Μποτιλιάρισμα…στον αέρα έφερε η κόντρα του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας, με «θύμα» το αεροδρόμιο της Αθήνας, που βρέθηκε να φιγουράρει στην κορυφή του διεθνούς πίνακα με τις καθυστερήσεις πτήσεων.
Η προχθεσινή ανάρτηση σε δημόσια διαβούλευση του νομοσχεδίου που μετατρέπει την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) σε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου έφερε κύμα αναταράξεων.
Εχθές, η ταλαιπωρία για χιλιάδες επιβάτες κλιμακώθηκε, καθώς οι καθυστερήσεις στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» επηρέασαν πάνω από 222 πτήσεις, που αντιστοιχούν στο 47% του συνόλου, σύμφωνα με την πλατφόρμα flightradar24. Στο πικ της ημέρας η μέση καθυστέρηση έφτανε τα 48 λεπτά, ενώ το βράδυ έπεσε μεν στα 34 λεπτά, επηρεάζοντας όμως το 70% των προγραμματισμένων πτήσεων.
Το χάος που επικράτησε έφερε ντόμινο με καθυστερήσεις στο αεροδρόμιο «Μακεδονία», όπου ο μέσος χρόνος έφτασε στα 35 λεπτά, ενώ ακολούθησε εκείνο των Χανίων όπου οι μισές πτήσεις καθυστέρησαν περί τα 15 λεπτά.
Με ανακοίνωσή της, η Aegean ενημέρωσε το επιβατικό κοινό ότι λόγω της μείωσης της παρεχόμενης χωρητικότητας αφίξεων στο αεροδρόμιο της Αθήνας κατά περίπου 25% από το πρωί της Πέμπτης, σημειώνονται καθυστερήσεις 30–40 λεπτών, κατά τις πρωινές ώρες. Επισημαίνει, δε, ότι αυτές κλιμακώνονται στη διάρκεια της ημέρας, λόγω της αθροιστικής επίδρασης του κύκλου αναχώρησης και επιστροφής των αεροσκαφών από και προς το αεροδρόμιο της Αθήνας.
Πάνω από τα όρια ελεγκτών και μηχανημάτων
Ουσιαστικά, από τις 25/09/2025 -ημέρα που τέθηκε σε διαβούλευση το επίμαχο σχέδιο νόμου-, ο Έλεγχος Εναέριας Κυκλοφορίας της ΥΠΑ εφάρμοσε περιορισμούς χωρητικότητας στη διαχείριση του ευρύτερου εναέριου χώρου που εξυπηρετεί το «Ελευθέριος Βενιζέλος».
Οι ελεγκτές δηλαδή πάτησαν pause στην εξυπηρέτηση περισσότερων πτήσεων από όσες έχουν συμφωνηθεί για το αεροδρόμιο της Αθήνας.
Η σημερινή συμφωνημένη χωρητικότητα είναι 28 αφίξεις την ώρα, πάνω από τη δυναμικότητα του αερολιμένα που είναι ονομαστικά προσδιορισμένη στις 22. Όπως, όμως, λένε οι εκπρόσωποι των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας, για να στηρίξουν τους αυξημένους όγκους κυκλοφορίας, κατά τη θερινή περίοδο που η χώρα μας σπάει τα ρεκόρ το ένα μετά το άλλο, εξυπηρετούν ακόμα και 36 αφίξεις την ώρα.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Ένωσης Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας (ΕΕΕΚ), «μετά τον εμπαιγμό που υφιστάμεθα, δεν έχει νόημα να υπερβάλλουμε εαυτούς και να εξυπηρετούμε κυκλοφορία πάνω από τα ήδη αυξημένα συμφωνηθέντα επίπεδα». Ως αποτέλεσμα, τώρα εξυπηρετούνται 28 αφίξεις την ώρα, ενώ μαζί με εκείνες που γίνονται εξ όψεως φτάνουν και τις 33 ανά ώρα. Σημειώνεται ότι η υπερωριακή τους απασχόληση, προκειμένου να βγαίνουν οι 28 πτήσεις την ώρα, καλύπτεται με πόρους του Eurocontrol από τα τέλη διέλευσης.
Τα τζαρτζαρίσματα μεταξύ ελεγκτών και υπουργείου Υποδομών δεν έλειπαν ούτε το προηγούμενο διάστημα, με αιχμή τα απαρχαιωμένα ραντάρ, ηλικίας 25-30 ετών, αλλά και τις ελλείψεις προσωπικού. Ως αποτέλεσμα, για να εξυπηρετηθεί ο όγκος της κυκλοφορίας, κατά τους θερινούς μήνες, εργάζονται με μειωμένες ημέρες ανάπαυσης.
