Οι επενδύσεις στην τεχνολογία θα είναι η βασική προτεραιότητα των Ελλήνων επιχειρηματιών το 2025, ενώ στην πλειονότητά τους προβλέπουν ότι θα χρειαστεί να προχωρήσουν σε ανατιμήσεις για να αντιμετωπίσουν τα αυξημένα κόστη παραγωγής. Παράλληλα, διατηρείται το κακό κλίμα στις τάξεις των Ελλήνων επιχειρηματιών, καθώς μόνο τέσσερις στους δέκα είναι αισιόδοξοι, όσον αφορά την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας.
Όπως επισημαίνεται στην έρευνα της Grant Thornton για το «ελληνικό επιχειρείν το 2025», που παρουσιάστηκε χθες στα Growth Awards της Eurobank, οι επιχειρηματίες είναι περισσότερο αισιόδοξοι για την ελληνική οικονομία, με την αισιοδοξία αυτή να κυριαρχεί στους 5 από τους 10. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι οι 6 στους 10 επιχειρηματίες μεγάλων επιχειρήσεων είναι αισιόδοξοι, ενώ η αναλογία πέφτει στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε 4 στους 10.
Σημειώνεται ότι η τάση αισιοδοξίας στο ελληνικό οικονομικό περιβάλλον αποτυπώνεται στην προσδοκία για αύξηση εσόδων και κερδών, την οποία συμμερίζονται οι 6 στους 10 επιχειρηματίες. Πέρυσι, η αισιοδοξία ήταν ελαφρώς αυξημένη, καθώς αφορούσε 7 στους 10. Φέτος διαπιστώνεται μια συγκράτηση, η οποία αξίζει να σημειωθεί ότι προέρχεται κυρίως από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Η τεχνολογία κύριος μοχλός ανάπτυξης
Όσον αφορά τις στρατηγικές ανάπτυξης για τους επόμενους 12 μήνες είναι αξιοσημείωτο ότι η τεχνολογία ως στρατηγικός πυλώνας καταλαμβάνει για πρώτη φορά την πρώτη θέση, αφήνοντας πίσω τη μείωση του κόστους που παραδοσιακά συγκέντρωνε το μεγαλύτερο ενδιαφέρον.
Είναι ελπιδοφόρο για τον μετασχηματισμό και τον εκσυγχρονισμό των ελληνικών επιχειρήσεων ότι στρατηγικά έχουν προτεραιοποιήσει την τεχνολογική εξέλιξη παρά την προσπάθεια συγκράτησης του κόστους παραγωγής.
Ο αριθμός των επιχειρήσεων που αναμένεται να στραφούν σε νέα χρηματοδότηση ως εργαλείο ανάπτυξης μειώνεται και αυτό αποδίδεται κυρίως στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Για τις επιχειρήσεις αυτές τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία μάλλον δημιουργούν δυσκολίες ως προς τον εντοπισμό των πιο κατάλληλων, ενώ παράλληλα το υψηλό επίπεδο των επιτοκίων αποτελεί σημαντική τροχοπέδη.

Αύξηση στο κόστος παραγωγής
Όσον αφορά το κόστος παραγωγής, οι 6 στις 10 επιχειρήσεις αναμένουν ότι το 2025 θα αυξηθεί το κόστος παραγωγής τους, μία τάση που συνεχίζεται από το 2024, ενώ οι 2 στους 10 δηλώνουν ότι η αύξηση αυτή μάλιστα θα υπερβεί το 10%.
Για να αντιμετωπίσουν την πρόκληση αυτή, οι επιχειρήσεις σχεδιάζουν να αυξήσουν τις τιμές των προϊόντων και υπηρεσιών τους. Η αυξητική αυτή τάση στις τιμές αναμένεται να επικρατήσει συνολικά για 5 στις 10 επιχειρήσεις, παρασύροντας και επιχειρήσεις που δεν αναμένουν αύξηση του κόστους.

