Η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά στη νέα Κοινή Δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης JA Stockpile, μια στρατηγική πρωτοβουλία που στοχεύει στη δημιουργία ολοκληρωμένων και βιώσιμων αποθεμάτων ιατρικών αντιμέτρων, τα οποία θα μπορούν να αξιοποιηθούν άμεσα σε περιόδους κρίσης.
Η δράση εγκαινιάστηκε με συνάντηση εργασίας στο Ελσίνκι στις 9-10 Σεπτεμβρίου 2025, στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι από 31 ευρωπαϊκές αρχές και 23 οργανισμούς από 25 χώρες.
Η πρωτοβουλία ήρθε ως απάντηση στις αδυναμίες που ανέδειξε η πανδημία COVID-19, όπως οι ελλείψεις σε κρίσιμα ιατρικά εφόδια, η έλλειψη συντονισμού και οι καθυστερήσεις στις αντιδράσεις των κρατών-μελών.
Παράλληλα, νέες απειλές, όπως η γεωπολιτική αστάθεια, οι πυρηνικοί κίνδυνοι και η κλιματική κρίση, καθιστούν επιτακτική την ανάγκη για ένα πιο αποτελεσματικό και ανθεκτικό σύστημα υγειονομικής ασφάλειας στην Ευρώπη.
Η χώρα μας συμμετέχει στο έργο μέσω του Υπουργείου Υγείας, το οποίο έχει την ευθύνη του εθνικού συντονισμού και της συμμόρφωσης με τις κατευθύνσεις του προγράμματος EU4Health.
Συμμετέχουν επίσης ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ), που συμβάλλει στη διαμόρφωση πολιτικών για τα ιατρικά αντίμετρα, καθώς και η 3η Υγειονομική Περιφέρεια Μακεδονίας (3η ΥΠΕ), που αναλαμβάνει την επιχειρησιακή εφαρμογή δράσεων σε περιφερειακό επίπεδο.
«Η εμπειρία της πανδημίας απέδειξε ότι η ετοιμότητα και η συνεργασία είναι τα πιο ισχυρά μας “όπλα” σε μια κρίση δημόσιας υγείας. Η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά σε αυτή τη νέα ευρωπαϊκή στρατηγική, συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός πιο ασφαλούς και ανθεκτικού συστήματος υγείας», τονίζει ανώτατος αξιωματούχος του υπουργείου.
Η ελληνική συμμετοχή στο έργο JA Stockpile επικεντρώνεται σε μια σειρά από στρατηγικές πρωτοβουλίες που ενισχύουν την ετοιμότητα της χώρας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι σε μελλοντικές υγειονομικές κρίσεις.
Πρώτος βασικός στόχος είναι ο σχεδιασμός μιας στρατηγικής βιωσιμότητας, ώστε οι δράσεις που αναπτύσσονται στο πλαίσιο του έργου να έχουν συνέχεια και μετά την ολοκλήρωσή του.
Αυτό σημαίνει ενσωμάτωση των πρακτικών και των μηχανισμών που θα προκύψουν στις εθνικές πολιτικές υγείας, δημιουργώντας μια σταθερή βάση για τη μακροπρόθεσμη διαχείριση κρίσεων.
Παράλληλα, δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην κατάρτιση και εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού. Μέσα από εξειδικευμένα προγράμματα, οι αρμόδιες υπηρεσίες θα ενισχύσουν τις δεξιότητές τους στη διαχείριση στρατηγικών αποθεμάτων, εξασφαλίζοντας ότι τα κατάλληλα πρόσωπα διαθέτουν την τεχνογνωσία για να ανταποκριθούν άμεσα σε περιόδους έκτακτης ανάγκης.
Ένα ακόμη σημαντικό σκέλος είναι η ποσοτικοποίηση και ανάλυση των αποθεμάτων, με την ανάπτυξη μεθόδων και εργαλείων που θα επιτρέπουν την ακριβή εκτίμηση των αναγκών και την αποτελεσματική παρακολούθηση των διαθέσιμων πόρων.
Η ακριβής καταγραφή και αξιολόγηση αυτών των στοιχείων είναι κρίσιμη για τη γρήγορη και στοχευμένη ανταπόκριση σε καταστάσεις κρίσης.
Η διακρατική συνεργασία αποτελεί επίσης κεντρικό πυλώνα της δράσης. Στόχος είναι η δημιουργία ενός ισχυρού πλαισίου συνεργασίας μεταξύ των κρατών-μελών, το οποίο θα διευκολύνει την ανταλλαγή και την κοινή χρήση στρατηγικών αποθεμάτων, ενισχύοντας τη συνολική ευρωπαϊκή ετοιμότητα και αλληλεγγύη.
Τέλος, η ψηφιοποίηση και η καινοτομία παίζουν καθοριστικό ρόλο στην αποτελεσματική διαχείριση των αποθεμάτων.
Η εφαρμογή προηγμένων ψηφιακών εργαλείων θα επιτρέψει την παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο, ενώ η έρευνα για την παράταση της διάρκειας ζωής κρίσιμων ιατρικών προϊόντων θα συμβάλει στη βέλτιστη αξιοποίησή τους, μειώνοντας το κόστος και ενισχύοντας τη διαθεσιμότητα σε περιόδους ανάγκης.
Μέσα από αυτές τις δράσεις, το έργο JA Stockpile φιλοδοξεί να διαμορφώσει ένα ανθεκτικό, συντονισμένο και τεχνολογικά προηγμένο σύστημα στρατηγικών αποθεμάτων που θα θωρακίσει την υγειονομική ασφάλεια της Ευρώπης.
Το JA Stockpile εντάσσεται στη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Υγεία, προωθώντας την προσέγγιση “One Health” και συμβάλλοντας στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής αυτονομίας σε περιόδους κρίσεων. Μέσω της συμμετοχής της, η Ελλάδα αποκτά καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής πολιτικής για τα ιατρικά αντίμετρα, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει τη δική της εθνική ετοιμότητα.
Όπως υπογράμμισε πηγή του Υπουργείου Υγείας, «μέσα από τη συνεργασία μας με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και την ανάπτυξη κοινών εργαλείων, διασφαλίζουμε ότι η χώρα μας θα είναι καλύτερα προετοιμασμένη να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε υγειονομική κρίση στο μέλλον».
Το έργο JA Stockpile χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος EU4Health (2021-2027).
Οι απόψεις και οι γνώμες που εκφράζονται στο παρόν άρθρο ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες και δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα τις θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ευρωπαϊκού Εκτελεστικού Οργανισμού Υγείας και Ψηφιακής Τεχνολογίας (HADEA).