Εξαιρετικά φειδωλές εμφανίζονται οι τράπεζες αναφορικά με τους στόχους πιστωτικής επέκτασης για τη νέα χρονιά μετά την απρόσμενη επιβράδυνση των χρηματοδοτήσεων που σημειώθηκε το 2023, επιβράδυνση που διέψευσε τις αισιόδοξες εκτιμήσεις των τραπεζών στο ξεκίνημα της προηγούμενης χρονιάς.
Το 2023 οι τράπεζες υπέφεραν από εκτεταμένες αποπληρωμές δανείων, κυρίως από επιχειρήσεις που αντέδρασαν στην απότομη αύξηση των επιτοκίων και την συνεπακόλουθη αύξηση του κόστους χρήματος. Η αύξηση των επιτοκίων επέδρασε αρνητικά και στις δανειοδοτήσεις προς τα νοικοκυριά.
Μετά την ψυχρολουσία του 2023 οι τράπεζες εμφανίζονται συντηρητικές στις εκτιμήσεις τους για την πιστωτική επέκταση την εφετινή χρονιά. Παρόλα αυτά επικρατεί αισιοδοξία ότι η εικόνα στις χορηγήσεις νέων δανείων θα βελτιωθεί αισθητά. Εκτιμούν ότι ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης το 2024 θα ξεπεράσει το 5% έναντι 2,8% που καταγράφηκε τον περασμένο Νοέμβριο.
Δύο είναι οι βασικοί λόγοι για την αισιοδοξία των τραπεζών:
- Επιτόκια – Αποπληρωμές: Ο κύκλος αύξησης των επιτοκίων έχει ολοκληρωθεί ενώ από το καλοκαίρι αναμένεται μείωση των επιτοκίων του Ευρώ. Η σταθεροποίηση και μείωση των επιτοκίων θα καταστήσει πιο ελκυστικό τον δανεισμό, πιθανότατα και για τα νοικοκυριά. Επιπλέον οι τράπεζες εκτιμούν ότι οι αποπληρωμές δανείων από επιχειρήσεις που βρίσκονταν με αυξημένη ρευστότητα έχουν ολοκληρωθεί σε μεγάλο βαθμό και δεν αναμένεται κάτι αντίστοιχο την φετινή χρονιά.
- Ταμείο Ανάκαμψης – Επενδύσεις: Το Ταμείο Ανάκαμψης δίνει ώθηση στις επενδύσεις ενώ πολλά project έχουν ωριμάσει και θα μπούνε σε τροχιά υλοποίησης. Σημειώνεται ότι τον περασμένο Δεκέμβριο το EcoFin ενέκρινε την λήψη από τη χώρα μας ενός πρόσθετου πακέτου 5 δισ. ευρώ δανείων με προνομιακούς όρους. Πέραν όμως του RRF υπάρχουν και άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα για τη στήριξη των επενδύσεων, ενώ ώθηση στις επενδύσεις δίνει γενικότερα η ισχυρή πορεία της οικονομίας.
Μια πρώτη γεύση για την πιστωτική επέκταση το 2024 οι τράπεζες θα δώσουν στις παρουσιάσεις που θα πραγματοποιηθούν στη Νέα Υόρκη αυτή την εβδομάδα στο συνέδριο της JP Moargan ενώ πιο σαφές στίγμα θα δώσουν με την παρουσίαση των ετήσιων αποτελεσμάτων του 2023. Η Τράπεζα Πειραιώς θα ανακοινώσει τις επιδόσεις του 2023 την Παρασκευή 23 Φεβρουαρίου ενώ η Alpha Bank την Πέμπτη 7 Μαρτίου. Eurobank και Εθνική δεν έχουν ανακοινώσει ακόμα το οικονομικό ημερολόγιο.
Σημειώνεται πάντως ότι και το 2023 οι τράπεζες εμφανίζονταν αισιόδοξες για την πιστωτική επέκταση με αιχμή την καλή πορεία της οικονομίας και την ώθηση στις επενδύσεις εξαιτίας του Ταμείου Ανάκαμψης, αισιοδοξία που δεν επιβεβαιώθηκε.
Πιστωτική επέκταση 2022 - 2023
| ΣΥΝΟΛΟ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ (ποσά σε εκατ. ευρώ) | 2022 | Ιούνιος 2023 | Ιούλιος 2023 | Αύγουοστος 2023 | Σεπτέμβριος 2023 | Οκτώβριος 2023 | Νοέμβριος 2023 |
| Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 115.496 | 113.887 | 112.531 | 111.962 | 113.622 | 112.669 | 113.256 |
| Μηνιαία καθαρή ροή | 1.799 | -1.350 | -401 | 2.141 | -856 | 792 | |
| (%) 12μηνη μεταβολή | 6,3% | 2,8% | 1,2% | 0,9% | 2,1% | 2,1% | 2,8% |
| ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ | |||||||
| Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 71.952 | 71.522 | 70.308 | 69.821 | 71.502 | 70.814 | 71.402 |
| Μηνιαία καθαρή ροή | 1.633 | -1.175 | -319 | 2.054 | -669 | 777 | |
| (%) 12μηνη μεταβολή | 12,3% | 6,3% | 3,7% | 3,0% | 4,9% | 4,9% | 6,0% |
| ΙΔΙΩΤΕΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ | |||||||
| Υπόλοιπο χρηματοδότησης | 38.772 | 37.766 | 37.700 | 37.619 | 37.563 | 37.370 | 37.358 |
| Μηνιαία καθαρή ροή | 63 | -74 | -67 | 34 | -121 | 7 | |
| (%) 12μηνη μεταβολή | -2,5% | -2,7% | -2,6% | -2,4% | -2,3% | -2,2% | -2,3% |
Πηγή στοιχείων: Τράπεζα της Ελλάδος
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος τον περασμένο Νοέμβριο ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης στον ιδιωτικό τομέα σε 12μηνη βάση διαμορφώθηκε στο +2,8% έναντι +6,3% το 2022. Ειδικότερα ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης προς επιχειρήσεις διαμορφώθηκε τον Νοέμβριο στο +6% έναντι +12,3% το 2022 ενώ στα νοικοκυριά η εικόνα παρέμεινε περίπου ίδια με την πιστωτική επέκταση να διαμορφώνεται στο -2,3%, δηλαδή οι χορηγήσεις νέων δανείων ήταν μικρότερες των αποπληρωμών παλαιότερων δανείων. Σημειώνεται ότι οι νέες πιστώσεις προς τα νοικοκυριά παραμένουν καθηλωμένες σε αρνητικό επίπεδα εδώ και περισσότερο από 10 χρόνια, παρά την αύξηση των εισοδημάτων και την άνθιση της αγοράς ακινήτων τα τελευταία χρόνια. Η εικόνα αυτή δεν αναμένεται να αλλάξει ριζικά ούτε τη φετινή χρονιά.
Όπως σημειώνει η Τράπεζα της Ελλάδος στην Ενδιάμεση Έκθεση 2023 για την επιβράδυνση των χρηματοδοτήσεων, «η εν λόγω ροή συνέχισε να επηρεάζεται αρνητικά από τις σημαντικές αποπληρωμές δανείων, ιδιαίτερα από μεγάλες επιχειρήσεις. Εξάλλου, πρόσφατα παρατηρήθηκαν αποπληρωμές και πολλών δανείων χαμηλότερου ύψους».
Η ΤτΕ σημειώνει ότι «η εξασθένηση της δυναμικής των τραπεζικών πιστώσεων προς τις επιχειρήσεις συνδέεται με την άνοδο των δανειακών επιτοκίων την επισκοπούμενη περίοδο, σε συνδυασμό με την επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας, παράγοντες οι οποίοι επέδρασαν αρνητικά στη ζήτηση τραπεζικών δανείων. Σημειώνεται ότι, μετά και την άνοδο των τραπεζικών επιτοκίων δανεισμού, οι πολύ μεγάλες επιχειρήσεις διατηρούν πάντοτε τη δυνατότητα να δανειστούν και από τις αγορές κεφαλαίων μέσω της έκδοσης ομολόγων, υποκαθιστώντας τον τραπεζικό δανεισμό».
Η κεντρική τράπεζα επισημαίνει επίσης ότι η εικόνα θα ήταν δυσμενέστερη εάν δεν υπήρχε η στήριξη από τα προγράμματα συγχρηματοδότησης και εγγυοδοσίας του Ομίλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (ΕΑΤ).
Σε ότι αφορά τις προοπτικές εξέλιξης της τραπεζικής χρηματοδότησης, στην Ενδιάμεση Έκθεση σημειώνεται ότι από τη μία πλευρά, το υψηλό επίπεδο των επιτοκίων δανεισμού, και μάλιστα σε συνδυασμό με την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, θα συνεχίσει να έχει αρνητική επίδραση στον ετήσιο ρυθμό της τραπεζικής πιστωτικής επέκτασης προς τις επιχειρήσεις.
Από την άλλη πλευρά, τονίζεται, η προβλεπόμενη ευνοϊκή πορεία του ΑΕΠ και η προσδοκώμενη αύξηση των εκταμιεύσεων καθώς θα υλοποιούνται τα εγκεκριμένα επενδυτικά σχέδια στο πλαίσιο του RRF εκτιμάται ότι θα στηρίξουν τη διατήρηση του ρυθμού αυτού σε επίπεδα ανάλογα με εκείνα του 2023. Επίσης, αναμένεται να συνεχιστεί η θετική επίδραση στην πιστωτική επέκταση από τους πόρους συγχρηματοδότησης εκ μέρους των τραπεζών και του Ομίλου ΕΤΕπ που θα διατεθούν στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ (2021-2027).
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
