίες συνωμοσίας

Μετά την αποτυχία που σημείωσε ο Μεγάλος Περίπατος στην Αθήνα, μπαίνει στο τραπέζι το σχέδιο της «πόλης των 15 λεπτών» με την υποστήριξη του νέου δημάρχου Αθηνών.

Αν και δεν αναλαμβάνει τα καθήκοντα ο επόμενος δήμαρχος μέχρι τη νέα χρονιά, δημιουργούνται υψηλές προσδοκίες σχετικά με το έργο που θα παρουσιάσει, ειδικά μετά από το Μεγάλο Περίπατο που υποσχέθηκε πολλά και απογοήτευσε πολλούς.

Ένα από τα θέματα για τα οποία έχει ταχθεί υπέρ ο Χάρης Δούκας είναι το σχέδιο που μετατρέπει μεγάλα αστικά κέντρα ανά τον κόσμο σε πόλεις των 15 λεπτών.

Πρόκειται για μια ιδέα που ήρθε από το Παρίσι και προβλέπει ότι ο πολίτης θα έχει όσα χρειάζεται σε απόσταση περίπου 15 λεπτών με τα πόδια ή με το ποδήλατο από το σπίτι του. Η δουλειά, το σχολείο των παιδιών, το κέντρο υγείας, τα μαγαζιά, το γυμναστήριο, τα εστιατόρια, τα πάρκα, τα πολιτιστικά κέντρα, οι δημόσιες υπηρεσίες, όλα θα πρέπει να βρίσκονται σε απόσταση μέχρι 15 λεπτά από το σπίτι μας.

Παρά τις αντιδράσεις από διάφορες ομάδες συνωμοσιολόγων που τάσσονται κατά του έργου, ο νέος δήμαρχος σκοπεύει να εντάξει στο πρόγραμμα του αλλαγές που θα στοχεύουν στη μείωση των χρόνων της καθημερινής μετακίνησης του πολίτη, τονίζουν στενοί συνεργάτες του στο Business Daily. «Θεωρεί ότι το σχέδιο αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση», τονίζουν οι συνεργάτες του.

Περισσότερες από 16 πόλεις του κόσμου έχουν εφαρμόσει το σχέδιο της «πόλης των 15 λεπτών», ή προτίθενται να το κάνουν με διάφορα προγράμματα, τα οποία είτε αφορούν μεμονωμένες περιοχές είτε ολόκληρο τον επανασχεδιασμό της πόλης, μεταξύ των οποίων είναι το Μιλάνο, η Βαρκελώνη, το Μπουένος Άιρες, η Σαγκάη και η Μελβούρνη. Στην Κορέα έχουν ανεβάσει τον πήχη ακόμα πιο ψηλά και στοχεύουν να κάνουν τη Σεούλ μια πόλη των 10 λεπτών.

Ο Carlos Moreno, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης στη Γαλλία, θεωρείται ο πρώτος που επινόησε τον όρο «πόλεις των 15 λεπτών», το 2015 με επανασχεδιασμό του δημόσιου χώρου και όχι κατεδάφισή του ώστε να ξαναχτιστούν όλα. Στόχος είναι να γίνουν οι πόλεις πιο βιώσιμες και συνδεδεμένες, με λιγότερη χρήση ιδιωτικών αυτοκινήτων, πιο καθαρό αέρα, πιο πράσινους δρόμους και χαμηλότερα επίπεδα ρύπανσης που θερμαίνει τον πλανήτη.

Η ιδέα προωθείται από τη μη κυβερνητική οργάνωση C40 Cities, ένα δίκτυο περίπου 100 δημάρχων πόλεων από όλο τον κόσμο (συμπεριλαμβανομένης και της Αθήνας) που εστιάζει στην κλιματική αλλαγή και τη βιωσιμότητα. Στο επίκεντρο είναι ένας ανθρωποκεντρικός χωροταξικός ανασχεδιασμός των πόλεων για αστική ανάπτυξη μικτής χρήσης.

Οι αντιδράσεις

Η ιδέα, ωστόσο, έχει γεννήσει μια σειρά από διαδικτυακές θεωρίες συνωμοσίας που σχετίζονται με το κλίμα. Για κάποιους συμπολίτες μας η πόλη των 15 λεπτών ακούγεται σαν μια συνωμοσία για να κλειστούν οι άνθρωποι στα σπίτια τους, περιορίζοντας τις μετακινήσεις και τις ατομικές τους ελευθερίες, κάτι παρόμοιο με αυτό που είχε συμβεί στην πανδημία και την απαγόρευση κυκλοφορίας του κοινού.

Στην Οξφόρδη, δημοτικοί σύμβουλοι δέχτηκαν απειλές θανάτου όταν συζητήθηκε ένα σχέδιο για μείωση της κυκλοφορίας. Πολλές φορές τα άτομα που εκτόξευαν τις απειλές δεν είχαν καμία σχέση με την Αγγλία. Τον κ. Moreno έχουν, επίσης, απειλήσει για το σχέδιο που επινόησε.

Στα social media, οι πόλεις των 15 λεπτών έχουν γίνει αφορμή για παραπληροφόρηση και θεωρίες συνωμοσίας με αμέτρητες αναρτήσεις.

Και στην Ελλάδα έχει «ανάψει» η συζήτηση, δείχνοντας το μεγάλο έργο που έχει μπροστά του ο κ. Δούκας για να δεχτούν οι Αθηναίοι το έργο.

Στο Χ, παλαιότερα γνωστό και ως Twitter, μια χρήστρια σχολιάζει προεκλογικά ότι «ο υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων με το ΠΑΣΟΚ μας εξηγεί πώς θα κάνει την Αθήνα πόλη των 15 λεπτών. Κάνουν τα πάντα για να μας επιβεβαιώσουν ότι ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ είναι πιστά κατοικίδια του ίδιου νεοφιλελεύθερου εκτρώματος. Κλασσικοί liberals του 21ου αιώνα, δηλαδή εχθροί της ελευθερίας».

Άλλος χρήστης στο Χ αποκάλεσε την ιδέα «μια δυστοπία 15 λεπτών», ενώ άλλος έγραψε πως «οι γειτονιές των 15 λεπτών είναι κλιματικές φυλακές».

Την ίδια στιγμή στο Facebook, μια ανάρτηση τονίζει ότι δεν πρέπει να έχουμε ψευδαισθήσεις για τις αλλαγές που θα γίνουν στην Αθήνα και ότι «smart cities mean dumb cities». Ένας ακόμα αναφέρει σχετικά με τον νέο δήμαρχο και την πόλη των 15 λεπτών: «Όλοι τους είναι ίδιοι και όλοι δουλεύουν για τη νέα τάξη πραγμάτων».