Η τεράστια ανθρωπιστική καταστροφή που προκάλεσαν οι δύο σεισμοί στην Τουρκία, με τον αριθμό των νεκρών να αναμένεται να αυξηθεί σε απίστευτα επίπεδα, έρχονται να προστεθούν στα ήδη μεγάλα οικονομικά προβλήματα που αντιμετώπιζε η χώρα και να τα επιδεινώσουν περαιτέρω
Ήδη η Παγκόσμια Τράπεζα ανακοίνωσε ότι θα παράσχει στη χώρα στήριξη ύψους 1,78 δισ. δολαρίων, ενώ δεκάδες χώρες έχουν φροντίσει να συνδράμουν με κάθε τρόπο στη διαδικασία ανεύρεσης επιζώντων αλλά και με ανθρωπιστική βοήθεια.
Η επόμενη μέρα για τη χώρα θεωρείται ιδιαίτερα δύσκολη, με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να βρίσκεται αντιμέτωπος και με σωρεία επιθέσεων είτε από απλούς πολίτες –μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης- είτε από τους πολιτικούς του αντιπάλους, με κατηγορίες που αφορούν και τα «χάρτινα» κτίρια που κατέρρευσαν και τις γνωστές σχέσεις του με συγκεκριμένους κατασκευαστικούς ομίλους.
Όπως αναφέρει ο Τίμοθι Ας, οικονομικός αναλυτής της Bluebay Asset Management με μακρά εμπειρία στην Τουρκία, αρκετά θα κριθούν από το εάν η ανταπόκριση της κρατικής μηχανής θα είναι ικανοποιητική ή όχι. Εάν θεωρηθεί ότι δεν έδρασε με την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα που έπρεπε τότε αυτό θα στοιχίσει στην κυβέρνηση στις επικείμενες εκλογές του Μαΐου, οι οποίες ούτως ή άλλως θεωρούνται ιδιαίτερα δύσκολες για τον Τούρκο πρόεδρο. Πιθανώς, πάντως, η άμεση ανταπόκριση από πλευράς της Ελλάδας να μειώσει τις φραστικές επιθέσεις του κ. Ερντογάν έναντι της χώρας μας και να περιορίσει τον γεωπολιτικό κίνδυνο, αν και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια τις επόμενες κινήσεις του «σουλτάνου» σε αυτό το επίπεδο.
Βαρύ πλήγμα για την οικονομία
«Το κόστος της καταστροφής κτυπά την τουρκική οικονομία σε μία περίοδο που ήταν ήδη σε δύσκολη θέση. Αυξάνει τις πιθανότητες και για μεγάλες πιέσεις στην αγορά, με δεδομένες και τις προϋπάρχουσες αδυναμίες τόσο στη λίρα όσο και στο εξωτερικό ισοζύγιο», εκτιμά ο Νικ Σταντμίλερ, αναλυτής της Medley Global Advisors.
Ήδη η κυβέρνηση έκανε λόγο για μεγάλη αύξηση των δημόσιων δαπανών, με αρχικό μέτρο την παροχή οικονομικής στήριξης 10.000 λιρών (περί των 531 δολαρίων) για κάθε οικογένεια που δέχθηκε πλήγμα, αλλά και τη μεταφορά, με δημόσια έξοδα, όσων έχουν μείνει χωρίς σπίτι σε ξενοδοχεία.
«Μία πρώτη εκτίμηση είναι ότι οι δημόσιες δαπάνες θα αυξηθούν περίπου κατά 5,5% του τουρκικού ΑΕΠ», σημειώνουν οι οικονομολόγοι του Bloomberg Economics και εκτιμούν ότι εάν υπάρξουν πρόσθετα μέτρα στήριξης από την κυβέρνηση αλλά και κάποιο πρόγραμμα ανοικοδόμησης με κρατική εγγύηση το ποσό θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο.