Χρηματοδότηση των επιχειρήσεων
Μόλις 5 στις 10 επιχειρήσεις αναμένεται να ζητήσουν χρηματοδότηση τους επόμενους 12 μήνες. Η χρηματοδότηση αυτή προκύπτει ότι θα χρησιμοποιηθεί κυρίως για την κάλυψη κεφαλαίου κίνησης και σε δεύτερο λόγο για επενδύσεις σε πάγιο εξοπλισμό και κτιριακές εγκαταστάσεις, ενώ ένα μικρό ποσοστό επιχειρήσεων δηλώνει ως λόγο λήψης χρηματοδότησης τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Τα εμπόδια στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων
Τα περιορισμένα σχέδια χρηματοδότησης που αφορούν κυρίως στο κεφάλαιο κίνησης είναι τα βασικά εμπόδια που αναγνωρίζουν οι επιχειρήσεις για την ανάπτυξή τους. Κύρια θέση και φέτος έχει η υψηλή φορολόγηση και το ευμετάβλητο φορολογικό περιβάλλον, παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια για εκσυγχρονισμό του φορολογικού πλαισίου.
Ταυτόχρονα, σημαντικό ρόλο παίζουν οι πληθωριστικές πιέσεις και η αύξηση των λειτουργικών εξόδων των επιχειρήσεων, όπως επίσης και η αύξηση των επιτοκίων. Η εύρεση και διακράτηση κατάλληλου προσωπικού παραμένει πρόκληση για τις επιχειρήσεις. Ειδικά για το 2025, οι Έλληνες επιχειρηματίες εκφράζουν ιδιαίτερη ανησυχία για τους γεωπολιτικούς κινδύνους και την οικονομική αβεβαιότητα σε παγκόσμιο επίπεδο.

Επενδύσεις και πρωτοβουλίες ESG
Διαχρονικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας αποτελεί η υστέρηση επενδύσεων, η οποία μετά και την κρίση χρέους, έχει οδηγήσει σε τεράστιο επενδυτικό κενό. Για την κάλυψή του, όπως αναφέρεται στην έρευνα της Grant Thornton, θα έπρεπε να βιώσουμε μια παρατεταμένη περίοδο σημαντικής αύξησης των επενδύσεων.
Ωστόσο, η συνολική διάθεση των επιχειρήσεων για επενδύσεις, όπως προκύπτει από την έρευνα, δεν είναι η απαιτούμενη για να καλύψει αυτό το επενδυτικό κενό. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι μόνο 4 στις 10 επιχειρήσεις αναμένεται να αυξήσουν τις επενδύσεις τους για μηχανολογικό εξοπλισμό και μόλις 3 στις 10 για κτίρια και γη. Συσχετίζοντας την αισιοδοξία για αύξηση εσόδων και κερδοφορίας που προαναφέρθηκε, προβληματίζει ιδιαίτερα ότι η αισιοδοξία αυτή δεν μετουσιώνεται τελικά σε πιο έντονη διάθεση για επενδύσεις.
Εντούτοις, αξίζει να αναφερθεί ότι 4 στις 10 επιχειρήσεις αναμένεται να αυξήσουν τις επενδύσεις τους σε θέματα βιωσιμότητας και κλιματικής αλλαγής. Παρ’ όλα αυτά, μόνο 2 στις 10 επιχειρήσεις αντιλαμβάνονται την επένδυση σε πρωτοβουλίες ESG ως μέσο για την απόκτηση ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος, τη μείωση του κόστους ή την αύξηση της κερδοφορίας τους. Οι πρωτοβουλίες ESG φαντάζουν περισσότερο ως εργαλεία marketing παρά ως θέματα ουσίας και υιοθέτησης ενός καινοτόμου και βιώσιμου επιχειρηματικού μοντέλου.
Έντονο προβληματισμό προκαλεί το γεγονός ότι σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο και ανταγωνιστικό περιβάλλον, ο αριθμός των επιχειρήσεων που δηλώνουν ότι θα προβούν σε επενδύσεις για να αναπτύξουν καινοτόμα προϊόντα και να εισάγουν καινοτομία στην παραγωγική διαδικασία ή τον τρόπο διανομής των προϊόντων τους, βαίνει διαχρονικά μειούμενος, όταν θα ανέμενε κανείς να συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο.