Η διεθνής απήχηση των ελληνικών ποικιλιών αμπέλου διευρύνεται, καθώς ολοένα και περισσότεροι παραγωγοί εκτός συνόρων επιδιώκουν να καλλιεργήσουν εμβληματικές ποικιλίες όπως το Ασύρτικο. Ενδεικτική είναι η περίπτωση του Αυστραλού οινοποιού Πίτερ Μπάρι, ο οποίος, μετά από μια τυχαία δοκιμή στη Σαντορίνη το 2006, ξεκίνησε την καλλιέργεια Ασύρτικου στην Αυστραλία, με τα πρώτα κρασιά να κυκλοφορούν στην αγορά ήδη από το 2014 και να εξάγονται πλέον σε διάφορες χώρες.
Η αυξανόμενη ζήτηση για ελληνικές ποικιλίες δεν οφείλεται μόνο στη μοναδικότητά τους, αλλά και στην ανθεκτικότητά τους στην κλιματική κρίση. Πολλοί παραγωγοί αναζητούν φυτικό υλικό που μπορεί να ανταποκριθεί σε ακραίες συνθήκες, όπως λειψυδρία και ξηρασία, ενώ παράλληλα οι καταναλωτές δείχνουν ενδιαφέρον για νέες, «εξωτικές» γεύσεις.
Παρά το αυξημένο ενδιαφέρον, η αξιοποίηση της ευκαιρίας για τις ελληνικές εξαγωγές παραμένει περίπλοκη. Η ελλιπής γενετική ταυτοποίηση, η απουσία τεχνικών εγχειριδίων και η αμφισβήτηση για το κατά πόσο πρέπει να καλλιεργούνται ελληνικές ποικιλίες εκτός Ελλάδας, αποτελούν σημαντικά εμπόδια. Όπως σημειώνει ο καθηγητής Αμπελουργίας του ΑΠΘ, Στέφανος Κουνδουράς, οι ελληνικές ποικιλίες θεωρούνται ανθεκτικές, ωστόσο η προετοιμασία της χώρας για την αύξηση της ζήτησης υπήρξε ανεπαρκής, ειδικά όσον αφορά το φυτικό υλικό και τη γενετική καθαρότητα.
Ο πρώτος Έλληνας Master of Wine, Κωνσταντίνος Λαζαράκης, επιβεβαιώνει πως το φυτικό υλικό που διατίθεται στο εξωτερικό συχνά δεν διαθέτει επαρκή γενετική ταυτοποίηση και είναι επιρρεπές σε ιώσεις, γεγονός που περιορίζει τις δυνατότητες ανάπτυξης.
Διαδικασίες και προκλήσεις στη διεθνοποίηση των ελληνικών ποικιλιών
Η εξαγωγή φυτικού υλικού συνοδεύεται από αυστηρές διαδικασίες και γραφειοκρατία. Ο γεωπόνος Νίκος Δάλπης της Vitro Hellas S.A. τονίζει ότι απαιτείται εγγραφή στον εθνικό κατάλογο της χώρας-παραλήπτη και πιστοποίηση της φυτοϋγειονομικής κατάστασης, με ορισμένες χώρες να επιβάλλουν πολυετή καραντίνα. Το «φυτοϋγειονομικό διαβατήριο» και η πιστοποίηση της ποικιλίας είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για κάθε εξαγωγή.
Κεντρικό ρόλο στην εξασφάλιση ποιότητας διαδραματίζει η κλωνική επιλογή, μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει έως και δύο δεκαετίες. Μέσω αυτής, διασφαλίζεται ότι το φυτικό υλικό είναι αυθεντικό και καθαρό από ασθένειες, αλλά η Ελλάδα υστερεί σε αριθμό πιστοποιημένων κλώνων σε σύγκριση με άλλες χώρες.
Η Vitro Hellas συνεργάζεται ήδη με ιταλικές εταιρείες για την ανάπτυξη και διάθεση κλώνων ελληνικών ποικιλιών, ενώ αναμένεται περαιτέρω διεύρυνση της γκάμας τα επόμενα χρόνια. Παρ’ όλα αυτά, η πρόοδος χαρακτηρίζεται ως αργή και απαιτείται στενότερη συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκομένων φορέων.
Η γαλλική αγορά και η στρατηγική συνεργασία
Σημαντική ώθηση στην εξωστρέφεια των ελληνικών ποικιλιών δόθηκε χάρη στη συνεργασία της ελληνικής επιχείρησης φυτωρίων του Κώστα Μπακασιέτα με το Γαλλικό Ινστιτούτο Οίνου και Αμπέλου (IFV). Από το 2016, ελληνικές ποικιλίες έχουν ενταχθεί στον εθνικό κατάλογο της Γαλλίας, ανοίγοντας τον δρόμο για διεθνή αναγνώριση.
Ενδεικτικά, η Προβάνς ενέταξε το 2021 τρεις ελληνικές ποικιλίες στη ζώνη ΠΟΠ «Côtes de Provence AOC». Η συνεργασία Hellenifera στη Νεμέα εργάζεται με δεκάδες ποικιλίες και εκατοντάδες κλώνους, ωστόσο μόνο ένα μικρό ποσοστό αυτών έχει λάβει πλήρη πιστοποίηση.
Η προοπτική για τον ελληνικό αμπελοοινικό κλάδο είναι θετική, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει συντονισμένη δράση για την πιστοποίηση, την τεκμηρίωση και το μάρκετινγκ των ποικιλιών. Η εμπειρία χωρών όπως η Γαλλία και η Ιταλία δείχνει ότι η διεθνοποίηση των εθνικών ποικιλιών μπορεί να προσφέρει σημαντική προστιθέμενη αξία στον κλάδο και να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών κρασιών στις διεθνείς αγορές.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