Μία ξεκάθαρη εκτίμηση για το οικονομικό κόστος της καταστροφής δεν μπορεί να υπάρξει. Αν και οι 10 περιοχές που έχουν πληγεί αντιστοιχούν σε περιορισμένο ποσοστό του τουρκικού ΑΕΠ, όμως είναι περιοχές αυξημένης αγροτικής παραγωγής και η καταστροφή τους μπορεί να οδηγήσει σε ελλείψεις τροφίμων για τις μεγάλες πόλεις της Τουρκίας, κάτι που θα οδηγήσει ακόμη υψηλότερα τις τιμές, σε μία χώρα που ο πληθωρισμός βρίσκεται κοντά στο 80%. Η Oxford Economics εκτιμά ότι η άμεση επίπτωση από την καταστροφή θα είναι αφαίρεση από 0,3% έως και 0,4% του ΑΕΠ από τον ρυθμό ανάπτυξης.
«Ένα σχετικό πρόσφατο προηγούμενο φυσικών καταστροφών θα μπορούσε να είναι οι πλημμύρες στο Πακιστάν, οι οποίες μπορεί να έχουν διαγράψει 5% - 10% του ΑΕΠ και, προφανώς, είχαν αρνητικό αντίκτυπο στην ευπάθεια του εξωτερικού ισοζυγίου», σημείωσε ο Χ. Μαλίκ, αναλυτής της Tellimer στο Ντουμπάι και προσέθεσε ότι «ο αντίκτυπος είναι πιθανότατα σημαντικά μικρότερος στην Τουρκία σε όρους ΑΕΠ, αλλά επιδεινώνει την υφιστάμενη πίεση στο εξωτερικό ισοζύγιο και το νόμισμά της».
Οι προοπτικές για την αγορά
Ο αντίκτυπος των σεισμών στη λίρα ήταν μέχρι στιγμής υποτονικός, με το νόμισμα να διαπραγματεύεται σε ένα στενό εύρος διακύμανσης λόγω των παρεμβάσεων των τουρκικών αρχών, οι οποίες έχουν λάβει μία σειρά από μέτρα στήριξης ώστε να προστατεύσουν το νόμισμα.
Παράλληλα οι αρχές φρόντισαν να προχωρήσουν σε διακοπή λειτουργίας του Χρηματιστηρίου της Κωνσταντινούπολης, μετά την ελεύθερη πτώση που ακολούθησε τους σεισμούς, χωρίς να έχουν ανακοινώσει πότε οι συναλλαγές θα ξεκινήσουν εκ νέου.
«Η λίρα δεν είναι το πιο ακριβές βαρόμετρο του κλίματος της αγοράς απέναντι στην Τουρκία, δεδομένου ότι εξακολουθεί να υποστηρίζεται από παρεμβάσεις», σημειώνει ο Π. Ματίς, αναλυτής της In Touch Capital Markets. «Η κεντρική τράπεζα είναι πιθανό να δεχθεί ακόμη ισχυρότερες πιέσεις από την κυβέρνηση Ερντογάν να μειώσει τα επιτόκια για να χρηματοδοτήσει την ανάκαμψη», προσθέτει.
Ενώ ο σεισμός ενισχύει τον «γενικό πτωτικό τόνο» για τις τουρκικές μετοχές, οι μακροπρόθεσμες προοπτικές τους θα εξαρτηθούν από τον πληθωρισμό, τις «ανορθόδοξες πολιτικές» του Ερντογάν και τις εκλογές του Μαΐου, σύμφωνα με τον Ν. Ντίνικ, αναλυτή στη Bank Julius Baer. «Θα χρειαστούν αρκετοί μήνες για να προσδιοριστεί ο οικονομικός αντίκτυπος, δεδομένων των άγνωστων άμεσων και έμμεσων απωλειών από τον σεισμό», αναφέρει ο Σ. Γκουχάνο-Έβανς, αναλυτής της Gemcorp Capital Management. «Βραχυπρόθεσμα, η χώρα θα πρέπει να δει έκτακτα μέτρα δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής, ενώ η διεθνής στήριξη είναι απαραίτητη προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
