Ο Ούγγρος συγγραφέας Λάσλο Κρασναχορκάι τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2025, όπως ανακοίνωσε σήμερα η επιτροπή που απονέμει τα βραβεία.
Το βραβείο απονέμεται από τη Σουηδική Ακαδημία και συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 11 εκατομμυρίων κορωνών (περίπου 1,2 εκατ. δολάρια).
Σύμφωνα με τον Ματς Μαλ, Μόνιμο Γραμματέα της Σουηδικής Ακαδημίας, το βραβείο απονεμήθηκε στον Λάσλο Κρασναχορκάι για το "δυνατό και οραματικό έργο του το οποίο, εν μέσω του τρόμου της Αποκάλυψης, επαναβεβαιώνει τη δύναμη της τέχνης".
Ο Λάσλο Κρασναχορκάι, γεννημένος στις 5 Ιανουαρίου 1954 στην πόλη Γκιούλα της νοτιοανατολικής Ουγγαρίας, έχει σημαντικό αναγνωστικό κοινό στη Γερμανία, όπου έζησε για χρόνια, και στην Ουγγαρία, όπου θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς εν ζωή συγγραφείς.
Η Σουηδική Ακαδημία τον περιγράφει ως "έναν μεγάλο επικό συγγραφέα στην κεντροευρωπαϊκή παράδοση που εκτείνεται από τον Κάφκα μέχρι τον Τόμας Μπέρνχαρτ και χαρακτηρίζεται από τον παραλογισμό και τη γκροτέσκα υπερβολή". Παράλληλα, επισημαίνει την ικανότητά του να υιοθετεί διαφορετικά ύφη, συμπεριλαμβανομένων στοχαστικών και μελετημένων προσεγγίσεων με αναφορές στην Ανατολή.
Το ύφος του χαρακτηρίζεται από τον ίδιο ως "η πραγματικότητα που εξετάζεται μέχρι την τρέλα", ενώ οι μεγάλες φράσεις και οι μακροσκελείς παράγραφοι του έχουν αποδώσει τον χαρακτηρισμό "εμμονικός".
Ο Κρασναχορκάι μεγάλωσε σε εβραϊκή οικογένεια μεσαίας τάξης και αντλεί έμπνευση τόσο από τις εμπειρίες του στον κομμουνισμό όσο και από τα πολυάριθμα ταξίδια του, μετά την εγκατάστασή του στο εξωτερικό το 1987, αρχικά στο Δυτικό Βερολίνο μέσω υποτροφίας.
Το 2015, απέσπασε το βρετανικό διεθνές βραβείο Μπούκερ για το σύνολο του έργου του.
Είναι ο δεύτερος Ούγγρος συγγραφέας που τιμάται με Νόμπελ Λογοτεχνίας μετά τον Ίμρε Κέρτες το 2002. Έχει αναφέρει ως πηγές έμπνευσής του τον Φραντς Κάφκα, τον τραγουδιστή Τζίμι Χέντριξ και την ιαπωνική πόλη.
Πέρυσι, η συγγραφέας από τη Νότια Κορέα Χαν Κανγκ τιμήθηκε με το βραβείο, αποτελώντας την πρώτη γυναίκα από την Ασία που λαμβάνει το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Από την καθιέρωση του θεσμού, το Νόμπελ Λογοτεχνίας κυριαρχείται από άνδρες και δυτικούς συγγραφείς. Από τους 122 νικητές, μόνο 18 είναι γυναίκες, ενώ περιορισμένος αριθμός συγγραφέων από ασιατικές γλώσσες ή τη Μέση Ανατολή έχει τιμηθεί. Καμία αφρικανική γλώσσα δεν έχει ακόμη εκπροσωπηθεί στα βραβεία Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Στην ελληνική γλώσσα κυκλοφορούν τα βιβλία του Λάσλο Κρασναχορκάι "Πόλεμος και Πόλεμος" (2015), "Η μελαγχολία της αντίστασης" (2016), "Το τανγκό του Σατανά" (2018), "Η Σέιομπο πέρασε από εκεί κάτω" (2019), "Η επιστροφή του βαρόνου Βενκχάιμ" (2020), "Herscht 07769" (2023), όλα από τις εκδόσεις Πόλις.
Δύο από τα έργα του, "Το τανγκό του Σατανά" και "Η μελαγχολία της αντίστασης", μεταφέρθηκαν στον κινηματογράφο από τον σκηνοθέτη Μπέλα Ταρ.