Σοκ προκάλεσε στις διεθνείς αγορές την προηγούμενη εβδομάδα η κίνηση του οίκου αξιολόγησης Fitch Ratings να προχωρήσει στην υποβάθμιση της αμερικανικής οικονομίας. Η Fitch προχώρησε στην υποβάθμιση του κατά μια βαθμίδα (από το επίπεδο AAA στο AA+), του μακροπρόθεσμου αξιόχρεου των ΗΠΑ, απόφαση που όπως τόνισε ο οίκος αντανακλά την εκτίμησή του πως η δημοσιονομική κατάσταση θα επιδεινωθεί την προσεχή τριετία και πως το άχθος του δημοσίου χρέους είναι υψηλό και αυξανόμενο.
Η απόφαση προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων στις ΗΠΑ και μεγάλο εκνευρισμό στο αμερικανικό οικονομικό επιτελείο και στον Λευκό Οίκο ενώ πολλοί οικονομολόγοι και αναλυτές έσπευσαν να ειρωνευτούν την Fitch επισημαίνοντας ότι στερείται λογικής το γεγονός ο Καναδάς να απολαμβάνει υψηλότερη πιστοληπτική αξιολόγηση από τις ΗΠΑ δεδομένου ότι και η οικονομία αλλά και η άμυνα του Καναδά εξαρτώνται από τις ΗΠΑ.
Δεδομένο ότι η ΗΠΑ είναι η ισχυρότερη οικονομία του πλανήτη, επηρεάζοντας σχεδόν το σύνολο της υφηλίου, η κίνηση της Fitch προκάλεσε κλυδωνισμούς στα χρηματιστήρια. Την περασμένη Τρίτη 1η Αυγούστου και οι τρεις δείκτες της Wall Street σημείωσαν «βουτιά» με τον τεχνολογικό Nasdaq να σημειώνει απώλειες -2,17%, ο S&P 500 να υποχωρεί κατά -1,38% ενώ ο βιομηχανικός Dow Jones είχε πτώση -0,98% Στην Ευρώπη όλοι οι δείκτες κινήθηκαν πτωτικά, χάνοντας από -1,26% έως -1,83%. Οι πιέσεις συνεχίστηκαν και τις επόμενες ημέρες.
Δίκαιη ή άδικη η απόφαση του οίκου Fitch;
Όπως ο ίδιος αναφέρει στο report του η υποβάθμιση αντανακλά μια «διάβρωση της διακυβέρνησης» που έχει «εκδηλωθεί σε επανειλημμένες αντιπαραθέσεις για το όριο του χρέους και αποφάσεις της τελευταίας στιγμής». Αυτό συμβαίνει μάλιστα ανά τακτά χρονικά διαστήματα, καθώς ένας νόμος που χρονολογείται από το 1917 οδήγησε σε ένα σταθερό συνολικό όριο δανεισμού σε δολάρια - το ανώτατο όριο χρέους - το οποίο μπορεί να αυξηθεί μόνο με συμφωνία του Κογκρέσου και του προέδρου.
Αυτό το φάντασμα πλανήθηκε πάνω από τις ΗΠΑ για το πρώτο εξάμηνο του 2023, καθώς οι ΗΠΑ πλησίαζαν επικίνδυνα στο όριο χρέους των σχεδόν 31,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων και οι πολιτικοί έτρεχαν προς τα κάτω. Η αντιπαράθεση επιλύθηκε στα τέλη Μαΐου, αλλά τροφοδότησε και πάλι την αβεβαιότητα σχετικά με τη δέσμευση των πολιτικών ηγετών των ΗΠΑ να αφήσουν στην άκρη την επικίνδυνη ρητορική και να ανταποκριθούν στην αποπληρωμή των ομολόγων για ένα αυξανόμενο βάρος χρέους.
Η αξιολόγηση ΑΑ+ είναι ένα επίπεδο κάτω από το ΑΑΑ, που σημαίνει ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν πλέον αυτό που η Fitch ορίζει ως «υψηλότερη πιστωτική ποιότητα». Ενώ η Fitch λέει ότι οι αξιολογήσεις ΑΑ υποδηλώνουν «προσδοκίες πολύ χαμηλού κινδύνου αθέτησης», αυτό είναι ένα βήμα κάτω από τη «χαμηλότερη προσδοκία κινδύνου αθέτησης» για τους δανειολήπτες ΑΑΑ. Ομοίως, η κορυφαία αξιολόγηση απονέμεται μόνο σε περιπτώσεις «εξαιρετικά ισχυρής ικανότητας» να ανταποκριθούν στις οικονομικές υποχρεώσεις, ενώ οι πιστοληπτικές βαθμολογίες της βαθμίδας ΑΑ υποδηλώνουν «πολύ ισχυρή ικανότητα», σύμφωνα με τη Fitch. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η Fitch θεωρείται ο μικρότερος από τους «τρεις μεγάλους» οίκους αξιολόγησης, στους οποίους περιλαμβάνονται η Moody's Investors Service και η S&P.
Οι οίκοι αξιολογούν την οικονομική ισχύ των εκδοτών ομολόγων, συμπεριλαμβανομένων των κυβερνήσεων, και τους δίνουν πιστωτικές βαθμολογίες που κατατάσσουν την ικανότητά τους να ανταποκριθούν στις πληρωμές του χρέους.
Οι επενδυτές βασίζονται συχνά στις αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας όταν αγοράζουν ομόλογα και οι αξιολογήσεις τους μπορεί να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στον καθορισμό του ύψους του επιτοκίου που καταβάλλει ένας δανειολήπτης για να αντλήσει κεφάλαια στις κεφαλαιαγορές. Παρόλα αυτά, τα επιτόκια των ΗΠΑ συγκρατούνται λόγω της ζήτησης για το δολάριο, το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα και για τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα, τα οποία θεωρούνται το παγκόσμιο περιουσιακό στοιχείο αναφοράς χωρίς κίνδυνο.
Η ομάδα των χωρών που εξακολουθούν να λαμβάνουν κορυφαίες βαθμολογίες για την πιστοληπτική τους ικανότητα είναι μια ομάδα που φθίνει. Η Αυστραλία, η Γερμανία, η Σιγκαπούρη και η Ελβετία εξακολουθούν να έχουν τις κορυφαίες αξιολογήσεις και από τους τρεις οίκους, σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε το Bloomberg. Η Fitch αξιολογεί επίσης τον Καναδά με ΑΑ+.
Η Κίνα, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο μετά τις ΗΠΑ, έχει βαθμολογία Α+ από τον οίκο, τρεις βαθμίδες χαμηλότερα. Η αξιολόγηση του κράτους μπορεί να λειτουργήσει ως ανώτατο όριο για το πόσο ψηλά αξιολογείται μια εταιρεία στη χώρα αυτή, αλλά όχι σε όλες τις περιπτώσεις. Ο αριθμός των εταιρειών με αξιολόγηση επιπέδου ΑΑΑ από οποιονδήποτε από τους τρεις μεγάλους οίκους είναι μια φθίνουσα συνομοταξία, αλλά περιλαμβάνει γνωστά ονόματα όπως η Microsoft Corp. και η Johnson & Johnson.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
