Η μείωση της τηλεργασίας και η ανάγκη για ποιοτικούς χώρους εργασίας ενισχύουν τη ζήτηση για καινούργια γραφεία, όμως το κόστος της ενέργειας που καταναλώνεται σε ένα κτήριο είναι που παίζει καθοριστικό ρόλο στις αποφάσεις μίσθωσης που λαμβάνουν οι εταιρείες.
Τη στιγμή που περίπου 240.000 τετραγωνικά μέτρα αναμένεται να διατεθούν στην αγορά σε 25 νέα έργα μέχρι το 2027, τα γραφεία παραμένουν στις αγαπημένες επιλογές των θεσμικών επενδυτών ακινήτων της χώρας.
Χθες, η Premia Properties ανακοίνωσε την αγορά ενός αυτοτελούς κτηρίου γραφείων επιφάνειας 3.150 τ.μ. στη Θεσσαλονίκη για 7,5 εκατ ευρώ, ενώ η Trastor πρόσφατα απέκτησε από την Prodea Investments ένα χαρτοφυλάκιο γραφείων το οποίο αποτελείται από τρία κτήρια μεγάλης προβολής για σχεδόν 70 εκατ. ευρώ.
Οι επενδυτικές θέσεις στα γραφεία παραμένουν σταθερές, όμως αυτό που αλλάζει είναι το ενεργειακό και εργασιακό περιβάλλον και κατά συνέπεια οι απαιτήσεις των μισθωτών.
Η επιστροφή στο γραφείο μετά την πανδημία, μια τάση που εντείνεται διεθνώς, αυξάνει πάλι τις ανάγκες για χώρους που έχουν οι μεγάλες εταιρείες ενώ η προσέλκυση νέων ταλέντων ωθεί τους μισθωτές σε επιλογές που τηρούν τα κριτήρια wellness.
Παράλληλα, το ενεργειακό κόστος, που παίζει όλο και πιο καθοριστικό ρόλο στην επιβίωση των επιχειρήσεων και τα λειτουργικά έξοδα είναι ενίοτε πιο σημαντικά από το κόστος μίσθωσης.
«Οι μεγάλες εταιρείες δεν εξετάζουν αυτοτελώς το κόστος μίσθωσης, αλλά το σύνολο των OpEx (λειτουργικά έξοδα), το οποίο σε αντίστοιχα κτήρια μειώνεται δραστικά λόγω και της εξοικονόμησης ενέργειας» αναφέρει o Γιάννης Παρασκευόπουλος, Γενικός Διευθυντής της Danos – BNP Paribas Real Estate, στο Business Daily.
«Η επιστροφή των εργαζομένων, αλλά και εν γένει οι επιπτώσεις της πανδημίας έχουν ενισχύσει τα τελευταία χρόνια την ζήτηση νέων βιοκλιματικών κτηρίων με ενεργειακό αποτύπωμα/ αειφορία και wellbeing στοιχεία, τα οποία οδηγούν την ζήτηση των χρηστών και κατευθύνουν και τα θέλω των επενδυτών. Η ζήτηση prime γραφειακών χώρων παραμένει ενεργή και υπερβαίνει ακόμη και σήμερα την προσφορά» εξηγεί ο ίδιος.
Χαμηλή προσφορά
Η έλλειψη προσφοράς χαρακτηρίζει την αγορά γραφείου στη χώρα μας εδώ και χρόνια. Ο χαμηλός αριθμός των γραφείων που τηρούν τα απαιτούμενα κριτήρια ESG αυξάνει τις τιμές, όμως το πρόβλημα έχει άλλες - λιγότερο εμφανείς - διαστάσεις.
Στα βόρεια προάστια, εκεί που πραγματοποιούνται τα περισσότερα ντιλ γραφείου, και συγκεκριμένα στο Μαρούσι, υπάρχουν και ελλείψεις στις θέσεις πάρκινγκ που προσφέρονται για τους εργαζόμενους.
Στοιχεία της αγοράς δείχνουν ότι η τιμή ενοικίασης μιας θέσης πάρκινγκ στο Μαρούσι έχει αυξηθεί στα 150 ευρώ τον μήνα, από περίπου τα 100-110 ευρώ πριν από λίγα χρόνια. Μια άνοδος που θυμίζει περισσότερο την πορεία τιμών στην αγορά κατοικιών και λιγότερο την αγορά εμπορικών ακινήτων.
Στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας δείχνουν ότι δείκτης μισθωμάτων γραφείων για το 2022 και το 2023 αυξήθηκε κατά 3% και 6,2% αντίστοιχα. Για το α΄ εξάμηνο του 2024 τα μισθώματα των γραφείων αυξήθηκαν κατά 0,8% σε σχέση με το β΄ εξάμηνο του 2023.
Σε ό,τι αφορά τις τιμές, το α’ εξάμηνο αυξήθηκαν κατά 2,3% για το σύνολο της χώρας σε σχέση με το β΄ εξάμηνο του 2023. Κατά την ίδια περίοδο, οι ονομαστικές τιμές γραφειακών χώρων υψηλών προδιαγραφών αυξήθηκαν κατά 3,6% στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, κατά 4,0% στη Θεσσαλονίκη και κατά 0,2% στην υπόλοιπη Ελλάδα.