Στην περιοχή της Ράφα στη νότια Λωρίδα της Γάζας, που παραμένει υπό ισραηλινό έλεγχο, σκοτώθηκε την περασμένη εβδομάδα ο Γιάσερ Αμπού Σαμπάμπ, επικεφαλής της ένοπλης πολιτοφυλακής Λαϊκές Δυνάμεις. Η οργάνωση αυτή αποτελεί μία από τις πολλές ένοπλες παλαιστινιακές ομάδες που αντιμάχονται τη Χαμάς και επιδιώκουν ενεργό ρόλο στο μέλλον του παλαιστινιακού θύλακα.
Μετά την κατάπαυση του πυρός τον Οκτώβριο, παρατηρείται αύξηση νέων μελών σε αυτές τις οργανώσεις, γεγονός που εντείνει τις πιέσεις προς τη Χαμάς και περιπλέκει τις προσπάθειες για σταθεροποίηση και ενοποίηση της περιοχής. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει παραδεχθεί ότι το Ισραήλ υποστηρίζει τέτοιες οργανώσεις, δηλώνοντας πως «έχει ενεργοποιήσει» φατρίες στη Γάζα, χωρίς να αποκαλύπτει περαιτέρω λεπτομέρειες.
Μετά τη δολοφονία του Αμπού Σαμπάμπ, ο υπαρχηγός της οργάνωσης, Γάσαν Ντουχίν, ανέλαβε την ηγεσία και δεσμεύτηκε να συνεχίσει τη δράση του προκατόχου του. Η Χαμάς εξακολουθεί να αρνείται τον αφοπλισμό, χαρακτηρίζοντας τις αντίπαλες παλαιστινιακές οργανώσεις ως συνεργάτες του Ισραήλ, θέση που συμμερίζεται και μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Γάζας.
Παρά τις απώλειές της, η Χαμάς διατηρεί τον έλεγχο στην πλειονότητα των περιοχών της Γάζας και εξακολουθεί να διαθέτει χιλιάδες μαχητές. Ωστόσο, σημαντικό τμήμα του εδάφους βρίσκεται υπό ισραηλινό έλεγχο, όπου δραστηριοποιούνται αντίπαλες οργανώσεις, εκτός της εμβέλειας της Χαμάς. Η εφαρμογή του «σχεδίου Τραμπ» για τη Γάζα παραμένει στάσιμη, χωρίς να διαφαίνεται άμεση προοπτική αποχώρησης των ισραηλινών δυνάμεων.
Αιγυπτιακές πηγές ασφαλείας αναφέρουν ότι οι παλαιστινιακές οργανώσεις που υποστηρίζονται από το Ισραήλ έχουν αυξήσει τον αριθμό των μαχητών τους, φτάνοντας περίπου τους 1.000, με 400 να έχουν ενταχθεί μετά την κατάπαυση του πυρός. Οι ίδιες πηγές εκτιμούν ότι οι δραστηριότητες αυτών των οργανώσεων θα ενταθούν όσο καθυστερεί η επίτευξη συνολικής συμφωνίας για το μέλλον της Γάζας.
Ενδοπαλαιστινιακές εντάσεις και διεθνείς παρεμβάσεις
Διπλωματικές πηγές επισημαίνουν ότι, παρά την έλλειψη λαϊκής στήριξης, η εμφάνιση αυτών των οργανώσεων αυξάνει τον κίνδυνο εσωτερικών συγκρούσεων. Μετά τον θάνατο του Αμπού Σαμπάμπ, κυκλοφόρησαν βίντεο με μαχητές να αποτίουν φόρο τιμής στον νεκρό ηγέτη και να υπόσχονται συνέχιση της δράσης.
Σε πρόσφατες δηλώσεις, ο νέος αρχηγός των Λαϊκών Δυνάμεων, Γάσαν Ντουχίν, τόνισε ότι ο θάνατος του προκατόχου του αποτελεί «μεγάλη απώλεια», αλλά η οργάνωση θα συνεχίσει τον ίδιο δρόμο με ακόμη μεγαλύτερη ένταση. Το Reuters επιβεβαίωσε ότι οι συγκεντρώσεις των μαχητών πραγματοποιούνται σε περιοχές υπό ισραηλινό έλεγχο.
Ο Χούσαμ Αλαστάλ, επικεφαλής άλλης αντι-Χαμάς οργάνωσης, δήλωσε ότι ο αγώνας κατά της «τρομοκρατίας» θα συνεχιστεί, ενώ παραδέχθηκε επαφές με το Ισραήλ σχετικά με τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας, αρνούμενος ωστόσο τη λήψη στρατιωτικής υποστήριξης. Ο ίδιος επισήμανε ότι τα μέλη της οργάνωσής του αυξήθηκαν μετά την εκεχειρία.
Το Ισραήλ επιδιώκει τον αφοπλισμό της Χαμάς και τον τερματισμό της παρουσίας της στη διακυβέρνηση της Γάζας. Ισραηλινοί αξιωματούχοι τονίζουν ότι υπάρχουν αρκετοί Παλαιστίνιοι πρόθυμοι να αντιταχθούν στη Χαμάς, ενώ η ίδια η οργάνωση απορρίπτει κάθε σύνδεση με το Ισραήλ και χαρακτηρίζει τις αντίπαλες ομάδες ως προδότες.
Το μέλλον της Γάζας και οι διεθνείς πρωτοβουλίες
Το «σχέδιο Τραμπ» προβλέπει μεταβατική διοίκηση, ανάπτυξη πολυεθνούς δύναμης και ανοικοδόμηση της Γάζας. Ωστόσο, η υλοποίησή του καθυστερεί, με αποτέλεσμα να υφίσταται ο κίνδυνος διαίρεσης της περιοχής μεταξύ ζωνών υπό ισραηλινό έλεγχο και παράκτιων περιοχών όπου διαμένει η πλειονότητα του πληθυσμού.
Οι ΗΠΑ, σύμφωνα με εκπρόσωπο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, συνεργάζονται με εταίρους για την παροχή στέγης και υπηρεσιών στους κατοίκους της Γάζας, χωρίς να έχουν επίσημες επαφές ή οικονομική υποστήριξη προς τις αντι-Χαμάς οργανώσεις. Όπως αναφέρουν αμερικανικές πηγές, το ποιος θα κυβερνήσει τη Γάζα θα εξαρτηθεί από τον τοπικό πληθυσμό.
Παρά τη μείωση της δημοφιλίας της Χαμάς λόγω του πολέμου, οι αντίπαλες οργανώσεις θεωρούνται από πολλούς Παλαιστίνιους ως συνεργάτες του Ισραήλ και δεν φαίνεται να έχουν ουσιαστικό μέλλον. Εκπρόσωπος της Παλαιστινιακής Αρχής υπογραμμίζει ότι απορρίπτει κάθε ένοπλη οργάνωση που υποστηρίζεται από το Ισραήλ, τονίζοντας ότι δεν συνδέονται με τον παλαιστινιακό λαό και την υπόθεση του.