Ένα εντυπωσιακό κύμα με αστέρια, που εκτείνεται από το κέντρο του Γαλαξία μας προς τα εξωτερικά του όρια, εντόπισε το διαστημικό τηλεσκόπιο Gaia του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση.
Το τηλεσκόπιο Gaia έχει καταγράψει με ακρίβεια τις ταχύτητες και τις κινήσεις των άστρων του Γαλαξία, αποκαλύπτοντας ότι ο γαλαξιακός δίσκος παρουσιάζει ταλαντώσεις παρόμοιες με την κίνηση μιας σβούρας. Μέσα από την ανάλυση των δεδομένων του, οι επιστήμονες εντόπισαν ένα μεγάλο κύμα που μετακινεί άστρα σε αποστάσεις δεκάδων χιλιάδων ετών φωτός από τον Ήλιο. Η ESA παρομοιάζει αυτό το φαινόμενο με τους κυματισμούς που προκαλεί μια πέτρα όταν πέφτει σε λίμνη.
Οι χάρτες του Γαλαξία που δημιουργήθηκαν με τη βοήθεια των δεδομένων Gaia δείχνουν ότι το κύμα εκτείνεται σε μεγάλο μέρος του γαλαξιακού δίσκου, επηρεάζοντας άστρα σε αποστάσεις 30 έως 65 χιλιάδων ετών φωτός από το κέντρο.
Η ανακάλυψη έγινε μέσω της μελέτης των θέσεων και των κινήσεων νεαρών γιγάντιων αστεριών και Κηφείδων, μιας κατηγορίας μεταβλητών άστρων που αποτελούν σημαντικούς δείκτες για τη μέτρηση γαλαξιακών και εξωγαλαξιακών αποστάσεων. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι, καθώς τα αστέρια κινούνται με το κύμα, πιθανότατα και το αέριο στον δίσκο συμμετέχει στη συγκεκριμένη κυματοειδή ροή.
Η προέλευση των γαλαξιακών αυτών δονήσεων παραμένει άγνωστη. Μία πιθανή εξήγηση είναι μια παλαιότερη σύγκρουση με νάνο γαλαξία, αν και αυτό το σενάριο απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση. Επιπλέον, το φαινόμενο ίσως συνδέεται με το λεγόμενο Κύμα Ράντκλιφ, μια κυματοειδή κίνηση μικρότερης κλίμακας που παρατηρείται σε απόσταση 500 ετών φωτός από τον Ήλιο, αλλά σε διαφορετική περιοχή του γαλαξιακού δίσκου.
Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό "Astronomy and Astrophysics".
Πηγή: ESA/Gaia/DPAC, S. Payne-Wardenaar, E. Poggio et al (2025)