Παράλληλα, κατηγορούν τη διοίκηση της ΥΠΑ ότι δεν έχει καταφέρει να υπογράψει καμία από τις κρίσιμες συμβάσεις για την προμήθεια νέου συστήματος ραντάρ και των συστημάτων επικοινωνιών για την προσέγγιση της Αθήνας και το Κέντρο Ελέγχου Περιοχής Αθηνών Μακεδονίας.
«Κόκκινο πανί» το νομοσχέδιο
Το κερασάκι στην τούρτα ήταν, όμως, το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο που ως φαίνεται οδηγεί σε ευθεία ρήξη. Στην ανακοίνωση της ΕΕΕΚΕ, υπογραμμίζει ότι το κείμενο που παρουσιάστηκε είναι χειρότερο από αυτό που τους είχε αρχικώς κοινοποιηθεί και δεν έχει ενσωματώσει καμία από τις προτάσεις των ελεγκτών, αλλά ούτε και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Με λίγα λόγια, με τις νέες ρυθμίσεις, η ΥΠΑ μετατρέπεται από αυτοτελής δημόσια υπηρεσία σε ΝΠΔΔ, με δημοσιονομική και διοικητική αυτοτέλεια. Σύμφωνα με το υπουργείο, στόχος είναι η ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού και η τεχνολογική αναβάθμιση, ώστε η λειτουργία της ΥΠΑ να καταστεί περισσότερο αποτελεσματική.
Στο οργανόγραμμα προβλέπονται συνολικά 2.398 θέσεις μονίμων υπαλλήλων και υπαλλήλων ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, εκ των οποίων 766 ελεγκτές.
Όσοι ασκούν κριτική στις προτεινόμενες ρυθμίσεις, βλέπουν πως με τη μετατροπή της ΥΠΑ σε ΝΠΔΔ, το επταμελές διοικητικό συμβούλιο αποκτά υπερεξουσίες. Οι αποσπάσεις ή μετακινήσεις υπαλλήλων της ΥΠΑ σε οργανικές της μονάδες, και ιδίως σε περιφερειακά αεροδρόμια για την κάλυψη εποχιακών, έκτακτων ή άλλων υπηρεσιακών αναγκών, είναι στα χέρια του διοικητή.
Οι μετακινήσεις μπορούν να καλύπτου χρονικό διάστημα ως έξι μήνες, χωρίς γνωμοδότηση υπηρεσιακού συμβουλίου, με δυνατότητα παράτασης για επιπλέον τρεις μήνες, με απόφαση του διοικητή. Δεν προβλέπεται επίσης η σύμφωνη γνώμη του εργαζόμενου.
Επίσης, για εξαιρετικούς λόγους που ανάγονται στη λειτουργία των οργανικών μονάδων της ΥΠΑ, και ιδίως αυτών στα περιφερειακά αεροδρόμια για την κάλυψη έκτακτων υπηρεσιακών αναγκών και για χρονικό διάστημα ως δύο ετών επιτρέπεται μετακίνηση υπαλλήλων σε άλλη υπηρεσία της ΥΠΑ, με απόφαση του διοικητή που φέρει εμπεριστατωμένη αιτιολογία. Εν προκειμένω, θα χρειάζεται η σύμφωνη γνώση του υπαλλήλου και του οικείου υπηρεσιακού συμβουλίου.
Ακόμη, το διοικητικό συμβούλιο αποφασίζει για τις αποσπάσεις στις Μόνιμες Ελληνικές Αντιπροσωπείες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στον ICAO, στο Eurocontrol και την EASA.
Για τις μετατάξεις υπαλλήλων, προβλέπεται ότι όσοι μετατάσσονται σε αερολιμένες που τελούν υπό τη διαχείρισή της θα πρέπει να παραμείνουν στη μονάδα τοποθέτησης για τουλάχιστον δέκα έτη. Μετατάξεις, μεταθέσεις ή αποσπάσεις σε παραχωρημένους αερολιμένες δεν επιτρέπονται, πλην των κλάδων και ειδικοτήτων που σχετίζονται άμεσα με την παροχή υπηρεσιών αεροναυτιλίας.
Ακόμη, η ΥΠΑ μπαίνει στο κλαμπ των φορέων του δημοσίου που μπορούν να παρακάμπτουν, «με την επιφύλαξη του ενωσιακού δικαίου», τις προβλέψεις του νόμου 4412/2016 για τις δημόσιες συμβάσεις.
Αυτό ανοίγει τον δρόμο σε έναν μηχανισμό απευθείας αναθέσεων, κατά παρέκκλιση της νομοθεσίας για τις προμήθειες του Δημοσίου. Οι διαδικασίες που θα ακολουθούνται θα προβλέπονται στον Κανονισμό Έργων, Προμηθειών, Μελετών και Υπηρεσιών της ΥΠΑ.