Στο πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 23ης Μαρτίου 2023, όπου συζητήθηκε η ευρωπαϊκή αντίδραση προς την πρωτοβουλία των ΗΠΑ για το Inflation Reduction Act, τονίζεται η εξασφάλιση πλήρους κινητοποίησης της διαθέσιμης χρηματοδότησης και των υφιστάμενων χρηματοδοτικών μέσων και χορήγησή τους υπό ελαστικότερους όρους, ώστε να παρέχεται έγκαιρη και στοχευμένη στήριξη σε στρατηγικούς τομείς, χωρίς να επηρεάζονται οι στόχοι της πολιτικής συνοχής. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι έχει σημειώσει την πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει, πριν από το καλοκαίρι του 2023, πρόταση σχετικά με Ταμείο Ευρωπαϊκής Κυριαρχίας για τη στήριξη των επενδύσεων σε στρατηγικούς τομείς.
Είναι φανερό ότι στο πλαίσιο των πρόσφατων εξελίξεων σε ΗΠΑ, Κίνα και Ρωσία πολλά θα πρέπει να αλλάξουν στον ρόλο λειτουργίας της ενιαίας αγοράς και ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η εύρυθμη λειτουργία της ενιαίας αγοράς παραμένει θεμελιώδης για την επιτυχία της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης, τη μελλοντική μας ανάπτυξη και την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή.
Μιλώντας για την εδαφική και οικονομική συνοχή θα πρέπει να τονίσουμε ότι η συζήτηση έχει ξεκινήσει για το μέλλον της πολιτικής συνοχής όπου η τάση τείνει προς την ευελιξία στον σχεδιασμό και στην εφαρμογή των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων, ειδικά στις ασύμμετρες επιπτώσεις των διαφόρων κρίσεων που έχουμε βιώσει τα τελευταία χρόνια.
Υπάρχουν πολλοί υποστηρικτές της άποψης ότι η νέα μορφή της συνοχής θα πρέπει να περιέχει πολλά χαρακτηριστικά του Ταμείου Ανάκαμψης. Τούτα, πέραν της ευελιξίας, είναι η επιλεξιμότητα των μεγάλων επιχειρήσεων σε προγράμματα ενίσχυσης, οι στοχευμένες χρηματοδοτήσεις, αλλά και η κατάταξη των περιφερειών για ενίσχυση. Αναμφίβολα, τούτα θα πρέπει να συνοδεύονται με προϋποθέσεις, ορόσημα και μεταρρυθμίσεις ώστε να γίνονται οι εκταμιεύσεις.
Από την άλλη πλευρά, η συνοχή είναι απολύτως απαραίτητο να διατηρήσει τα μοναδικά της χαρακτηριστικά, όπως την αρχή της εταιρικότητας (partnership principle) την κοινή διαχείριση (shared management) αντί της κεντρικής διαχείρισης, ενώ θα πρέπει να ενισχυθεί η ιδιοκτησία (ownership) των προγραμμάτων που εφαρμόζουν τα κράτη-μέλη και τούτο θα γίνει μόνο εφόσον τα χρήματα για την συνοχή παραμείνουν τα ίδια ή αυξηθούν από την αναθεώρηση.
Σε μια άκρως μεταβαλλόμενη περίοδο, η συνοχή θα πρέπει να προσαρμόζεται για να συνεχίζει να επιτελεί τον σημαντικό της ρόλο: τη σύγκλιση των περιφερειών της ΕΕ.
Ο κ. Γιώργος Μελέας είναι Εθνικός Εμπειρογνώμονας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
