Ο κύριος στόχος της πολιτικής συνοχής της ΕΕ είναι η επίτευξη οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής. Αναμφισβήτητα, μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και την επακόλουθη ύφεση, η ΕΕ έχει δώσει προτεραιότητα στην απασχόληση και την ανάπτυξη έναντι της κοινωνικής συνοχής. Πριν από την πανδημία COVID-19, οι οικονομικές συνθήκες βελτιώνονταν γενικά, μετά την οικονομική-χρηματοπιστωτική κρίση, με την επιστροφή της οικονομικής ανάπτυξης και τη μείωση των επιπέδων ανεργίας σε πολλά κράτη μέλη, ανάμεσα τους και η Ελλάδα.
Παρά τη μείωση της ανεργίας, 118 εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ εξακολουθούσαν να διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2017). Η πανδημία COVID-19 έχει τεράστιες οικονομικές επιπτώσεις, πέρα από τα μεγάλα προβλήματα στον τομέα της υγείας. Στους συμβιβασμούς μεταξύ υγείας και οικονομίας, η κοινωνική συνοχή κινδυνεύει να παραμεληθεί ή να περιθωριοποιηθεί για να ευνοηθεί μια γρήγορη, βραχυπρόθεσμη ανάκαμψη. Στόχος της στρατηγικής ΕΕ 2020 ήταν η μείωση του αριθμού των πολιτών που διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού κατά 20 εκατομμύρια.
Ο στόχος αυτός παραμένει κάπως μακριά και η πρόοδος στην κοινωνική διάσταση φαίνεται να καθυστερεί τους οικονομικούς στόχους. Ομοίως, τα κοινωνικά ζητήματα φαίνεται να διευρύνονται στο εσωτερικό των κρατών μελών, με σημαντικές περιφερειακές και εδαφικές διακυμάνσεις και νέες προκλήσεις ανοίγουν το δρόμο για την επέκταση του πεδίου δράσης της πολιτικής συνοχής της ΕΕ (π.χ. μετανάστευση, ανεργία των νέων, φτώχεια).
Είναι απαραίτητο λοιπόν να εντοπιστούν και να αναγνωριστούν σημαντικοί κοινωνικοί δείκτες, οι οποίοι και θα αναδείξουν τα κενά της κοινωνικής συνοχής. Η κοινωνική συνοχή δεν μεταφράζεται σε πόσα χρήματα και πόρους δίνονται σε κάποιες πολιτικές, αλλά κατά πόσο αυτές οι πολιτικές συνέβαλαν ουσιαστικά στην βελτίωση της ζωής συγκεκριμένων κοινωνικών κατηγοριών. Η καταπολέμηση της ανεργίας των νέων δεν γίνεται με το να δίνεις κάποια επιδόματα, αλλά να δημιουργείς εκείνες τις συνθήκες ώστε να υπάρχουν νέες και βιώσιμες δουλειές.
Στο πλαίσιο αυτό, η ανάπτυξη ικανοτήτων στις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες είναι κρίσιμη παράμετρος για την κοινωνική συνοχή και ολοκλήρωση και όλες οι κυβερνήσεις μέσω των προγραμμάτων τους θα πρέπει να στοχεύουν σε αυτήν. Μόνο τότε θα μπορούμε να μιλάμε για ενίσχυση και ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής.
Ο κ. Γιώργος Μελέας είναι Εθνικός Εμπειρογνώμονας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και πρώην Ακόλουθος στην Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
